Siglir tar il cuntegn

Header

cuntegn

Rapport da sanadad da guaud Nitrogen e la sitgira ils pli gronds problems per il guaud

La midada dal clima ha consequenzas nunsurvesaivlas per la sanadad dal guaud svizzer. Quai mussa in rapport da l'institut per la biologia applitgada da plantas (IAP) per incumbensa dad otg chantuns. Ils guauds pateschan oravant tut pervi dal nitrogen, l'aschentaziun dal terren e la sitgira. Plinavant attatga in bulieu il fraissen. L'institut observa dapi 38 onns la sanadad dal guaud.

Il rapport è vegnì fatg per incumbensa dals chantuns Argovia, Basilea-Citad e Basilea-Champagna, Berna, Grischun, Soloturn, Turgovia e Turitg e per ils posts per l'ambient da la Svizra centrala, cun il sustegn da l'Uffizi federal d'ambient (Bafu). L'institut ha examinà la sanadad dals guauds durant ils onns 2017-2021 en 190 lieus.

Il nitrogen flaivlenta las plantas

Grondas quantitads da nitrogen chaschunan tenor il rapport ina mancanza d'autras substanzas nutritivas e tras quai vegnan las plantas intercuridas – faus, pigns e ruvers – flaivlentadas. Las plantas èn pli suttapostas a parasits ed ils effects da la midada dal clima, sco sitgiras e stemprads, han pli grond effect. Plinavant creschan las plantas pli plaun. Per in guaud persistent ston – tenor il rapport – vegnir reducidas vinavant las quantitads da nitrogen che derivan da l'agricultura, da l'industria e dal traffic. En blers lieus ha il nitrogen era chaschunà in'aschentaziun dal terren. Uschia vegnian bleras substanzas nutritivas lavadas ora e na stattan betg a disposiziun a las plantas.

Faus han patì da sitgira 2018

La stad chauda e sitga l'onn 2018 haja laschà enavos bler dapli donns tar faus e pigns che la stad 2003. La raschun saja probablamain che la sitgira ha cumenzà pli baud la primavaira 2018 e la cumulaziun d'onns sitgs dapi l'onn 2015 – quels hajan fatg nunpussaivel a las plantas da sa revegnir. Faus fitg flaivels na pon alura betg sa revegnir dal tuttafatg suenter la stad umida 2021 e morian prematurmain.

Ruvers n'han betg patì tant sco las autras spezias da plantas intercuridas. Il ruver è tras la toleranza da sitgira ina spezia da plantas impurtanta per il guaud svizzer. Ella porscha in spazi da viver per blers insects e per blers utschels e furnescha ultra da quai laina d'auta qualitad.

In bulieu attatga il fraissen

Tenor il rapport patescha il fraissen d'in bulieu importà. Dapi l'onn 2008 èn bunamain tut ils fraissens en Svizra infestads. Ina gronda part da questas plantas moran giu. Circa 5% dals fraissens examinads paran d'esser tolerants envers l'infecziun da bulieus. Il mantegniment da plantas saunas saja decisiv per la survivenza da la spezia.




Or da l'Archiv

Per ils Svizzers e las Svizras è il guaud fitg impurtants:

video
L'impurtanza dal guaud per indigens e giasts
Or da Telesguard dals 21.03.2022.
laschar ir. Durada: 1 minuta 49 Secundas.

RTR novitads 12:00

Artitgels legids il pli savens