Il pli nov «fascichel» – uschia han num las publicaziuns cun decleraziuns dals pleds – cuntegna blers pleds cun la presilba «mono», sco per exempel: monoton, monopol ni monolog. Quai èn ils artitgels ch'era en il vair segn dal pled monotons.
Tuttina ha il manader dal institut DRG, Ursin Lutz in artitgel preferì, nua ch'el ha gì grond gust da scriver e leger: l’artitgel dal pled «monster» – che deriva dal tudestg «Monster», ch’è emprestà dal latin «monsterum».
L'artitgel dal pled monster è stà in dals pli variants ed en in tschert segn divertents.
En in proxim pass vulan ins finir cun il bustab «m». Cura ch'ins è a fin cun l'entir alfabet na sappian ins betg dir. Gnanc ina prognosa na ins possia far. Quai è tut dependent dal svilup da la tecnica, da la quantitad da persunal e era il svilup da la lingua.
Ils ultims 100 onns, dapi che il DRG rimna pleds rumantschs, è la lingua sviluppada. Tscherts pleds èn sa midads, auters èn vegnì vitiers.
Cura che nus essan afin cun tut ils bustabs, pudessan nus puspè cumenzar cun las cumplettaziuns dals novs pleds.
Quels ch'èn vegnì vitiers che cumenzan cun bustabs che pertutgan fascichels gia edids, mancan en la collecziun. Quai saja il desdin d'ina lavur che dura plirs decennis.
Or da l'archiv ed adattà al tema