Siglir tar il cuntegn

Header

audio
Il misteri da l'aua e sia influenza sin bovas
Or da Actualitad dals 26.04.2019.
laschar ir. Durada: 3 minutas 18 Secundas.
cuntegn

Valladas talianas Il mitus da l'aua al Piz Cengalo

Anc è il Piz Cengalo en modus d’enviern. Quai vegn a midar cun las temperaturas dal proxim temp. Il privel è adina qua, tema n'han ils abitants betg. Il sistem da pre-avertiment vegn observà mintga di regularmain. Cun ulteriuras crudadas da crappa ston ins quintar e garanzia cumpletta datti nagina.

La muntogna en la Val Bondasca en Bergiaglia è anc quieta. Durant ils ultims mais n’han ins mesirà nagins moviments marcants da la grippa e crappa. Tenor Martin Keiser da l’Uffizi per guaud e privels da natira, dettia trais scenaris pussaivels per ulteriuras bovas en la regiun:

  • Absorbaziun dal glatscher e schliaziun dal glatsch causa l’energia termica producida da la collisiun da las particlas ch’èn en la bova.
  • Absorbaziun da material ch’era gia en moviment l'onn 2011.
  • Pressiun da las poras inducidas a maniera dinamica en ils sediments.

Il sistem da pre-avertiment vegnia entant puspè observà mintga di regularmain. Durant l’enviern aveva l’uffizi reducì la controlla da las mesiraziuns. Uss cura che la primavaira cumenza plaunet er enturn il Piz Cengalo dovri puspè ina buna controlla. Per esser segir che tut funcziunia, datti ina emprova d’alarm per la populaziun bergiagliotta ils 9 da matg.

muntogna verda cun mesiraziuns
Legenda: Las mesiraziuns actualas dal Piz Cengalo en la Val Bondasca. mad

Renovar concessiun

Il permiss per il sistem da pre-avertiment dura anc fin la fin 2019. La vischnanca saja dentant gia vid instradar ils pass necessaris per prolungar el per ulteriurs tschintg onns. 80% dals custs vegnian surprendids dal chantun e da la Confederaziun, ha declerà la presidenta communala da la Bregaglia, Anna Giacometti. Ils custs per quella concessiun muntan a ca. in milliun francs.

Sasc Furä e bainbaud er Sciora ?

Ina nova senda d’access per la chamona dal CAS Sasc Furä vegn realisada apaina che l’aura permetta. La senda marcada blau-alv (autalpin) passa dador la zona da privel e custa tranter 45’000 e 50’000 francs. Ch’ins saja er vid tschertgar ina soluziun per la segunda chamona en la Val Bondasca. Ina via d’access per quella n’è anc betg realistica, uschia il deputà responsabel Gian Luca Giovanoli.

Concurrenza da project per Bondo

18 teams hajan inoltrà lur ideas, ina giuria ha entant selecziunà 10 projects e preschentà quests a la vischnanca da Bregaglia. Quella ha envidà ils finalists d'inoltrar fin la fin d’october lur projects concrets. Il november vegn decis tgenina varianta che vegn realisada per reconstruir la zona destruida da las bovas ils 23 d’avust 2017. Ils custs totals per la reconstrucziun muntan a 23 fin 25 milliuns francs. La vischnanca da Bregaglia ha da far quint cun custs da stgars 7 milliuns francs, uschia Anna Giacometti. La vischnanca po dentant far quint cun sustegn ord la cassa da donaziuns.

RR novitads 06:00

Artitgels legids il pli savens