La democrazia viva da la debatta, da la discussiun e da la tschertga cuminaivla per soluziuns. Per il pli in process che dovra temp. Ma era in process che pudess vegnir fatg pli svelt d’ina maschina che po elavurar en curt temp ina massa datas.
Il svilup da l’intelligenza artifiziala è svelt. Quella po elavurar en in curt temp bler dapli datas che l’uman insumma. Teoretic pudessan ins chattar cun paucs clics soluziuns per problems cumplex. Dentant n’è quai betg uschè simpel di Elisabeth Ehrensperger, la manadra da TA-Swiss, l'organisaziun che perscrutescha las consequenzas da tecnologias.
Ins auda savens che l’intelligenza artifiziala saja quella che decida senza emoziuns, neutral e senza pregiudizis e pudess uschia chattar soluziuns pli gistas. Quai sconuscha dentant l’idea fundamentala da la democrazia.
Numnadamain la participaziun. Il process da chattar ina soluziun è pli impurtant che la soluziun finala di l’experta. Perquai che mintga opiniun ha in'atgna valur e duai era pudair vegnir integrada per pudair augmentar l’acceptanza da la soluziun che vegn finalmain definida tras tut il process. Quai fiss pli difficil cun intelligenza artifiziala, di Elisabeth Ehrensperger.
Elisabeth Ehrensperger è politologa. Ella ha studegià istorgia, scienzas politicas e medias a l' universitad da Berna. Ella maina la fundaziun TA-Swiss, che perscrutescha las consequenzas da tecnologias.
Las datas decidan
In punct che la manadra da TA-Swiss vesa fitg critic e la disponibilitad da datas. L’intelligenza artifiziala analisescha numnadamain las datas che stattan a disposiziun. Uschia che las dumondas, tgi metta a disposiziun las datas e tgeninas datas èn a disposiziun, han gronda relevanza.
Uschia è quai tenor la manadra da l'organisaziun che perscrutescha las consequenzas da tecnologias en Svizra numnadamain difficil per minoritads da vegnir udidas da l’intelligenza artifiziala. Els observan per il mument numnadamain ch'ils algoritmus rinforzan plitost las maioritads.
La problematica è gia quella che minoritads han pli paucas datas. E quai rinforza era la quota da sbagls tar l’intelligenza artifiziala.
Betg remplazzament, mabain rinforzament
Dentant na vesa Elisabeth Ehrensperger la tecnologia betg mo cun in’egliada critica. La dumonda centrala saja adina co ch’ins dovria quella. L’intelligenza artifiziala po esser ina vusch dapli – ina opiniun dapli en in process. I po esser ina schanza per sviluppar in dialog.
Però intelligenza artifiziala na vegn betg guardada d'expertas ed experts be critic sch'i pertutga il process da chattar soluziuns en ina democrazia – sco savens tar l'intelligenza artifiziala dependa adina da la dumonda co duess la tecnologia vegnir duvrada. Intelligenza artifiziala po esser ina vusch dapli ed i po esser ina schanza da participaziun – da sviluppar il dialog. Gista sche quella porscha digital la pussaivladad da pudair far discussiuns e da survegnir infurmaziuns sur d’in tema.
Uschia che la dumonda sa cumportan intelligenza artifiziala e democrazia na sa lascha respunder mo cun in Gea u in Na.
