Persunas scoladas dessi avunda. Ma blers tgirunzs u spezialistas da tgira na vulan betg pli lavurar en la clamada. La raschun èn las cundiziuns da lavur: squitsch permanent, lavur malregulada, memia pauc persunal.
Plinavant na saja la paja betg adequata cumpareglià cun la responsabladad ch’ins porta e cun la scolaziun ch’i dovra. Quai di Fatime Zekjiri, responsabla per la tgira tar il sindicat Unia. Plinavant lavuran quasi tuts a temp parzial per insumma dumagnar l’incumbensa. Gliez reducescha anc ina giada la paja.
Intransparenza en il Grischun
Las recumandaziuns da paja fa en il Grischun la federaziun d'ospitals e chasas da tgira. Ella calculescha las pajas sin fundament da la funcziun, da l’experientscha e sin basa dad ina tabella da pajas dal 2012.
Ma ni la tabella ni la classificaziun da funcziuns sajan publicas, crititgescha Renate Rutishauser, presidenta da las tgirunzas e dals tgirunzs grischuns. Ella sezza enconuscha las recumandaziuns: Suenter l’emprendissadi da «FaGe» - persuna spezialisada da sanadad – datti ina paja da 4228 francs il mais.
Pajas magras cumpareglià cun autras branschas
Tgi che sa scolescha vinavant e sa spezialisescha per exempel sin oncologia u tgira intensiva survegn suenter ina paja da 5'884 francs il mais. Ensemen cun l’emprendissadi hajan ins lura fatg ina scolaziun d’almain set onns, di Renate Rutishauser. En autras branschas vegnia ina tala spezialisaziun remunerada cun pajas a partir da 7000 francs.
In ulteriur dagut amar en la tgira grischuna: Ils emprims onns suenter l’emprendissadi u la scolaziun creschia la paja successiv, ma pli tard restia la paja pli u main sin il medem livel.
Suenter decennis en la tgira na datti quasi nagin augment da paja
Quai chaschunia malcuntentientscha tar persunas che lavurian decennis en la tgira e che gudognan mo pauc dapli che persunas che han strusch experientscha. La glieud na sa sentia uschia betg appreziada.
Son Gagl paja plirs tschient francs dapli
Meglier stettia quai en il chantun Son Gagl. Là existia in sistem da paja pli transparent, di Renate Rutishauser. Cun paucs clics chattian ins en l’internet las indicaziuns per calcular la paja en la tgira. Plirs tschient francs pli autas sajan las pajas suenter l’emprendissadi u scolaziuns da spezialisaziun.
La paja en il Grischun na dastga betg esser pli bassa ch’en il chantun vischin – tar la concurrenza
Meglierar la situaziun pudess in contract da lavur collectiv. Quel regla pajas minimalas e cundiziuns da lavur. En chantuns sco Turgovia, Berna, Basilea, en la Svizra centrala u la Romanda fan ins bunas experientschas cun contracts da lavur collectivs. En il Grischun dettia quai dentant resistenza da las direcziuns d'ospitals, di Renate Rutishauser.