Siglir tar il cuntegn

Header

audio
Filmada per il project «La Vitrina»
Or da Actualitad dals 12.05.2023. Maletg: RTR
laschar ir. Durada: 4 minutas 42 Secundas.
cuntegn

Medel «La Vitrina» vul far palpabla l’istorgia da la Val Medel

In dals temas che vegnan ad esser preschentads en l’exposiziun «La Vitrina» è il project per ina viafier sur il Pass da Lucmagn. Ditg è la varianta tras la Surselva e la Val Medel sur il punct il pli bass da traversar, il Lucmagn, stà la suletta varianta pussaivla. Pir cun il svilup tecnic e d'inschignier è ina varianta cun in tunnel lung vegnì pli e pli realistica. La finala è la varianta dal Gottard vegnida favurisada er ord ina vista naziunala, ina traversada amez il pajas fetschia dapli senn che a l’ur, accentuescha l'istoricher Joseph Jung. El è professur ed ha scrit blers cudeschs sur dal svilup economic en Svizra e surtut er sur dal svilup da la viafier.

Per el èsi cler là nua che la viafier è vegnida, là hai dà in svilup en tut ils secturs. E la Surselva avess cun quest project survegnì surtut in pli grond svilup turistic a la fin dal 19avel tschientaner sche la varianta sur il pass Lucmagn fiss vegnida.

Svilup – ma senza garanzia

Luzi Schutz, il segund istoricher en la runda, accentuescha che sulet la colligiaziun cun la viafier n’è nagina garanzia per in svilup turistic. Quai mussia l’exempel da Bravuogn, ch’ha survegnì ina colliaziun da traffic tuttina baud sco San Murezzan, ma n’ha tuttina betg giu il medem svilup turistic, di Luzi Schutz che sa da tge ch’el discurra – el è l’actual president da vischnanca da Bravuogn. Surtut il spiert da piunier saja stà decisiv da lez temp e quel haja lura er duvrà per vegnir da fundar la Viafier retica. Ditg è il chantun Grischun stà fixà sin realisar la viafier da l'ost tras las Alps. Perquai n’han ins decennis betg realisà ina viafier en il Grischun, mabain anc ditg deplorà che la viafier, u sur il Lucmagn, u sur il Spleia n’è betg vegnida, di Luzi Schutz, ch’ha edì avant trais onns in cudesch sur da quests projects grischuns.

Pli simpel che leger cudeschs

Per Albert Lutz, l’iniziant dal project «La Vitrina», di suenter la discussiun ch’el saja satisfatg. I saja adina puspè fascinant d’udir ina discussiun tranter dus experts. Uschia possian ins emprender bler dapli che sulet cun leger in cudesch. Quai saja er l’intenziun da l’entir project, da preschentar las 12 tematicas elegidas da la Val Medel, per mintgin a moda simpla audiovisuala. La gronda part saja gia realisada, uss vegnian anc fatgas las translaziuns ed auter, di Albert Lutz. L’avertura da l’exposiziun è fin uss planisada la stad, ils 15 da fanadur.  

RTR actualitad 17:00

Artitgels legids il pli savens