Siglir tar il cuntegn

Header

audio
Intelligenza artifiziala en il focus: la maschina
Or da Actualitad dals 27.02.2024. Maletg: Keystone
laschar ir. Durada: 4 minutas 2 Secundas.
cuntegn

Controllar il sistem La maschina

Cun intelligenza artifiziala (IA) laschan lavurs sa schliar pli svelt, respostas vegnan chattadas cun dus clics. Però fa quai vegnir nus lieder? Tge respostas survegnin nus insumma e co exact èsi da valitar quellas?

Igl è ina quantitad enorma che l’intelligenza artifiziala vegn dad elavurar en paucas secundas. Quai pudess tentar tar in'uschenumnada marschadetgna spiertala – daco far las stentas e fadias da studegiar sez, sche «la maschina» surpiglia quai? Perquai che la maschina na studegia betg per nus, di Elisabeth Ehrensperger, la manadra da TA-Swiss, la fundaziun che perscrutescha las consequenzas da tecnologias. La maschina saja be uschè scorta sco l’uman. Respectiv vegn la maschina pavlada cun bleras datas e fa quints. Quai n’haja betg da far cun il studegiar uman, di l’experta. Quella part na pudain nus betg dar giu a la maschina, di ella.

Elisabeth Ehrensperger

Avrir la box Serrar la box
Elisabeth Ehrensperger
Legenda: Elisabeth Ehrensperger Elisabeth Ehrensperger

Elisabeth Ehrensperger è politologa. Ella ha studegià istorgia, scienzas politicas e medias a l' universitad da Berna. Ella maina la fundaziun TA-Swiss, che perscrutescha las consequenzas da tecnologias.

Dentant vesa Elisabeth Ehrensperger in problem tar l’endisada. Ch’ins s'endisa vi da las respostas sveltas che pon vegnir chattadas senza grond sforz e ch’ins sa cuntanteschia cun quellas. Uschia mussan tests che persunas sa decidan plitost per il text da la maschina che per quel scrit d’in uman sch'igl han la tscherna. Quai haja da far cun quai che l’intelligenza artifiziala sa tge che nus avain gugent. Quels text han numnadamain nagins chantuns u surpraisas. Quels texts sa basan sin in standard.

Sche nus ans endisain vi da la varianta liedra, ans disainsa automaticamain d'esser cuntents cun ina varianta mediocra.
Autur: Elisabeth Ehrensperger Manadra TA-Swiss

Là vesa Ehrensperger il problem. Numnadamain che nus giain en il cumpromiss tar la creativitad umana per pudair esser pli lieders. Ins s'endisa numnadamain era vi da chanzuns, films u texts fatgs d’ina intelligenza artifiziala. 

Nus ans dain en sasez en ina tscherta dependenza cun la stgisa ch'ins na stoppia betg pli controllar las chaussas causa che per exempel Chat GPT fa quai meglier che nus. Cun quai dain nus si ina part da nossa libertad, empè da tegnair suramaun, vegnin nus en ina sort dependenza.
Autur: Elisabeth Ehrensperger Manadra TA-Swiss

In sistem serrà

E sche quai è il cas, cumenza il problem che la maschina pavla sasezza. Ch'ella vegn per exempel pavlada cun texts generads da sasezza. Uschia haja adina dapli spazi per mainstream, dentant adina pli pauc per diversitad, di Elisabeth Ehrensperger. Dentant co ch’ils algoritmus funcziunan precis n’è betg transparent, quai saja quai ch’ins observa.

Uschia han ins era constatà ch'ils sistems actuals èn discriminants. Quai ha era da far cun quai ch'igl è in spievel da la societad. Ed uschia emprovan ils producents dad intervegnir en chaussa e programmar ils sistems uschia ch'i n'èn betg discriminants. Dentant era qua na dettia nagina transparenza, crititgescha Ehrensperger. Curatar l’intelligenza artifiziala è surlaschada als producents. Perquai saja er impurtant da pudair reglar la maschina per avair dapli transparenza.

TA-Swiss

Avrir la box Serrar la box

La Fundaziun per l'evaluaziun da las consequenzas da la tecnologia TA-SWISS examinescha ils effects pussaivels da las tecnologias novas: ella ponderescha tge schanzas che quellas han, ma era tge ristgas che resultan da quellas.

RTR actualitad 07:00

Artitgels legids il pli savens