Avant 30 onns è la cuminanza rumantscha vegnida fundada per cumbatter la derasaziun dal tudestg en vischnanca. L'uniun è s'engaschada per l'instrucziun rumantscha en scola, per la tgira da nums rumantschs da vias e per survertschs divins da la dumengia per rumantsch. Quai che saja sa mussà ils ultims trais decennis, saja ch'ils Rumantschs tegnian ensemen, di Marcel Camenisch, il president da l'uniun.
Sch'i va per ina chaussa, lura ans pudain nus organisar sezs e chattar glieud en nossas atgnas retschas, che ans sustegnan.
Er per la fiasta han els chattà in promi rumantsch – Mattiu Defuns chanta e suna la sera suenter in apero.
Tenor il president datti quest onn bler da festivar. D'ina vart ch'i dat l'uniun gia uschè ditg, e da l'autra vart ch'ella è cun ses passa 100 commembers e commembras anc adina uschè activa. Ina da questas activitads èn ils cafés rumantschs, declera el. 10 giadas ad onn s'inscuntra l'uniun e discurra, baiva café, baratta u taidla in referat.
Cun questas sentupadas vivain nus vinavant nossa cultura.
Ultra da las persunas che emprendan rumantsch, giavischa l'uniun anc insatge auter – glieud giuvna! «In barat tranter giuven e vegl fiss mo da beneventar», uschia Marcel Camenisch. La lingua possian ins era laschar viver en il pitschen – in «bien gi» empè d'in «grüezi» possia gia far ora bler.