Il «Surselva Lab» concretisescha l’idea dal traffic individual cun tuctucs electrics en Surselva. La fasa da pilot è terminada sur trais onns, declera la responsabla dal «Surselva Lab», Livia Somerville. Quai saja necessari per pudair respunder tut las dumondas concretas dal project. Uschia è ina da las dumondas nua ch'igl è giavischà d’esser movibel ed alura concretisar per exempel ils lieus da chargiar ils autos electrics ed era quants da quests autos ch'èn necessaris. Perquai vali da far uss ina examinaziun tar la populaziun ed alura concretisar tut, di Livia Somerville.
Idea è da pussibilitar transports individuals a moda simpla
L’idea da basa da René Epp, il president communal da Mustér, è da colliar il center turistic da Mustér, che sa chatta tar l'Acla da Fontauna e Sontga Catrina, cun il center dal vitg. Perquai è vegnì preschentà avant in onn l’idea dals tuctucs electrics ed era l’iniziant e promotur, l’inschigner Prasad Raja, ch’ha ragischs en l’India ma è er creschì si en Svizra.
L’onn passà è stà impurtant da sclerir las premissas per insumma pudair charrar sin via cun quels vehichels, ma era sch’els èn insumma abels da charrar l’enviern. Quellas premissas èn uss tuttas dadas ed ins po far ils proxims pass, uschia René Epp. Uschia è il tuctuc charrabels cun il permiss da vehichels d’agricultura e da moped. Las pendicularas da Mustér han gia cumprà in tal vehichel e testà quel l’onn passà. Els sustegnan il project cun daners ma era cun l’infrastructura, ha accentuà Livia Somerville.
In'applicaziun duai gidar a chattar ils tuctucs
Co l’entir sistem vegn a funcziunar, gliez saja l’intenziun da quella fasa da pilot, che vegn realisada per gronda part a Mustér, ma eventual gia applitgada sin l’entira Surselva, tut tenor ils resultats, di Livia Somerville. Ma l’idea da basa è da crear staziuns da chargiar ils autos pitschens electrics e cun ina applicaziun pon ins alura tscherner nua ch'igl ha vehichels libers e nua poss jau puspè deponer il tuctuc. Era la basa per quella applicaziun saja gia fatga, ma qua valia da validar:
- Dovra la populaziun quella applicaziun?
- È il basegn insumma qua?
Pertge els na veglian betg crear in project per il truchet, mabain in project concret, tant per la populaziun indigena, sco era per possessurs da segundas abitaziun e per il turissem.
Co vesa quai ora concret?
Concret duai quai traffic public individual gidar a schliar il problem da las vias curtas. Per exempel arriva ina persuna cun l’ultim tren da mesanotg a Mustér. Per vegnir en ils vischinadis pitschens, sco per exempel a Disla, na datti nagin traffic public pli. Alura po quella persuna prender in tal tuctuc e charrar a chasa, là deponer el sin in parcadi e laschar chargiar el sur notg. E l’auter di po in'autra persuna puspè nizzegiar il med da transport per vegnir en il center dal vitg.
La finamira saja da pudair dar resposta a tut quellas dumondas suenter la fasa da pilot da trais onns, ma era da pudair persvader ina interpresa privata d’alura gestiunar e manar quella purschida. Quai na saja betg il pensum da la vischnanca d’alura era gestiunar tut quai manaschi, ma da metter sin via el, declera il president communal da Mustér, René Epp. El spera fitg ch’il project vegnia gia pli concret l’atun e ch’ins vesia alura adina puspè tals tuctucs sin las vias da Mustér.