En la Chasa federala han cumenzà las festivitads per ils 175 onns da la Constituziun federala. Curt avant mezdi èn l’entir Cussegl federal, il Cussegl naziunal e quel dals chantuns sco era giasts d’onur dals chantuns e da l’exteriur vischin sa radunads en la sala dal Cussegl naziunal. L’act da festa è vegnì accumpagnà da represchentaziuns musicalas da tut las quatter regiuns linguisticas. La saira vegn lura l’emprima Constituziun federala dal 1848 festivada sin la Plazza federala en il rom dad ina manifestaziun publica.
1848 – l'emprima Constituziun federala
Ils 12 da settember 1848 ha la Svizra survegnì sia emprima Constituziun federala. Quel di è sa sviluppada la federaziun da stadis ad in stadi federal ed a l'emprima democrazia stabila da l'Europa. Ina pitga impurtanta da quest document fundamental è tranter auter la separaziun dal parlament federal en duas chombras: in Cussegl naziunal che represchenta proporziunalmain la populaziun ed in Cussegl dals chantuns che represchenta ils chantuns. Il document cuntegna era la repartiziun federalistica da las incumbensas tranter la Confederaziun ed ils chantuns, elecziuns libras e dretgs fundamentals essenzials per las burgaisas ed ils burgais.
Festivitads en il Grischun
Quest onn festivescha l'entir pajais sut la devisa «1848 – ina istorgia nunditga» l'existenza da la Constituziun federala dapi 175 onns. Er il chantun Grischun ha organisà differentas occurrenzas ed activitads per celebrar il giubileum, communitgescha il chantun.
Il cumenzament è ils 30 d'avust cun l'avertura da l'exposiziun «Il Grischun e la Constituziun federala» en l'edifizi dal Cussegl grond a Cuira. Visualisaziuns instructivas fan endament, tge impurtanza che l'introducziun da la Constituziun federala ha gì per il Grischun e co ch'il chantun da muntogna è s'integrà en il nov stadi federal svizzer. L'exposiziun è averta per il public mintgamai durant las sessiuns d'avust, d'october e da december 2023 dal Cussegl grond.
Di da portas avertas e referats
Il di da l'anniversari da la Constituziun federala – ils 12 da settember – envidan l'Archiv dal stadi e la Societad istorica dal Grischun ad in referat dubel en la sala dal Cussegl grond. A partir da las 18:30 decleran l'anteriur cusseglier guvernativ Christian Rathgeb e l'istoricher Adolf Collenberg las consequenzas dal dretg public sco era socialas ed economicas da la Constituziun federala per il chantun Grischun.
Il medem di, directamain avant ils dus referats, ha la populaziun interessada la pussaivladad dad ir sin visitas guidadas exclusivas en l'edifizi dal Cussegl grond ed en la Chasa grischa. Per omaduas visitas guidadas èsi necessari da s'annunziar sin la pagina d'internet da la Chanzlia chantunala dal Grischun – il dumber da participaziun è limità.
