Siglir tar il cuntegn

18.06.2025, 06:40 Ura «N bel mumënt - In bi mument» da Nadia Rungger ed Uolf Candrian

In impuls davart la lingua, litteratura ed il scriver, en dialog ladino-sursilvan tranter la scriptura Nadia Rungger e l'autur Uolf Candrian.

Download
Nadia Rungger (*1998) è ina scriptura bilingua da la Val Gardena en Tirol dil Sid. L’onn 2020 è cumpari ses debut tudestg-ladin «Il fögl cun las soluziuns. Raquints e poesias» (Ediziun A. Weger), ch’è vegni premià tranter auter cun il Premi Irseer Pegasus da la Schwabenakademie 2024 e cun il premi da litteratura dal Südtiroler Künstlerbund 2024. Ella scriva prosa, poesia e teater e moderescha l’emischiun da cultura «Nëidies» per il radio Rai Ladinia.

Uolf Candrian (*1992) è da Sagogn ed ha studegià Analisa Culturala, Culturas Popularas e Scienza Litterara Rumantscha a luniversitad da Turitg e Basilea. El ha presidià a la la GiuRu (Giuventetgna Rumantscha), ha lavurà tar la Mediaziun Culturala Svizra e per divers projects interculturals. Dapi 2023 è el il promotur regiunal da la Lia Rumantscha en Surselva e s'engascha en la scena d'art e cultura dal chantun pluriling.


N bel mumënt / In bi mument
N: N bel mumënt tla Surselva fova canche son jita cun na cumpania da Flem a Conn. L fova n bel di d’instà, ciaut y da surëdl. I uciei sciblova y i raies de surëdl lunova tres i lëns nchina pra nëus, che jan sun n troi tres l bosch. Uni bosch ie autramënter y l me plajova a mparé a cunëscer chësc post, chisc troies. Ngalin ti ovi dit ala cumpania: “Cëla ma, ce lën aut.” Ie ove mustrà, ciun lën che minove.
U: “Lenn? Ah, ti manegias la plonta aulta?”
N: Nsci ova mi cumpania respundù, rijan. N valgun vares do ovela mustrà sun n pavël y ova dit:
U: “Ina tschitta.”
N: “Tschitta? Nëus ti dijon pavël”, ovi respundù. Y nsci fovela jita inant. “L bosch.”
U: “Ah, igl uaul.” “Il flum!”
N: “Ah, mienes’a l ruf?”, ovi dit. Y nsci fovel deventà n bel di danter Flem y Conn, danter plaids y paroles, tschittas y pavëi. N bel mumënt, te chël che dut l mond ntëur a mé à giapà n auter culëur, n sonn nuef. Y cie fova pa n bel mumënt per té?
U: Vai jeu è scret quei?
N: Gie, segur.
U: Propi? Ah beina, cheu. In bi mument en Val Gardeina. Il pli bi ei bein cura ch’ins viva enzanua nua ch’ins sa semplamein ir ord casa ed arriva en in cuort mument en in bi liug ella natira. La via per contonscher il trutg dalla posta ei denton teissa, mo ei vala la peina. Plinensi ch’ins va e pli impressiunonta vegn la survesta. Sissura vesess ins perfin giu Bulsaun e tochen Persenon. Mo aschi lunsch ensi mein nus oz buc. Si Pedrutsch nua ch’il trutg dalla posta va atras ei oz finiu. Il sulegl scaulda aschia che nus savein seser ordadora e magliar ina buna marenda. Treis canedels e caschiel dil bein da Pedrutsch. Anflar aschi in’ustria aunc menada dil menaschi puril ei tier strusch pli pusseivel. Las ustrias, cunzun pli pintgas ch’ins contonscha mo a pei, rendan buc. Ils indigens enconuschan era cheu las vias d’uaul scummandadas e la notg bein enquals autos che carreschan tras la stgiradetgna viers lur beins isolai sils runcs en Val Gardeina.

Dapli da «Impuls»