RTR: Las davosas tschintg ediziuns dal festival da jazz a Cuira han gì lieu plitost la stad cun tempra dad open air sut tschiel avert sin differents lieus da la citad da Cuira. Ussa avais vus decidì da far quest festival il settember e quai focussà en in lieu, en la Postremise. Pertge quellas midadas e tge ha fatg reponderar suenter tschintg onns?
Rolf Caflisch: Igl è halt sco adina las finanzas che giogan ina rolla fitg impurtanta. Uschiglio las culissas sco il chastè da Haldenstein u er il parc da sculpturas èn bellezzas. Ma la lavur ed il material ch'ins dovra per metter sin pes in concert en l'aria libra è nundetg pli gronda. Nus avain il 2022/23 planisà per dadora, lura èsi adina vegnì a plover e nus avain l'ultim mument stuì organisar tut enturn, tschertgar ina sala e quai va ensemen cun gronds custs ed era cun gronda lavur. Ma nus n'avain betg emblidà quai. Ed ins sto dir, la Postremise è ina sala nundetg buna, ella ha ina stupenta acustica e nus avain là la schanza da dar in auter focus a la musica ed als artists che vegnan a sunar tar nus.
Il program dal festival dals 03 fin 07 da settember 2025
Co quintais dar il focus als artists?
Els èn pli fitg en il center. I n'ha betg uschè bleras chaussas sco utschels u autos che disturban. Ins po lavurar meglier cun la glisch, la sala da la Postremise è stgira, nus pudain fitg cler metter focus sin ils musicists. Ins è là in zic pli datiers ensemen, quella stretgadad, quai dat in zic in focus, in'autra concentraziun sin quai che schabegia sin tribuna.
En il program musical chatt'ins era quest onn puspè ina maschaida cun acts ord l'entira Europa, accumpagnads en il rom da nums svizzers ed acts regiunals dal Grischun. Co mettan ins ensemen uschè in program?
Igl è sco adina il timing e la planisaziun. In tal festival entschavain nus circa 15 mais ordavant a planisar. Sco emprim sa metta la gruppa da program ensemen e ponderescha tge dat bunas cumbinaziuns da bands. Perquai nossa finamira è da preschentar in program fitg divers, da la stilistica anora, da las regiuns e da las terras da nua che la glieud vegn, da las generaziuns, glieud giuvna, glieud pli arrivada. Ma era d'avair dunnas sin tribuna e betg adina mo umens, quai è fitg impurtant. E lura empruvain nus in zic en tuttas direcziuns, nord, ost, sid, vest e lura entschaivan ils mails, ils telefons. Da savair sch'els èn sin turnea, han temp. Quai è ina part da la lavur, ma i n'è ussa betg ina greva lavur per nus. Nus avain tuts nossas raits en differentas scenas, betg mo en Svizra, sin l'entir mund, en l'Europa.
In tal festival entschavain nus circa 15 mais ordavant a planisar.
I dat dentant era bands che sa preschentan a voss festival da jazz che han commembers da differentas naziuns. Co funcziuna quai tranter els da s'organisar e far insatge? Sulettamain improvisar na pon ins la finala era betg tar il jazz. Fan quels emprovas pir cura ch'els èn a Cuira?
Na, els fan schon ordavant emprovas. Quai è in aspect fitg impurtant che nus avain uschenumnadas «working bands», bands che lavuran propi ensemen, che vegnan a sunar e betg projects ch'èn mess ensemen ad hoc. Igl è in zic uschia sco il mund funcziuna ozendi. Blers vivan en differents pajais, èn forsa creschids si a Roma, ma han ina plazza a l'universitad ad Amsterdam u a Copenhagen. E lura en quest mument es ti en ina citad che viva e che buglia e cuschina e lura quai ch'in musicist u artista fa è ir en quella scena ed empruvar da connectar. Quai è quai che fa nossa lavur uschè interessanta. e quai scheva era. Ed il jazz funcziuna savens uschia, en general la musica funcziuna fitg bler uschia. Quai è il bel sche culturas, linguas, munds che vegnan ensemen e quai è ina da las grondas qualitads ch'il jazz po porscher.
En il program datti era duas Rumantschas che vegnan a sa preschentar en il rom dal festival. La sonda concertescha Chiara Jacomet en il featuring cun il «Abou Samra Quintet». E la dumengia datti in experiment tut spezial cun la percussiunista Valeria Zangger da l'Engiadina. Cun Valeria pon ins en il rom dal Jazz Chur Labor sa participar ad ina emprova musicala publica. Il concert è lura gist suenter. Pia co stoss jau ussa m'imaginar quai? Poss jau ir là en quella emprova cun Valeria Zangger e suenter era sunar cun ella il concert?
In sumegliant format avain nus avant dus onns era gia gì. Na, l'idea davos il labor è che nus dain a musicists e musicistas la pussaivladad da scuvrir ina nova part da la musica u da empruvar ora insatge nov, saja in tema nov u in concept nov u lavurar ensemen cun nova glieud. Ch'els han la pussaivladad da far emprovas e lura quasi per l'emprima giada preschentar quel project lura durant noss festival. Igl è uschia forsa in zic sco ina «carte blanche», ma nus empruvain da metter in ferm focus sin experiments. Pertge quai s'auda tar il jazz d'esser curaschus ed empruvar novas chaussas. E la Valeria metta ensemen in ensemble, in trio, e lur tema è il tempo. Tge influenza ha il tempo sin la musica e las cumposiziuns ed els vegnan lura a mussar quai cun sis u set cumposiziuns.
Nus dain a musicists e musicistas la pussaivladad da scuvrir ina nova part da la musica u da empruvar ora insatge nov.
Ha la Rumantschia ina preschientscha relevanta en la scena da jazz? U ditg auter, en cumparegliaziun cun la Bassa, è la scena da jazz pulit viva qua tar nus en il Grischun?
Betg mo la scena da jazz, schess jau, l'entira scena culturala è fitg activa qua en il Grischun. Ins emblida magari quai perquai che blers van insanua a studegiar en la Bassa e suenter il studi, suenter 5-6 onns, lura restan els e n'han forsa betg pli in ferm contact cun il Grischun. Ma sch'ins guarda quant blers musicists e musicistas extraordinarias ch'il Grischun porscha, betg mo da jazz, era da la classica e teater e tut. Gea, pia l'aua dal Grischun è buna per far cultura.
Sin tge sa legrais Vus il pli fitg da quest festival da jazz ch'entschaiva damaun?
Jau ma legrel ch'i va liber. Jau sun fitg cuntent che tut ha funcziunà fin ussa, la planisaziun, la concepziun, la programmaziun. Igl èn tschintg dis plains schanzas. Pia vegni en la Postremise, vus vegnis a vesair glieud che vus n'avais anc mai vis, udir suns e ramurs e melodias che vus n'avais anc mai udì. Il meglier vi da tut è che vus pudais mo gudagnar. Quai è sco ir sin viadi, l'emprima giada ch'ins ha fatg in grond viadi forsa en l'Asia u en l'America dal sid. Ins na saveva betg la lingua, n'enconuscheva betg las spaisas, las tradiziuns, saveva forsa betg leger. È forsa sa pers ed ha forsa ina giada gì schlet. Ma sch'ins guarda enavos, igl era in temp fantastic, e quella schanza ha in festival da jazz.