Tarcisi Livers da Breil sa bler sur da las talpas. El gieva gia da buob, e suenter sco pur, a pigliar ellas. Cura ch'el ha stuì chalar da far il pur ha el cumenzà a «temprar» pli savens. Quai vul dir ch’el gieva a plazzar traplas tar ils mantuns da talpa. Igl è daventà ina quasi-professiun per l'um dad uss 77 onns. Dapi che la vischnanca na paja betg pli premias per las talpas pigliadas, na va el dentant betg pli a metter traplas.
En tut quels onns ha Tarcisi Livers emprendì d’enconuscher las talpas e lur cumportament. Che las talpas dattan quest atun enfin ussa si pli fitg na fetschia betg surprender el. Cunquai ch’il terren na saja betg schelads, saja el luc ed uschia possian las talpas chavar. L’emprima naiv n’è per las talpas anc betg l’entschatta da l’enviern.
Sche las talpas dattan anc si atras la naiv, èsi segir ch’il n’è anc betg enviern.
Ina giada ch'il terren è schelà, restan las talpas en lur tauna. La stad e l'atun prendan ils animals tiers. Uschia preparan las talpas reservas per surviver l'enviern.
Era sch’i ha ina massa mantuns da talpa, na munta quai betg ch’i ha bleras talpas sut terra. Sin in champ da 20 aras èn ina enfin duas talpas vi da la lavur. Ina talpa fetschia trais enfin quatter mantuns il di. Quai chaschuna la stad conflicts cun l’agricultura. Ils carpels e la terra vegnan en la maschina da segar e il davos en il fain sin il ladritsch.
Tarcisi Livers è fascinà da l’animal che sa tschentava en ina da sias traplas. La talpa cun ses pail fin saja in animal fin e svelt, cun in dies fitg movibel. Quai per sa volver svelt en la tauna.
Or da l'archiv
2023 n'è betg l'emprim onn che las talpas èn pli activas ch'usità.
