Siglir tar il cuntegn

Header

video
Protecziun da muntaneras
Or da Telesguard dals 03.11.2022.
laschar ir. Durada: 4 minutas 18 Secundas.
cuntegn

Protecziun da muntaneras Las mesiras da protecziun chaschunan discussiuns

Cura che las saivs electrifitgadas na protegian betg pli envers las attatgas da lufs, ston ils purs tschertgar autras vias per evitar donns. A Vrin fan ils purs dapi l'entschatta d'october mintga notg ina controlla tar lur muntaneras. En dus cumenza la patruglia mintga saira.  Cun reflecturs ed ina camera da radis infracotschens van ils purs da muntanera tar muntanera.

Ins na sto betg avair l'illusiun ch'in luf stgarpa in animal selvadi uschè ditg che nus avain tants animals dumestis d'enturn ch'èn pli plauns che mintga selvaschina
Autur: Pius Caminada pur, Vrin

Suenter trais enfin quatter uras è la tura a fin ed ils purs san ir -almain in pau- pli ruassaivels a durmir.

Ils lufs emprendan da surmuntar la protecziun da muntaneras

Il dumber d'animals stgarpads è sa dublegià quest onn en cumparegliaziun cun l'onn passà. Quai era sch'ì na dat betg il dubel lufs. Il cusseglier guvernativ, Marcus Caduff è dal maini che la protecziun da muntaneras cuntanscha il cunfin dal pussaivel.

Il cunfin n'è betg gia cuntanschì, en blers lieus è quel gia surpassà. Mo cun la protecziun da muntaneras n'èsi betg pussaivel da controllar la situaziun. I dovra ina regulaziun dals lufs.
Autur: Marcus Caduff cusseglier guvernativ
audio
Per tadlar: Armando Lenz e Marcus Caduff
ord Actualitad dals 04.11.2022. Maletg: FMR
laschar ir. Durada: 3 minutas 56 Secundas.

La gronda part dals purs e da las puras fan tenor Marcus Caduff tut il pussaivel per proteger lur muntaneras. Percunter datti tenor el bleras alps che na san betg vegnir protegidas pervi da la topografia. Las alps sajan indispensablas perquai ch'ellas produceschian passa in quart dal pavel che l'agricultura dovra durant in onn.

È la coexistenza anc pussaivla?

Il mainagestiun dal la Pro Natura Grischuna di ch'i dettia buns exempels en il Grischun nua che la protecziun da muntaneras funcziuneschia bain.

In bun exempel è la Surselva. Nus avain ina populaziun stabila da lufs, nus avain ina buna protecziun da muntaneras e nus n'avain propi betg uschè blers animals che vegnan stgarpads dal luf.
Autur: Armando Lenz manader da la Pro Natura Grischuna

 Plinavant hajan las organisaziun per la protecziun da la natira ensemen cun l'uniun purila Svizra, la SAB , l'uniun da chatschaders e l'uniun dals forestals chattà ina soluziun, co la coexistenza saja pussibla era en l'avegnir.

Marcus Caduff percunter e da l'avis che la chapientscha e la prontadad per ina coexistenza cun ils lufs saja vegnida pli pitschna ils davos onns. Quai per il motiv che las organisaziuns per la protecziun da l'ambient hajan magari ina tenuta radicala cura ch'i va per la protecziun dals lufs.

La soluziun che chaschuna sezza sfidas: chauns da protecziun

Tgi n'ha betg gia gì ina giada contact cun els?  Ils chauns da protecziun. A blers e bleras van snavurs dal dies giu mo sch'i vesan ni audan da lunsch quels chauns. Ils chauns che vegnan bleras giadas numnads sco LA soluziun tar la protecziun da muntaneras chaschunan magari sezs bain inqual sfida. Quai cumenza per blers purs gia avant ch'i han els. I n'è numnadamain betg uschè simpel da survegnir da quels chauns. Damai che la Confederaziun aveva enfin avant dus onns il monopol tar la tratga e la repartiziun dals chauns da protecziun organisescha il chantun Grischun ussa sez quella incumbensa.

audio
Chauns da protecziun chaschunan sfidas
ord Actualitad dals 04.11.2022.
laschar ir. Durada: 4 minutas 35 Secundas.

RTR actualitad 07:00

Artitgels legids il pli savens