Siglir tar il cuntegn

Header

audio
Nov rapport dal Cussegl dal clima mundial
Or da Actualitad dals 09.08.2021.
laschar ir. Durada: 4 minutas 38 Secundas.
cuntegn

Rapport dal cussegl da clima Cundiziuns metereologicas extremas vegnian pli regularmain

Il Cussegl mundial dal clima da las Naziuns Unidas avertescha cun insistenza ch'ins pudess perder la controlla.

Senza in agir immediat e cumplessiv s'augmentia la temperatura globala ils proxims 20 onns per passa 1,5 grads, cumpareglià cun il temp pre-industrial. Quai scriva il Cussegl mundial dal clima IPCC, en ses nov rapport.

Tranter auter fan ils experts la prognosa che undas da chalira ch'arrivavan pli baud mintga 50 onns onns, vegnian uss a capitar mintga 10 onns. Er plievgia ferma ed inundaziuns sajan consequenza da la stgaudada globala.

Tgi è il IPCC?

Avrir la box Serrar la box

Il Cussegl mundial fal clima è vegnì fundà l'onn 1988. El ha circa 200 commembras e commembers. Il IPCC analisescha studis en connex cun il clima. Dapi il 1990 ha il Cussegl era publitgà 5 rapports extendids. Per il 6avel rapport ha ina gruppa da lavur analisà var 14'000 studis. L'emprima part da quest rapport è gia vegnì publitgads avant dacurt. La secunda e terza part duai cumparair il favrer ed il mars 2022. L'onn 2007 ha il IPCC survegnì il premi nobel da pasch.

La cunvegna da clima da Paris 2015 ha formulà la finamira dad ina augmentaziun da la temperatura mundiala maximala da 1,5 grads celsius. Tenor il nov rapport è quella finamira be cuntanschibla cun agir immediat e cumplessiv. Quasi l’entira midada dal clima dapi la fin dal 19avel tschientaner saja d’attribuir al carstgaun, di Panmao Zhai, il co-president da la gruppa da lavur responsabla per il rapport. Tenor la scheffa dal program d’ambient da las Naziuns unidas, Inger Andersen, èn ils stadis da G20 responsabels per 80% da tut las emissiuns enfin uss.

Per cuntanscher la finamira ston ins dentant sin il pli tard cuntanscher traner il 2050 ed il 2070 neutralitad climatica ed esser tar netto-null. Vul dir: producir be ton gas cun effect da serra, sco il planet po magasinar. Il Cussegl mundial dal clima skizzeschia differents scenaris per il futur, dependent da la producziun da CO2.
Be sche la neutralitad climatica vegn cuntanschida tranter 2050 e 2070 e la producziun po vegnir sbassada vinavant, pon ins franar l'augment da temperatura tar 1,8 grads celsius u sut. Ina duplicaziun da las emissiuns da CO2 pudessia resultar en in augment dad enfin 5,7 grads.

L’agentura d’energia dals Stadis Unids ha calculà il 2019, che las emissiuns da CO2 s'augmentian enfin 2050 da circa 36 milliardas tonnas sin 42 milliardas tonnas. Bleras tiaras sajan per al cumainzament da l’industrialisaziun.
Ils trais producents gronds per il mument èn la China (25%), ils Stadis unids (18%) e l’Europa (17%).

Reacziun

La fundaziun d’energia Svizra vesa il rapport da L’IPCC sco appel urgent d’agir. Trais quarts da las emissiuns en Svizra vegnan dal sectur d’energia, uschia che da schlargiar las energias regenerablas saja il med il pli effectiv. Il parlament discussiunescha l’atun davart la revisiun da la lescha d’energia. La midada dal clima tutgia ils pli paupers il pli fitg, quai fetschia grond quitads sco che la Caritas Svizra communitgescha.

Per il WWF svizzer va il temp per cumbatter encunter la midada dal clima a fin. E per ils Giuvens socialists svizzers hajan nus la schelta tranter «la buna vita per tuts, ni barbaria e chaos». Il secretari general da la ONU ha proclamà «il stadi d’urgenza cotschna».

El di che las sirenas d’alarm tunian snuaivlamain. Cotgla ed auters fossils combustibels ston vegnir remplazzads avant ch’els destrueschian il planet.

RTR novitads 12:00

Artitgels legids il pli savens