Siglir tar il cuntegn

Val Sumvitg Polizia chantunala intercurescha la siglientada

La detunaziun da restanzas da la via ch'era sbuvada la fin fanadur ha chaschunà donns nunspetgads vi da bajetgs ed autos. Entant ha la firma responsabla per la siglientada piglià posiziun e ditg ch'ella haja resguardà tut las prescripziuns. I restan però dumondas avertas.

La siglientada en survista:

Il mardi passà ha ina siglientada scurlattà la Val Sumvitg. Previs è stà da siglientar la platta da betun ed ils mirs restads da la via ch'era sbuvada la fin fanadur. Ma la siglientada n'è betg ida sco giavischà. Tras la detunaziun èn tocs da betun sgulads pli lunsch che previs.

Questa tocca ha donnegià autos parcads en la vischinanza ed era tetgs da tegias e clavads. Quai conferman pliras persunas ch'han era filmà la siglientada sco er ina visita al lieu. Persunas n'èn per fortuna betg vegnidas blessadas.

Incumbensada e responsabla per la siglientada è la firma da construcziun Bianchi. Envers RTR ha il responsabel Fabio Bianchi piglià posiziun en scrit.

La posiziun da la firma responsabla

Els hajan resguardà tut las prescripziuns e tut las persunas involvidas sajan stadas infurmadas. Ils donns declera el cun ina uschenumnada «Streuwirkung» ch'igl haja dà durant las detunaziun. Quai munta che material ch'è en in lieu pli stabil ch'en autras parts ha l'effect ch'i vegn sdermanà material da quest lieu che sgola lura en ina direcziun betg previsa.

Ils donns annunziads muntan tenor Fabio Bianchi a sut 50'000 francs. Sco el ha declarà na sajan naginas persunas stadas periclitadas durant las siglientadas. Tenor il president communal Patrick Schaniel è l'interpresa da construcziun responsabla per indemnisar ils donns chaschunads e betg la vischnanca.

Gion Cathomas sa chattava en sia chamona

Las retschertgas da RTR han però mussà che almain ina persuna sa chattava en sia chamona durant la siglientada ed ha uschia era percepì co che la tocca da betun e crappa e crudada sin il tetg da la tegia.

Jau hai schon anc gì tema per mia vita perquai ch'igl ha dà uschè in fracass e suenter èsi vegnì giuador sco sch'i avess dà granella sin il tetg.
Autur: Gion Cathomas sa chattava en sia chamona durant la detunaziun

In mument haja el schon tremblà in pau, di Gion Cathomas ed agiunta: «Sch'jau fiss stà avant tegia, lura avessi segir dà in pli grond accident.»

Daco ha la vischnanca laschà siglientar la via?

Il president communal da Sumvitg, Patrick Schaniel, n'ha fin uss anc betg prendì posiziun vers RTR. Uschia restan avertas tranter auter las dumondas, tge scleriments ch'igl ha dà ordavant pertutgant la siglientada e sche quella è stada la suletta opziun.

Tenor infurmaziuns da l'Uffizi per natira ed ambient dal Grischun stuess il betun ch'era vegnì duvrà per la construcziun da la via vegnir allontanà e reciclà.

Co vai vinavant? – Cas vegn intercurì, donns vegnan pajads

Cler è che la via è davent. Ils donns vegnan surpigliads da la segirada da responsabladad da la firma da construcziun. Las consequenzas finanzialas restan pia survesaivlas. Las raschuns daco ch'igl vegnì uschè lunsch, vegnan però intercuridas. Il pledader da la Polizia chantunala ha confermà envers RTR che la siglientada vegnia uss prendida sut la marella en in prim pass da la polizia. Tut tenor resultat da quellas inquisiziuns va il cas vinavant tar la Procura publica federala. Quai è il proceder usità sch'i dat incaps cun materia explosiva. Il pli tard cura ch'ils resultats da quest'inquisiziun èn sin maisa, vegnan ins er a savair tge ch'è succedì avant la siglientada e sche tut è stà correct u betg.

Per tuttas persunas involvidas vala la presumziun d'innocenza.

Alternativas per la via interrutta

La vischnanca da Sumvitg ha mess en funcziun in passadi vegl tras la Val Acla Mulin per remplazzar l'access ch'è interrut dapi la fin da fanadur.

