Ils 30 da november 2025 votescha la Svizra davart duas fatschentas federalas:
- Iniziativa da servetsch civic «Per ina Svizra engaschada».
- Iniziativa per in avegnir «Per ina politica dal clima sociala – finanziada a moda gista».
Circa set emnas avant il di da votaziun mussa la retschertga, per incumbensa da la SRG SSR, che l'Iniziativa per in avegnir vegniss refusada cun 62%. Entant che l'Iniziativa da servetsch civic sa chatta en ina situaziun da pari cun 48% ch'èn persuenter e 46% ch'èn encunter. Quests resultats reflecteschan il stan actual da la furmaziun da l'opiniun e n'èn betg da chapir sco prognosa.
Iniziativa dal servetsch civic anc senza tendenza
Blers n'han anc betg fatg in'opiniun davart l'iniziativa. La retschertga mussa che 22% èn cleramain a favur da l'iniziativa e 26% èn cleramain encunter – 6% restan entant indecis. Cun resguardar la quota da sbagl da l'enquista resulta actualmain ina situaziun da pat. Dentant pensan 75% dals dumandads ch'i dat la fin finala in Na a l'urna.
L'argumentaziun per l'iniziativa vegn percepida sco rinforzanta per la solidaritad e la conscienza da responsabladad da 73%. Ils adversaris averteschan dentant ch'i dess custs supplementars, tge che 59% da las dumandadas sustegnan.
Iniziativa per in avegnir senza schanza
Ina situaziun tut autra e pli clera sa mussa tar l'iniziativa per in avegnir «Per ina politica dal clima sociala – finanziada a moda gista». 62% dals dumandads votassan encunter l'iniziativa, mo 35% s'expriman a favur. Blers han gia furmà l'opiniun en chaussa: 70% dals dumandads han gia in'opiniun clera. Il consentiment vegn surtut da la Partida socialdemocratica e dals Verds, entant che la Partida populara svizra e quels senza partida refusan fermamain l'iniziativa.
Ils arguments dals aderents ch'ils ritgs duain contribuir dapli per la protecziun dal clima chattan bain resonanza, dentant predomineschan dubis sche la taglia saja effectiva e la pussaivla consequenzas negativas or da vista finanziala per interpresas da famiglia ha gronda paisa.
Intenziuns da participaziun e mobilisaziun
A la retschertga han be 41% dals dumandads e da las dumandadas inditgà da sa participar a las votaziuns. Quai è cleramain sut la media da blers onns (2011-2024: 47%). Spezialmain activs èn votants pli vegls, masculins e cun pli autas entradas, entant che votants pli giuvens e main scolads èn main mobilisads. La mobilisaziun en la Svizra francofona para dad esser pli auta che en autras regiuns linguisticas. La retschertga concluda cun la constataziun che la furmaziun da l'opiniun po anc sa midar fin al di da votaziun e che la debatta pudess cuntanscher pli vastas parts da la populaziun.