Siglir tar il cuntegn

5 vias en l'avegnir Scola en il vitg u bus da scola? Glion avant nova planisaziun

La vischnanca dad Ilanz/Glion è confruntada cun ina decisiun cumplexa davart la furmaziun futura da sia cuntrada da scola. In rapport da planisaziun detaglià preschenta tschintg variantas strategicas che tanschan dal mantegniment da las structuras decentralas fin ad ina centralisaziun totala a Glion.

La finamira dal rapport è da crear ina basa fundada per il svilup dals areals da scola e la repartiziun dals stgalims da scola per ils proxims var 10 onns.

Situaziun actuala en las fracziuns

Avrir la box Serrar la box

Rueun – Ruschein

Ils uffants da Rueun, Siat, Pigniu e Luven frequentan la scola e la scolina a Rueun.- Plinavant maina la Casa Depuoz ina partiziun externa per la scola speziala a Rueun.

Las scolaras ed ils scolars da Rueun e Ruschein èn partids en classas cumbinadas. A Ruschein vegn instruida l'emprima e la segunda classa. Ed a Rueun la 3. e 4. classa sco er la 5. e 6. classa.

La scola superiura da Rueun è vegnida integrada dapi il 2019 a Glion.

Castrisch – Sevgein

Ils uffants da las fracziuns da Castrisch, Sevgein e Riein vegnan instruids en las chasas da scola da Castrisch e da Sevgein.

La scolina sco er l'emprima e la segunda classa èn a Sevgein, la 3. fin 6. classa da Castrisch.

Las scolaras ed ils scolars da la 7. fin a la 9. classa vegnan instruids a Glion.

Duvin – Pitasch

La chasa da scola da Duvin è l'unitad da scola la pli pitschna da la scola dad Ilanz/Glion. I vegn manada ina scola cumplessiva da la 1. fin 6. classa per ils uffants da Pitasch e da Duvin.

Las scolaras ed ils scolars dal 7. fin il 9. onn da scola vegnan instruids a Glion.

Ilanz/Glion

Dapi l'onn da scola 2022/23 vegn la «scola bilingua» manada cun duas classas cumbinadas 3./4. e 5./6. classa e cun duas classas singulas 1. e 2. classa. Er en la scolina vegni instruì en duas partiziuns tudestg e duas rumantschas. Tut las classas sa chattan a Glion sezza.

Stgalims superiurs vegnan er instruids a Glion.

Tschintg variantas en survista

La gruppa da project ha elavurà tschintg variantas pussaivlas per l'avegnir da las scolas dad Ilanz/Glion. Quellas prevesan differents grads da centralisaziun.

Varianta 1: Status quo

Questa varianta prevesa da mantegnair la structura actuala. Tut ils lieus da scola en las fracziuns vegnan mantegnids, ed i n'èn planisadas naginas construcziuns novas pli grondas. Unicamain a Glion duai dar in nov edifizi sin ina parcella vischina per far plaz a classas supplementaras dal stgalim superiur.

Varianta 2: ciclus 1 en fracziuns – ciclus 2 centralisar

Ils scolars pli giuvens (scolina fin 2. classa primara) restassan en las fracziuns, entant che tut las scolaras e tut ils scolars a partir da la 3. classa vegnan instruids a Glion. Il lieu da scola Duvin/Pitasch vegniss bandunà cumplettamain.

Varianta 3: ciclus 1 en la val – ciclus 2 centralisar

Questa varianta va in pass pli lunsch che varianta 2. Betg mo Duvin/Pitasch, mabain era la scola da Ruschein vegniss bandunada. L'instrucziun per ils scolars pli giuvens (ciclus 1) sa concentrass sin las fracziuns en il fund da la val (Rueun, Sevgein, Castrisch).

Varianta 4: rinforzar il fund da la val

Questa varianta vegn numnada in eventual «cumpromiss acceptabel per la maioritad». Duvin/Pitasch e Ruschein vegnan bandunads, ils lieus da scola restants en las fracziuns da Rueun, Castrisch e Sevgein vegnan dentant rinforzads e manads vinavant.

Sco en varianta 1 duai a Glion vegnir nizzegiada la parcella vischina.

Varianta 5: centralisar

La varianta la pli radicala cun reunir tut ils stgalims da scola a Glion. Tut ils lieus da scola en las fracziuns vegnissan abandunads. Quai fa da basegn novas a Glion.

Avantatgs e dischavantatgs da las variantas

Avrir la box Serrar la box

Varianta 1

+ Auta acceptanza da la populaziun e pitschens custs d'investiziun.

– Paucas sinergias, organisaziun da manaschi pli difficila ed auts custs da mantegniment per ils blers edifizis.

Varianta 2

+ Ils uffants pitschens han vinavant curtas vias da scola en lur vitgs d'origin.

– Ina qualitad da scola potenzialmain mendra tras ina mancanza da cumparabilitad tranter ils lieus ed il privel da chombras vidas en ils edifizis bandunads.

Varianta 3

+ Cuntinuar d'utilisar ina gronda part dals edifizis actuals e la pussaivladad da reunir trais chasas da scola ad ina nova – quai pudess distgargiar las finanzas.

– Las fracziuns senza scola pudessan perder attractivitad sco lieu d'abitar e la lingua rumantscha pudess vegnir sut squitsch.

Varianta 4

+ Lieus bain occupads, organisaziun da manaschi simplifitgada e probabel gronda acceptanza politica.

– Deblezza pli gronda: En tschertas fracziuns na dessi betg pli l'instrucziun da ciclus 1 e l'engrondiment da la scola a Rueun fiss necessari.

Varianta 5

+ Sinergias maximalas, organisaziun fermamain simplifitgada, la recrutaziun da persunal pli simpla sco era custs pli bass da manaschi e da mantegniment.

– Perdita cumpletta da las scolas en las fracziuns, quai che chaschunass probablamain ina nauscha acceptanza tar la populaziun, sco era gronds custs d'investiziun a Glion.

Il rapport da la firma spezialisada per dumondas da scola Metron mussa, che la decisiun è ina ponderaziun tranter il mantegniment da las structuras communalas e l'effizienza pedagogica sco era da manaschi.

Entant che las soluziuns decentralas giaudan ina gronda acceptanza e rinforzan la vita en las fracziuns, chaschunan ellas dapli custs e sfidas organisatoricas. Ina centralisaziun percunter pussibilitescha da nizzegiar sinergias ed ina qualitad da scola potenzialmain pli auta. Ella ha dentant in ristg da flaivlentar las fracziuns e periclitar la lingua rumantscha.

Varianta 4 e 5 vegnan examinads pli profund

En la sesida dals 23. da settember ha la suprastanza communala decidì en tge direcziun che la via duai ir. Ella lascha examinar pli profund las variantas 4 e 5. Uschia suonda la suprastanza a la proposta che la cumissiun preparatorica ha fatg en ses rapport.

RTR Magazin 12:00

Artitgels legids il pli savens