Grips da curals colurads e rotschas da peschs che nodan atras – en la Mar Cotschna para il mund subaquatic anc dad esser en urden. Cumpareglià cun il Great Barrier Reef en l’Australia, che patescha massivamain da la midada dal clima, è il stadi dals curals a Dschibuti fitg bun. La raschun per quai mobilisescha tant perscrutaders e perscrutadras da la Scola auta politecnica da Losanna (EPFL) sco era diplomatas e diplomats svizzers.
Bainprest ils davos curals da l’entir mund
«Ils pli blers curals dal mund pon vertir radund 1,5 grads dapli che las pli autas temperaturas da la stad actualas», declera Anders Meibom, professur a la EPFL ad SRF. «Ils curals da la Mar Cotschna èn unics, els pon resister a temperaturas fin a 5 grads pli chaudas.»
Sche l’aua vegn memia chauda, sblatgeschan ils curals e pon murir da quai. Pervi da la stgaudada globala quintan experts che be 10% dals curals da l’entir mund vivian anc la mitad dal tschientaner. Pia è la Mar Cotschna il davos pussaivel territori da protecziun.
Perscrutadras svizras en la Mar Cotschna
Sfunsar, fotografar e rimnar provas èn stadas las incumbensas principalas da l'expediziun a Dschibuti dal settember passà. Las provas vegnan lura analisadas al «Transnational Red Sea Center» da la EPFL e la DNA dals curals vegn sequenziada per chapir ils process biologics entaifer ils animals. En pli cartografeschan ils perscrutaders ils grips da curals per pudair documentar midaments futurs.
La resistenza extraordinaria cunter chalira dals curals chattan ins en l’istorgia. «Els èn stads exponids durant lur evoluziun en differentas parts da la Mar Cotschna a differentas temperaturas. Perquai èn els acclimatisads ad aua pli chauda», declera Meibom. Perquai èsi impurtant da far tut per mantegnair ils curals.
Diplomats sustegnan perscrutaziun e collavuraziun
Dasper il stadi pitschen Dschibuti s’auda la Mar Cotschna anc tar set ulteriurs stadis cunfinants: Eritrea, Sudan, Egipta, Israel, Jordania, Arabia Saudita e Jemen. Igl è ina regiun cun tensiuns politicas – ma er cun interess cuminaivels. Tut la polluziun da las auas sa derasa senza resguardar cunfins. Perquai stoppian ils pajais lavurar ensemen e persequitar strategias communablas per proteger l’ambient.
Quai è il champ da las diplomatas e diplomats svizzers. Els avran las portas sin il livel pli aut per muventar ils stadis a collavurar. Per exempel l’ambassadur Pietro Mona en il Dschibuti. Tras la scienza so la Svizra uschia era promover il svilup persistent e la segirtad dals stadis. Pia ina simbiosa nua che la scienza e diplomazia gidan ina l’autra e pon uschia – speranza – spendrar ils curals da la Mar Cotschna.
L’idea è, da crear fidanza e promover la collavuraziun cun in tema betg politic, sco la protecziun da la Mar Cotschna. En cas ideal cuntinueschan ils stadis lura en auters champs a collavurar.
