Ch'el saja da quellas uras vegnì a Stussavgia è en sasez plitost stà casualitad. «Cura ch'jau hai fatg il seminari devi bler memia bler seminarists per las plazzas libras.» Uschia haja el prendì l'emprima plazza libra. «La glieud qua è fitg averta. Sch'ella senta ch'ins vul prender part, lura prenda la glieud era si tai, quai è bel.» El haja chantà en il chor maschadà ed er fatg part da la musica. «Ins n'ha nagin problem da s'integrar qua», constatescha el.
La chanzlia communala a Stussavgia e betg a Versomi
Dapi tschintg onns è Thomas Buchli president communal da la vischnanca fusiunada Val Stussavgia. Dasperas fa el il pur a Tenna. Els hajan gia durant las tractativas da fusiun empruvà da mantegnair la funcziun da center da Stussavgia, declera Thomas Buchli.
«Quai perquai che nus savain che pli lunsch enavos en la val ch'in lieu è e pli acuta che il tema da la depopulaziun è.» Ins haja lura vulì dar cunterpaisa a quai svilup. «Per exempel avain nus plazzà la chanzlia communala qua a Stussavgia, quai ch'è a l'emprima egliada betg dal tut logic. Nus savain dentant betg adina lamentar che tuts van da la val ora e lura sez esser quels che sustegnan quai», punctuescha Thomas Buchli.
Johannes Hunger e sia buda da maschinas
A Stussavgia hai plitost paucas fatschentas. Ina è quella da Johannes Hunger. A l'ur dal vitg maina el ina garascha e pina er maschinas agriculas. Cumenzà ha tut en la garascha dal bab si Zalön, in aclaun sur Stussavgia. «Jau vai realisà, ch'i ha mai dà qua ina garascha per maschinas agriculas. Tut ils purs han adina stuì ir fin Glion u Panaduz. Ed i ha blers purs a Stussavgia», explitgescha Johannes Hunger. Blers purs ma nagin mecanist – cun sias abilitads è el stà en il dretg mument en il dretg lieu. La fatschenta è creschida ad in crescher e si Zalön existeva be ina zona agricula, uschia ch'el ha stuì far midada a Stussavgia nua ch'i ha er ina zona d'industria.
Là ha el construì il 2009 ina nova garascha. En quai temp haja el gì bleras notgs senza sien.
La mastergnanza da maschinas agriculas ed autos na fa betg uschè ina buna figura tar las bancas. Uschia hai jau schon stuì cumbatter in zic, hai dentant era anc gì privats che han sustegnì mai.
Ch'el vegnia a fundar sia fatschenta a Stussavgia e betg insanua auter è adina stà cler per Johannes Hunger. Quai er perquai ch'el derivia da Stussavgia. «Ma jau era da l'avis ch'i saja insaco sturn che nus avain blers purs en questa val e betg blera mastergnanza e lura ma hai jau dumandà – pertge betg ristgar quai?» Il mecanist occupescha il mument er anc dus auters mecanists agriculs ed in emprendist.
Uss essan nus quatter persunas ed avain enorm blera lavur – quai n'avess jau mai m'imaginà.
Christian Buchli – chauffeur d'auto da posta
Da Stussavgia Turrahus enfin Versomi Staziun – questa ruta fa il «Postihitsch», alias Christian Buchli, dapi 15 onns bunamain mintga di. Dapi 33 onns va el cun auto da posta en la Val Stussavgia. Dad adina puspè charrar sin la medema ruta, na chattia el betg lungurus, declera Christian Buchli. «U ch'igl è sa midà insatge vi dal tschancun u ch'ins vesa insatgi che discurra in zic cun ins. Durant la stad entaupan ins er ina bleras differentas persunas.»
In manischunz d'auto da posta saja durant la stad betg mo manischunz, mabain er in zic guid da turists, declera Buchli. Oravant tut ils turists dal di dumondian ina massa. Dad adina pudair guardar sin la cuntrada da la Stussavgia durant lavurar ed era ch'il viadi da lavur na saja betg lungs – quai sajan duas chaussas ch'el apprezieschia vi da sia lavur.
Il viadi tranter Stussavgia e Versomi cuzza enturn 40 minutas. La via è stretga ed i ha bleras stortas. I saja bain in tschancun pretensius, conceda Christian Buchli. Cura ch'el haja cumenzà dad ir cun auto da posta veseva i dentant anc ora auter, sa regorda el. «Davent da Versomi enfin Stussavgia era l'entira via anc ina via natirala. Nus n'enconuschevan anc betg propi l'asfalt», di el e ri.
Ch'i saja pli grev d'ir cun auto da posta en la regiun Stussavgia ch'en autras regiuns na crai Christian Buchli betg. «Qua avain nus persuenter in zic pli pauc hectica che forsa al San Bernardino u sin il tschancun tranter Flem e Cuira», constatescha el.
RR actualitad 07:00