Nossa zona da bajegiar n’è betg memia gronda.
Sco en tut las vischnancas dal Grischun ha il plan directiv chantunal era vesì per Sagogn la necessitad d’agir. Quai pervi da la lescha naziunala da planisaziun locala ch’è vegnida revedida l’onn 2014. Sco quai ch’ins ha constatà en il decurs da la revisiun na sto Sagogn dentant betg reducir la zona da bajegiar. La prognosa, ch’il svilup economic e la demografia stagneschia respectiv sa reduceschia, n’è numnadamain betg s’accumplida. Anzi, il vitg prosperescha e la populaziun è creschida.
Il Fri, parcella da 1,4 hectaras
In motiv principal, ch’ils uffizis chantunals han vesì per Sagogn ina zona da bajegiar memia gronda, è ina singula parcella da 14’000 meters quadrat amez il vitg. Dapi passa 30 onns tegna ina societad privata en reserva quella surfatscha generusa dal Fri. Trais investurs d’immobiglias avevan cumprà in grond curtin tranter il Vitg Dadens ed il Vitg Dado. Finamira oriunda è stada da realisar ina surbajegiada lucrativa cun abitaziuns da vacanzas. Enfin oz han ils possessurs tegnì avert tut las opziuns e la surfatscha è restada libra. Uss cumonda la revisiun da la planisaziun locala d’agir.
I n’è betg pli pussaivel da reservar la lunga vista e rimnar terren da bajegiar. «I vala in’obligaziun da surbajegiar entaifer otg onns», ha la planisadra Tanja Bischofberger declerà als preschents. Anc 21 autras parcellas, en la dimensiun tranter 450 e 2'350 meters quadrat, èn pertutgadas da la mobilisaziun. U ch’ils proprietaris realiseschan ils proxims otg onns in project, u che lur sulom vegn dezonà. Il maun public avess er la pussaivladad da cumprar il terren, per la valur da traffic tenor stimaziun uffiziala.
Las stallas e l’identitad locala
Glindesdi saira ha la suprastanza communala e la cumissiun da planisaziun preschentà anc ina particularitad da questa revisiun. Quella pertutga las stallas. «Qua a Sagogn datti anc uschè bleras stallas, e la gronda part da quellas èn caracteristicas per il maletg dal vitg», ha Robert Albertin declerà. L’architect da Haldenstein è cussegliader da bajegiar da la vischnanca ed ha accumpagnà la cumissiun da planisaziun.
Sche nus discurrin da las stallas, sche discurrin nus da l’identitad locala da voss vitg.
Radund 50 talas stallas veglias tipicas ha la cumissiun classà e determinà sco objects degns da vegnir protegids. Quels dastgan ils possessurs duvrar vinavant. Er èsi pussaivel da transfurmar els en spazi d’abitar per indigens. Dentant sto la substanza exteriura restar, uschia ch’il maletg dal vitg na vegn betg disturbà. Essenzial è ch’i na vegn betg pli ad esser pussaivel da vender a Sagogn tals projects per laschar transfurmar els en chasas da vacanzas exclusivas.
