Siglir tar il cuntegn

Header

cuntegn

Per tge vai? IBC e la chalur a distanza

Il provedider d'energia e d'aua da Cuira, l'IBC, ha mess la finamira da furnir l'energia per Cuira fin il 2040 neutral al clima. Pia senza producir dapli CO2. Per cuntanscher questa finamira vul l'IBC bajegiar ora la rait da chalur a distanza e nizzegiar aua sutterrana.

Il project per ina rait da chalur a distanza duai en tut custar radund 300 milliuns francs – e far independenta la chapitala grischuna dal gas. Il mument nizzegian passa 2'500 chasadas a Cuira l'energia fossila il gas per stgaudar e cuschinar.

audio
Votaziuns 12 da mars: duas investiziuns a Cuira
ord Actualitad dals 28.02.2023. Maletg: RTR
laschar ir. Durada: 4 minutas 35 Secundas.

La citad da Cuira vul sustegnair il project da l'IBC («Masterplan Energia Cuira 2040») cun totalmain 80 milliuns francs – repartì sur 12 onns. 60 milliuns sco credit e per auzar il chapital da dotaziun, ils ulteriurs 20 milliuns sco pussaivla garanzia per in credit da 160 milliuns entras ina banca. Sper la contribuziun da la citad ed il credit da banca duai anc dar ina contribuziun dal chantun Grischun, respectivamain da la Confederaziun, en il rom dal «Green Deal» – da 56 milliuns francs. Quella contribuziun n'è dentant anc betg garantida.

Tge vegn fatg?

L'IBC vul installar ina rait da chalur ed era da fradaglia a distanza, en la gronda part da la citad da Cuira. L'interpresa quinta da pudair colliar radund 60% da ses clients a la nova rait decentrala, pia cun indrizs en differentas parts da la citad. Tscherts territoris na van dentant pervi da la topografia betg da colliar. Plinavant na rendan chasas d'ina famiglia economicamain betg da colliar. La transfurmaziun dal sistem d'energia sco era per la construcziun da l'infrastructura per stgaudar e sfradentar pretendan ils proxims onns fitg autas investiziuns.

Übersichtsplan von Chur mit farbiger Zoneneinteilung für das Fernwärmenetz IBC. Die Stadt ist in 10 Zonen aufgeteilt.
Legenda: La citad da Cuira vegn partida si en diesch territoris che duain enfin l’onn 2040 vegnir stgaudads cun energia neutrala al CO2. La part da colur turchisa da la vart dretga è la rait da chalur a distanza da l'IBC e Gevag. RTR

Co funcziuna la rait?

L'energia per la rait vegn dad aua sutterrana. Quai funcziuna precis sco ina pumpa da chalur. La pumpa tira in pèr grads or da l'aua sutterrana, che ha 8 fin 12 grads. Cun questa energia stgauda la pumpa da chalur lura autra aua che vegn manada tar las chasadas. Quellas dovran la chalur, e l'aua betg pli uschè chauda turna puspè tar la pumpa, nua ch'ella po puspè vegnir stgaudada. Ils stgaudaments decentrals duain cumplettar sistems convenziunals – sco per exempel quel da la chalur a distanza che Cuira retira dapi onns da l'implant per arder rument a Trimmis.

Or da l'archiv

video
Stgaudar cun aua sutterrana – Ils privels e las schanzas.
Or da Cuntrasts dals 25.09.2019.
laschar ir. Durada: 4 minutas 27 Secundas.

Mo ina partida è encunter il project

La gronda part da las partidas èn perina e vulan sustegnair quest project. In comité che consista or d'exponents da pliras partidas è da l'avis che quai è la meglra schanza per dumagnar las finamiras da netto nulla il 2050.

Nus stuain vegnir davent da las energias fossilas e gist la citad da Cuira ha anc fitg bleras chasadas che stgaudan cun gas u ieli. Igl è necessari d'investir per pudair ir la via envers las finamiras al clima, e che tuts ed era il clima pon profitar a la fin.
Autur: Anita Mazzetta partida Verda

Sulet ina partida n'è betg represchentada en il comité che s'engascha per il project da l'IBC – numnadamain la PPS. Els èn da l'avis ch'il project saja memia ristgà, e che la citad da Cuira avess anc d'investir bler dapli en quest project ils proxims onns.

Quai dess anc dapli debits per la citad, blers plazzals sur lung temp atras la citad da Cuira ed era pli auts pretschs per stgaudar per la populaziun.
Autur: Mario Cortesi PPS

RTR votaziuns 2023

Artitgels legids il pli savens