Actualmain quinta l'uniun radund 330 commembras e commembers da tut la Svizra. L'incumbensa principala: promover la lingua rumantscha.
Da la gasetta al program online
Il focus è dentant sa midà durant ils onns. Oriundamain è l'Uniun Pro Svizra Rumantscha vegnida fundada per stgaffir ina gasetta quotidiana rumantscha. Uschia è naschida «La Quotidiana» che vegn emplenida cun cuntegns da las redacturas e dals redacturs da la Fundaziun Medias Rumantschas.
Actualmain sa fatschenta l'uniun cun in program che controllescha l'ortografia da texts rumantschs. Gia ussa pon ins laschar curreger quest program texts per surmiran. Ils auters idioms e rumantsch grischun duain succeder fin da l'onn che vegn.
L'entira suprastanza ed uschia era la co-presidenta Barbla Etter fa lavur voluntara per l'uniun. Ella ha studegià rumantsch e lavura tar l'Uffizi federal da traffic.
L'istorgia da la Pro Svizra Rumantscha
1992: L'emprima sesida da la Pro Svizra Rumantscha: Ins ha discutà ils statuts e decidì d'edir in prospect cun infurmaziuns da basa da la nova organisaziun e d'acquistar commembers.
L’acziun da propaganda per instradar ina gasetta quotidiana rumantscha ha gì success: 15 dis suenter l'acziun ha l'organisaziun gia dumbrà passa 200 commembras e commembras.
Il president Toni Cantieni ha ditg en il Schurnal da mezdi che tut las parts da la societad rumantscha sajan represchentads en l'organisaziun.
Prest èn vegnidas fatgas emprimas emprovas per cuntanscher la finamira d'ina gasetta quotidiana. Il president Toni Cantieni e la Pro Svizra Rumantscha s'engaschan adina puspè per subvenziuns per ina tala gasetta.
1995: Fundaziun da la gruppa d'interess per in'agentura da novitads rumantscha. Quai vegn ad esser la via tar l'emprima gasetta quotidiana rumantscha.
Il 1996 è lura l'Agentura da novitads rumantscha vegnida fundada. 1997, ils 6 da schaner è l'emprima ediziun da «La Quotidiana» cumparida. E la Pro Svizra Rumantscha sustegn vinavant quella. Uschia ha ella pajà per che 100 exemplars gratuits vegnian repartids gratuitamain a differentas instituziuns.
Tge è l'incumbensa da la Pro Svizra Rumantscha?
2001: Arno Berther surpiglia per il president Toni Cantieni. Ed i sa tschenta la dumonda, tge che la Pro Svizra Rumantscha piglia a mauns, suenter ch'ella ha cuntanschì sia finamira d'ina gasetta rumantscha quotidiana. Arno Berther di che la Pro Svizra Rumantscha saja ina instituziun fitg moderna, ed i fiss donn per il rumantsch da desister sin ella.
2006: «Allegra rumantsch», la Pro Svizra Rumantscha vul far enconuschent la Svizra tudestga cun il rumantsch e porscha in med d'instrucziun per il Rumantsch per tudestg.
2013: Catarina Morscher è daventada nova presidenta. En in'intervista cun RTR di ella: «Ils davos onns n'è betg schabegià bler.» I saja da promover il barat tranter las persunas rumantschas en la bassa ed en las regiuns rumantschas. Ed i saja planisà fix acziuns mintg'onn.
2017: Critica per l'organisaziun: in nausch marketing, formulaziuns cumplitgadas e nagina pagina d'internet. I na dettia visiuns e bunas ideas.
2021: Il project »reclamaziun.ch» è vegnì lantschà. Quest project duai animar d'utilisar la lingua rumantscha per la communicaziun uffiziala dals uffizis chantunals, da las vischnancas rumantschas u bilinguas, ma er en auters lieus en il mund analog e digital. Ins po chargiar giu in formular ed inoltrar quel la nua ch'i è vegnì manchentà da duvrar il rumantsch.
Preschent: La Pro Svizra Rumantscha sa fatschenta cun meds digitals.
