Siglir tar il cuntegn

Header

cuntegn

Transparenza tar lobbying Ina proposta nunduvrabla ed uss refusada

La Cumissiun dal Cussegl naziunal vul che lobistas e lobists pon be pli entrar en Chasa federala cun in pass dal di. Scumandà vegniss er l’access en la sala dals pass pers. Quai saja in act da birocrazia e main da transparenza din Thomas Angeli da Lobbywatch e Reto Wiesli, che represchenta lobists.

En la Svizra datti naginas novas reglas per l'access da lobists a la Chasa federala. En la votaziun finala ha il Cussegl naziunal refusà il project. Perquai che la Chombra gronda ha ditg per la segunda giada Na al project da lescha, è quel ussa giud maisa.

Stà sur onns in vi e nà cun la proposta

Da l’idea oriunda da l’iniziativa parlamentara, ch'è vegnida inoltrada il 2015, è la proposta ch'è uss stada sin maisa dalunsch davent, crititgescha Thomas Angeli, che cumbatta per dapli transparenza en il parlament. La proposta fiss tenor el perfin stada in pegiurament da la situaziun. Oz numnadamain ha mintga parlamentari e parlamentaria a disposiziun dus badges per reparter– saja quai a collavuraturs persunals, famiglia u represchentants da gruppas d'interess.

Il problem principal na schlia quai betg. Numnadamain che parlamentarias e parlamentaris decidan, tgi che po entrar e betg criteris objectivs.
Autur: Thomas Angeli Co-President Lobbywatch

La proposta oriunda era da far in sumegliant sistem d’accreditaziuns per lobistas e lobists sco quai ch'i dat per schurnalistas e schurnalists. «In register avess manà transparenza. Cuntrari al sistem actual, n'avessan las commembras ed ils commembers da las chombras betg pli gì la pussanza da decider, tge lobistas e lobists ch’han access, di il co-president da Lobbywatch Thomas Angeli.

Cun la nova proposta ch'è vegnida da la cumissiun d'instituziuns politicas dal Cussegl naziunal fiss quella pussanza restada tar il parlament. Tiers vegn che quella preveseva che lobists survegnan access mo cun accreditaziuns dal di. «Uschia na datti pir dretg nagina transparenza davart, tgi ch'entra e tgi betg en Chasa federala.» Gia oz èn quai per regla pliras tschient persunas per di – suenter fissan quai anc bler dapliras e da lura anc mantegnair la survista, saja quasi impussibel, di Angeli.

audio
Stentas per dapli transparenza en il Parlament federal
ord Actualitad dals 30.10.2020.
laschar ir. Durada: 4 minutas 7 Secundas.

In virivari cun consequenzas dischagreablas

Sche la proposta fiss vegnida acceptada dal parlament, fiss quai stà in enorm dischavantatg, di Reto Wiesli da l’organisaziun che represchenta lobistas e lobists. «Ins na pudess uschia numnadamain betg pli inscuntrar las politicras ed ils politichers en Chasa federala durant la sessiun.» En ina brev che Reto Wiesli ha tramess als commembers e las commembras dal Cussegl naziunal di el, ch'i fiss er ina limitaziun dal process politic democratic. Quai causa che la sala dals pass pers saja adina stà il lieu, nua che populaziun e politica hajan gì in spazi per discurrer in cun l'auter. Quai fiss ì a perder, sche la nova regulaziun fiss vegnida realisada.

Questa proposta è in grond dischurden nunduvrabel.
Autur: Reto Wiesli president da la Società svizra per affars publics SPAG

Quella regulaziun avess er muntà in pli grond sforz per parlamentarias e parlamentaris: «Quels na pudessan betg pli vegnir a discutar durant la sessiun, cura ch’els han temp. Enstagl stuessan quels ir als termins ordaifer il temp da las debattas.» Uss numnadamain pon parlamentarias e parlamentaris currer en sala per votar durant in discurs e puspè turnar ora, sch'i vegn gist tractà ina fatschenta ch'els na represchentan betg. In punct che disturba era a la Societad svizra per affars publics è, che politicras e politichers pudessan vinavant prender lur collavuraturs persunals en Chasa federala – saja quai, sche quels represchentan interess, respectiv èn en ina funcziun da lobist u betg.

In vi e nà

Dapi tschintg onns debattescha il parlament davart l'inizitiva parlamentara. Quella era vegnida inoltrada il 2015. igl è stà cler che la fatschenta vegn ad avair grev. Gia en la cumissiun avevi cun 14 cunter 11 vuschs dà be in stretg Gea. Uss è la decisiun clera: cun 116 encunter 58 vuschs e quatter abstenziun è la fatschenta refusada.

RTR actualitad 12:00

Artitgels legids il pli savens