Steiniger Weg durch Wald mit Warnschild.
Legenda: FMR

Uschia è l'access per turissem, agricultura e chatscha entadim da la Val Sumvitg pia garantì. E per ils passants exista gist en la vischinanza ina punt pendenta. In'egliada al lieu tradescha ch'i vegn probablamain a cuzzar in amen fin che la via da la Val Sumvitg è puspè charrabla a partir da l'Acla Mulin. La fin da fanadur 2025 è ina part da la via numnadamain sbuvada giu en la val.

Nus n'essan anc betg uschè lunsch da pudair communitgar detagls da la reconstrucziun.
Autur: Patrick Schaniel president communal da Sumvitg

Quant ditg che la reconstrucziun da la via cuzza n'ha il president communal da Sumvitg, Patrick Schaniel anc betg pudì dir sin dumonda da la FMR: «Nus n'essan anc betg uschè lunsch da pudair communitgar detagls da la reconstrucziun.» La via en la Val Sumvitg n'è betg mo turisticamain fitg frequentada, mabain era da l'agricultura cun sias alps entadim da la val.

Ed il prim da settember cumenza la chatscha ed ils chatschaders che van a chatscha dadens l'Acla Mulin ston pudair transportar la preda da la val ora.

A pe sur la punt pendenta

Per ils peduns exista gia ina alternativa: sur la Val da l'Acla Mulin maina ina punt pendenta che sa chatta gist sper la via sbuvada. Il bus alpin che charrescha normalmain fin Runcahez al lai da fermada ston las viandantas ed ils viandants en direcziun da la Greina ussa gia bandunar al parcadi provisoric ad Acla Mulin. Sco quai ch'il manischunz dal bus alpin, Marc Cathomas tradescha, cuzza ussa il viadi a pe en la Greina bun in'ura dapli. «Nus infurmain noss giasts gia ordavant, uschia che quai n'è per la plipart nagin problem.» El na quinta betg che bleras u blers viandants desistian da lur tura sin la Greina pervi da l'impediment.

«Nus vegnin segir ad avair in zic damain giasts che dovran il bus alpin. Dentant betg pervia da la via interrutta, mabain plitost pervia da la chamona dal Terri che vegn quest onn sanada», manegia il manischunz dal bus alpin. En connex cun questa sanaziun stat sulettamain la mesadad dals letgs da la chamona dal Terri a disposiziun als giasts.

Reactivà la via veglia

Ma era per l'agricultura, per la chatscha e per peduns ch'han snuizi da traversar la punt pendenta, ha la vischnanca da Sumvitg endrizzà in sviament. «Nus avain reactivà relativamain svelt in passadi vegl che manava pli baud tras la val.» Il president communal di che la biestga e las nursas da las alps da la Val Sumvitg possian vegnir stgargiadas grazia a la via veglia. Il vial provisoric che evitescha la via sbuvada è tenor sia ladezza charrabels cun in uschenumnà quad, in töf da quatter rodas. E cun in tal vehichel pon ils chatschaders era manar la preda a val. Per quai dovri dentant ina lubientscha speziala. Quai conferma il president da l'Uniun da chatschaders Greina, Alois Degonda.

Da l'Alpsu fin a La Punt/Rehanau

Avrir la box Serrar la box
Der Zusammenfluss von Vorder- und Hinterrhein von oben.
Legenda: La Punt/Rehanau RTR

Novitads, eveniments ed istorgias localas. Tut tge che curra e passa en la Surselva chattais vus qua.

Durant la chatscha ston chatschadras e chatschaders normalmain parcar ils autos a Surrein e na dastgan betg charrar da la val en. «Per la chatscha 2025 stoi dar ina soluziun per ch'ils chatschaders possian transportar la preda almain fin suenter il sbuvà», di Alois Degonda. El di ch'i saja pussaivel da transportar la preda da chatscha cun in quad tras la val. Tenor las explicaziuns dal survegliader da chatscha Andriu Degonda vegni a dar ina soluziun per la chatscha 2025 pertutgant transportar la preda da la Val Sumvitg ora. «Nus vegnin a communitgar las reglas ad uras avant che la chatscha cumenza», di il survegliader. Ina chaussa po el dentant gia excluder. «I na vegn a dar nagins sgols da helicopter cun preda or da la Val Sumvitg.»

Or da l'archiv:

RTR novitads 09:00 / actualitad 17:00

Artitgels legids il pli savens