Quatter rodas, in schassis, per ordinari quatter portas: ils blers badan la differenza tranter in auto electric ed in cun benzin pir, cura ch'el passa sperasvi. Els èn numnadamain in toc pli da bass. Autos electrics ed ibrids vesan ins dentant adina dapli sin vias grischunas.
Surtut ils davos onns è la cumpart d'autos novs cun motor electric creschida. Quai haja surtut da far cun ils purschiders, declera Kajetan Mazenauer. El è president da l'Elektromobilclub, ina uniun che s'occupa dapi bunamain 30 onns cun autos electrics. Ils davos dus onns hajan ils producents mess differents novs models sin il martgà – e pli gronda la purschida, pli grond l'interess. Ultra da quai fa er il squitsch areguard dumondas da CO2 crescher la dumonda.
Sch'ins guarda sin la cumpart da tut ils autos en il Grischun fan ils autos cun motor elctrics or gnanc 3%.
Kajetan Mazenauer quinta che la dumonda suenter motors electrics crescha vinavant. Sia prognosa:
Jau quint, ch'il grond boom cumenza l'onn 2025.
Sfidas per autos electrics
Il chantun Grischun quinta fin l'onn 2035 cun var 6'600 novas staziuns da chargiar. E quai saja schon l'emprim punct da resguardar. Quai manegia Peter Tromm, scienzà en il center da perscrutaziun politic-economic da la FHGR. L'energia sto vegnir producida – uschè blera, che tuts pudessan duvrar il medem mument lur staziun. In chantun da turissem stoppia quintar, che la saira veglian blers chargiar si lur auto.
Ins vesa: Forza electrica na vegn betg simplamain or da la bischla. Quella sto vegnir producida e lura transportada al lieu.
Vinavant èn las lingias d'electricitad fin a las staziuns ina sfida. In exempel sajan quellas sin in pausadi dasper l'autostrada. En in tal lieu vulan ins chargiar l'auto entaifer curt temp. Perquai sto er arrivar blera energia entaifer curt temp – e perquai dovri cabels gross. Peter Tromm quinta, ch'ins stoppia per talas staziuns bajegiar or la rait. Quellas sfidas na datti betg mo sper l'autostrada, dentant er tar chasas cun bleras abitaziuns. Renovar ina lingia electrica, per avair avunda capacitad po daventar fitg char.
Ina ulteriura sfida è il «handling» da las staziuns da chargiar. Dad ina vart datti differents attatgs. Plinavant porschan numerus purschiders lur staziuns.
Sche jau vegn cun la faussa carta a la faussa staziun, stoss jau pajar bler dapli. Ils entusiasts da l’emprima ura han prest diesch cartas en l’auto. Qua ston ins studegiar memia bler.
Quella sfida haja la Confederaziun dentant realisà. Ella saja vidlonder da metter ils purschiders vid ina maisa. Er per la sanaziun da lingias da forza electrica en chasas grondas lavura la Confederaziun vi d'ina soluziun. Ina varianta fiss, dad installar cellas solaras e producir l’energia direct al lieu.
Strategia dal chantun
Gia il 2017 ha la regenza mess sin palpiri ina strategia per electromobilitad. Tar il traffic dettia numnadamain gronda capacitad da spargnar energia e surtut CO2, surtut per il viadi sin distanzas curtas. Per promover autos electrics ed ibrids ha la regenza definì las suandantas mesiras:
- Il chantun ha funcziun d’exempel: Sch’il chantun cumpra autos novs, sto el evaluar, sch’in auto electric fiss raschunaivel. Il chantun metta a disposiziun las staziuns da chargiar tar ses edifizis per tuttas e tuts.
- Il chantun gida a planisar ed a coordinar ina rait da staziuns da chargiar. Perquai ha el elavurà e publitgà ina sort «masterplan». Atgnas staziuns na construescha il chantun dentant betg.
- La taglia da traffic per autos ibrids ed electrics vegn sminuida – tar autos mo electrics per 80%.
In sustegn direct per cumprar in auto electric ha il chantun da l'entschatta davent sbittà. In sustegn finanzial per staziuns da chargiar publicas è stà planisà. Il parlament chantunal ha dentant refusà quai.
«Pir sin via da daventar in bun exempel»
Il chantun sez ha passa 1'100 vehichels, var 200 da quels pudess ins remplazzar cun autos electrics. Actualmain han mo var 50 vehichels in motor electric. Mario Cavigelli, il manader dal Departament d’infrastructura, energia e mobilitad, conceda, ch’ins saja pir sin via da daventar in bun exempel. Remplazzar tut ils autos d'in di sin l’auter na saja dentant er betg realistic.
Mario Cavigelli è dal rest il sulet commember da la regenza che va regularmain cun in auto electric. L’auto dovra el quasi mintga di per pendular da Domat fin a Cuira. Dals auters commembers auda el adina puspè ina sgnocca pervia da quai.
