Siglir tar il cuntegn
video
Bajegiar cun chonv empè da betun
Or da 10 vor 10 dals 12.05.2023.
laschar ir. Durada: 5 minutas 53 Secundas.

Material da bajegiar ecologic Chaltschina da chonv – construir chasas e magasinar CO2

En il tschientaner passà è il chonv (Hanf) sparì cumplainamain da la Svizra. Uss è la planta tradiziunala er tschertgada sco material da construcziun. E quai cun buna raschun: dasper la buna isolaziun ed il bun clima d’abitar porscha ella era potenzial finanzial.

A Tartar datiers da Cazas stattan duas chasas simplas. La possessura ha construì ellas a maun cun chaltschina da chonv.

 May-Britt Meisser, possessura da las chasas e mastergnanta, è da l’avis che chonv saja in bun material da construcziun. Ella vul derasar il diever da la chaltschina da chonv ed ha perquai fundà cun collegas la «IG Hanfkalk». Per il material da construcziun vegnan tocs da las plantas manizzads e maschadads cun chaltschina natirala ed aua. Cura che la maschaida sia, vegn ella dira sco crap.

I promova in clima d’abitar sanadaivel, isolescha fitg bain ed è decumponibel cumplainamain a moda biologica.
Autur: Alexandre Akchoti Mainafatschenta Structura C, furnitur dal material en Svizra

Schanza per ils purs

La cultivaziun da chonv è er ina gronda schanza per ils purs svizzers. Chonv basegna pli pauc aua, grascha e pesticids ch’autras plantas e crescha dapertut. Ils mars ha il pur Daniel Wespi pudì racoltar. El è persvadì dals avantatgs dal chonv. I saja in fritg d’enviern, ch’ins possia racoltar la primavaira e portia uschia in retgav supplementar.

El è bun per il terren, bun per las ragischs.
Autur: Daniel Wespi Pur, Ossingen

Dapli rentabilitad cun pass da fabricaziun

La cultivaziun da chonv duai vegnir pli rentabla per ils purs. Per quai duain els gia pudair far l’emprim pass da fabricaziun. Martin Klöti da Glärnisch Textilien studegia damai vi da maschinas per elavurar chonv da niz.

Lura na vendan ils purs betg pli be strom da l’er, mabain products mezfinids per megliers pretschs.
Autur: Martin Klöti Glärnisch Textilien

Ina schanza per las muntognas

Grond potenzial vesan experts sco il professur da la ETH Tobias Luthe cunzunt en la muntogna. Quai possia diversifitgar l’economia da muntogna e far quella pli resistenta. Las regiuns muntagnardas sajan lura damain dependentas da secturs singuls sco per exempel il turissem.

Luthe stima, che la midada d’utilisaziun dals territoris da muntogna per la cultivaziun da chonv pudess proveder radund in dieschavel da la fiera svizra da material da construcziun. Quai muntia ina svieuta potenziala da fin a 100 milliuns francs per onn. En pli possian ins retrair da l’atmosfera ina massa dioxid carbonic e magasinar quel a lunga vista.

Übrigbleibsel aus der Nahrungsmittelproduktion.
Legenda: Or da chonv pon ins producir ina massa vivondas. Quai che resta po vegnir elavurà a chaltschina da chonv, textilias e substanzas d'isolaziun. SRF

Gia chattà la via enavos en la vendita ha il chonv sco mangiativa. Carlo Weber elavura a Zizers sems da chonv per producir aliments. El di ch’ins possia duvrar bain quai che resta da la planta per far betun da chonv. Uschia possian tuttas parts da la planta vegnir utilisadas. Quai che restia tar el dat el a la firma Glärnisch Textilien a Glaruna.

Er a Tartar èn ins conscient dal potenzial dal material persistent. May-Britt Meisser accentuescha, quant impurtant ch’igl è dad infurmar davart la chaltschina da chonv. Els hajan envidà la glieud sin il plazzal per sa participar, purschì guidas ed èn adina stads averts per tut ils interessads.

La cultivaziun da chonv en Svizra ha potenzial per l’agricultura, l’ambient e l’economia da construcziun. I resta dentant anc bler da far per render enconuschent il chonv sco resursa regenerabla e polivalenta. Ed uschia promover la cultivaziun ed utilisaziun.

SRF 10vor10 21:50

Artitgels legids il pli savens