Siglir tar il cuntegn

Lia Rumantscha Da nov po tut la Svizra emprender rumantsch

Scolars e scolaras da l'entira Svizra passentan in'emna da project dal rom d'elecziun «rumantsch a distanza».

Dapi l'onn da scola actual han tut las scolaras e tut ils scolars dal gimnasi u dal stgalim superiur en l'entira Svizra la pussaivladad d'emprender rumantsch en in rom facultativ. 12 scolaras e scolars da tschintg chantuns han nizzegià questa purschida ed han elegì ils idioms sursilvan, puter e vallader. Avant devi questa pussaivladad be per scolaras e scolars dal Grischun.

Teller mit Capuns
Legenda: La gruppa da giuvenils en in museum a Breil – i dat capuns. RTR

Ins po s'annunziar sco principianta u sco avanzà. Ina da las avanzadas è Flavia Joos dal chantun Turitg – ella è creschida si cun la lingua, ma ella vuless anc meglierar la lingua. Cunzunt leger e scriver per rumantsch saja grev, di ella.

Ensemen cun giuvenils da tut las parts da la Svizra passenta Flavia Joos in'emna en Surselva. Durant quella emna da project visitan els differents vitgs, emprendan d'enconuscher indigens e mangian tschaveras tradiziunalas grischunas, sco per exempel capuns.

Las discussiuns qua èn pli spontanas che sch'ins sesa adina en stanza da scola e discurra – quai ma plascha.
Autur: Flavia Joos Scolara rom facultativ «rumantsch a distanza»

I dat dentant era tals giuvenils che n'han nagina relaziun cun la lingua rumantscha – nagins geniturs sursilvans u tat e tatta engiadinais. In dad els è Matteo Borger da Genevra. «Jau hai gugent linguas», di el - «Per mai èsi er impurtant ch'ina lingua sco il rumantsch vegnia mantegnida.»

Ses amis e sia famiglia sa dumondan pertge ch'el emprenda ina lingua uschè pauc discurrida – ma ad el n'emporta quai nagut. Il giuven da 16 onns ha schizunt fatg sia lavur da matura davart il rumantsch grischun.

Il rumantsch è ina part impurtanta da la cultura svizra.
Autur: Matteo Borger Scolar rom facultativ «rumantsch a distanza»

Er ad el plascha l'emna da project en Surselva. Per el saja quai perfin l'emprima giada en Surselva, tradescha el.

Ils custs per ils curs da basa da rumantsch per ils trais idioms sursilvan, puter e vallader importan ensemen var 70'000 francs – per mintga idiom supplementar vegnissan anc ina giada custs da var 17'000 francs vitiers. Actualmain portan la Lia Rumantscha e l'Uffizi federal da cultura ils custs – ils scolars e las scolaras pajan quest onn nagut. A partir dal proxim onn da scola sto mintgina e mintgin pajar sez 500 francs per l'emna da project.

La finamira è ch'il curs vegnia realisà regularmain mintg'onn – ch'i daventa ina purschida stabla ch'è bain frequentada, cun gruppas da tut ils idioms ch'els pon eleger.
Autur: Andreas Gabriel Vice-secretari general da la Lia Rumantscha

Il vicesecretari general da la Lia Rumantscha sa legra da l'interess dals scolars per emprender rumantsch. Per il proxim onn da scola sajan gia 28 persunas s'annunziadas – passa dubel uschè bleras per l'onn da scola actual. Andreas Gabriel di ch'il dumber d'annunzias creschia cunquai ch'il rom facultativ vegnia adina pli enconuschent – l'interess è pia qua.

Andreas Gabriel
Legenda: Andreas Gabriel, il vicesecretari general da la Lia Rumantscha. RTR

RTR actualitad 17:00

Artitgels legids il pli savens