L’instituziun culturala Origen duai survegnir pli pauc daners da la vischnanca da Vaz. Quai ha decis il parlament communal il mardi saira.
Concret duaja la vischnanca da Vaz mo sustegnair Origen ils proxims quatter onns cun 35'000 francs per onn enstagl da bun 72'000 francs che Origen pretenda da la vischnanca. Lai na profiteschia strusch da l'instituziun, uschia l'argumentaziun. L'interess na saja er betg avant maun e l'instituziun saja insumma mo activa en Surses. Il parlament è uschia suandà unanimamain a la proposta da la suprastanza. Ils davos onns ha la vischnanca da Vaz sustegnì l'instituziun culturala cun ina summa da 21'600 francs.
Reparter 300'000 francs sin la regiun
Origen vul cuntanscher in sustegn annual da tut en tut 300'000 francs da tut la regiun. La chargia finanziala la pli gronda duai purtar la vischnanca da Surses. Las autras vischnancas, tranter quellas Alvra e Lantsch, duain contribuir tenor lur dumber d'abitantas e d'abitants.
Origen punctuescha che mintga franc regiunal genereschia 33 francs dad ulteriuras funtaunas externas. Per Origen è il signal finanzial da la regiun decisiv per garantir ulteriurs meds finanzials externs. La decisiun da Vaz da conceder pli pauc che la mesadad da la summa pretendida pudess diminuir l'abilitad dad Origen d'acquistar ulteriurs daners. Da preschent ha Origen in preventiv da passa sis milliuns francs, occupa sur onn 40 persunas e preschenta en in onn passa 150 producziuns.
Integrar giuventetgna en la politica locala
La vischnanca da Vaz prevesa d'integrar pli ferm la giuventetgna en la politica locala. Perquai duessi dar ina cumissiun da giuvenils cun 5 – 9 commembers e commembras e da quels e quellas quatter giuvenils. Duas fin trais giadas ad onn fiss er previsa ina sessiun dal parlament da giuvenils. Pertutgant la realisaziun da quella cumissiun da giuvenils stat la vischnanca da Vaz en stretga collavuraziun cun Claudio Baltermi, el che segna er per la direcziun dal local da giuvenils «Tankraum» a Lai. Suenter che quel è stà pli ditg serrà perquai che i na deva betg ina persuna che guarda da quel, vegn il «Tankraum» puspè avert en il decurs dal mais d'october 2025. Cun 9:0 vuschs ha il cussegl communal acceptà il concept directiv per introducir a Vaz ina cumissiun da giuvenils.
Nagina societad d'acziunaris
Beat Fausch, il suprastant che maina il departament ovras da la vischnanca da Vaz ha preschentà il messadi pertutgant l'externalisaziun da las ovras communalas. Quai èn la serenera, auas, indriz da chalira e l'ovra electrica da Vaz la EWO. Cun quella externalisaziun da las ovras vegnissan quellas manadas cun ina contabilitad laterala e las cifras na fissan betg pli part dal quint communal. Previs na saja betg da fundar ina societad d'acziunaris per quel intent, mabain in'organisaziun da dretg public, ha ditg Beat Fausch. Quella duess er surpigliar collavuraturs e collavuraturas che sajan gia ussa ina part da las ovras communalas. Da vart da la vischnanca da Vaz duess vegnir fatga ina cunvegna da prestaziun cun l'organisaziun da dretg public. Sche il suveran da Vaz è per l'externalisaziun da las ovras communalas duess il project ir en vigur cun l'entschatta dal 2027. Avant saja quai impussibel han ditg il mastral Maurin Malär, il manader da las ovras Beat Germann ed er Beat Fausch, che maina quel departament. Cun 7:2 vuschs ha il cussegl communal approvà il messadi per mauns da la votaziun a l'urna. Il sfradentader dal Center da sport Dieschen a Lai è en il decurs da questa stad betg pli en funcziun cun esser rut e strusch pli reparabel. Il nov indriz custa 1,8 milliuns francs e cun 9:0 vuschs ha il parlament decidì che il suveran decida sur da quella investiziun. Vaz na possia en nagin cas sa lubir da betg avair ina halla da glatsch è vegnì ditg pliras giadas. Strusch per discussiun ha chaschunà il project d'ina punt pendenta per il vallun a Sanaspans. I dat dus projects da la punt: in che custa 1,14 milliuns e l'auter 860'000 francs. La suprastanza è vegnida incumbensada da sa fatschentar pli intensiv cun quels dus projects e da far en l'avegnir ina proposta al parlament tge project che saja pli adattà e realisabel.
Gist trais decisiuns a l'urna
Ils 30 da november 2025 han lieu votaziuns federalas. A medem mument han lieu en la vischnanca da Vaz gist trais votaziuns a l'urna. Da decider han votants e votantas pertutgant l'externalisaziun da las ovras communalas. Sco che Maurin Malär ha ditg vegni a dar en quella chaussa ina saira d'infurmaziun a Lai ed er a Zorten. Da decider ha il suveran er d'in credit da 1,8 milliuns francs per il remplazzament dal indriz da sfradentar (Kühlanlage) dal Center da sport Dieschen. Per u cunter il mantegniment dal parlament decidan votants e votantas er l'ultim di da november da quest onn. Er qua datti pliras sairas d'infurmaziun e quai cun aderents dal parlament ed opponents dal cussegl communal. Or dal mez da la sesida è vegnì ditg che parlamentaris e parlamentarias duessan gia ussa contactar la populaziun per far attent a l'impurtanza ed al basegn d'in cussegl communal.
