Avant dus onns ha cumenzà la nova resgia da la firma Uffer a Tinizong cun il manaschi. «Sco il solit tar tals projects gronds cumplexs duri pli ditg che planisà fin che tut funcziuna sco giavischà», declera Enrico Uffer che presidiescha la Resurses SA che maina la resgia. Actualmain lavura l'ovra cun circa 80% da la prestaziun finala da 70'000 meters cubic per onn. Il provediment da laina succeda da la regiun Surses sco er d'ulteriurs territoris dal Grischun. Circa la mesadad da la producziun resta actualmain en Svizra, l'autra mesadad va a l'exteriur. A lunga vista vul Uffer cuntanscher ina part dad 80% per il martgà svizzer.
Ina gronda sfida è la recrutaziun da persunal. «Ozendi è difficil da chattar persunas qualifitgadas», uschia Uffer. Er l'optimaziun dals andaments ed il svilup da products innovativs stattan en il focus. «Nus na pudain betg exister cun massa, nus duvrain innovaziuns», punctuescha il manader da fatschenta.
Laina grischuna na duess betg pli vegnir exportada
Per l'avegnir planisescha Uffer d'installar ulteriurs stgalims d'elavuraziun en il Grischun. La visiun è d'utilisar tut la laina pinada en il chantun e d'elavurar quella per il martgà svizzer». Quai numna Uffer però sco «project da generaziuns. Plans concrets per novs lieus na datti anc nagins, era sche Domat è en discussiun sco lieu pussaivel.
I mancan las zonas grondas d'industria
Ina sfida resta la tschertga da lieus per stabiliments industrials da questa grondezza en il chantun. Uffer vesa dentant potenzial en cooperaziuns, er cun partenaris da l'exteriur sco la gruppa da Pfeifer ch’ha anc adina il dretg da nizzegiar il terren Vial a Domat per l’elavuraziun da laina.
Totalmain ha Uffer investì var 40 milliuns francs en la nova resgia. Per il proxim pass da svilup quinta Uffer cun investiziuns da var 150 milliuns francs. «Nus na dastgain betg far memia gronds sforzs e sch'il temp è madir faschain nus il proxim pass», resumescha el la strategia.
15 onns suenter il concurs: Domat tranter schlantsch industrial e dilemma da laina
Là nua che la resgia era pli baud, regia oz in grond spazi vid. Ma Ursin Fetz, il president da la vischnanca burgaisa da Domat, guarda cun optimissem en il futur. «Sche jau guard oz, hai jau in sentiment da cuntentientscha», di el e renviescha als novs edifizis industrials en ils conturns che han creà passa 1000 plazzas da lavur.
Or da l'archiv:
Il svilup dals davos 15 onns saja stà positiv, punctuescha Fetz. Tuttina è la vischnanca en in dilemma: La gruppa austriaca Pfeifer tegn anc adina l'opziun da construir ina nova resgia ed ina fabrica per l’elavuraziun da quella sin l'areal. Fetz è dentant sceptic envers quell'idea. «La situaziun è sa midada cumplettamain», declera el ed inditgescha ch'ina interpresa da laina na correspundia eventualmain betg pli a l'orientaziun actuala dal territori.
Vischnanca burgaisa posseda terren, chantun decida
La vischnanca burgaisa n'ha bain nagin dretg da cogestiun direct tar la domiciliaziun d'interpresas novas, ma ella po cooperar tar decisiuns. Fetz accentuescha l'impurtanza da plazzas da lavur e la gronda creaziun da valur per projects futurs.
Per l'avegnir giavischa Fetz interpresas che s'adatteschan a l'orientaziun d'auta tecnologia existenta. «I fiss ideal da domiciliar ina interpresa sumeglianta a quella da l'existent, forsa dal sectur da la medischina u da la chemia», di el.
La decisiun definitiva davart il futur da l'areal ha il chantun. Sch'i na dat nagina soluziun fin la fin da l'onn proxim, pudess l'opziun da la firma Pfeifer crudar. Fetz resta optimistic: «Nus avain vesì il svilup dals ultims 15 onns. I fiss stà mender sche l'areal fiss daventà in desert industrial.
Avegnir da l'areal intschert
La sfida per Domat resta da chattar la dretga ballantscha tranter il svilup economic ed ils basegns da la vischnanca. Entant che las interpresas d'auta tecnologia empermettan success, èsi per il mument intschert, sch’ina firma ch’elavurescha laina, po en l’avegnir puspè vegnir domiciliada a Domat.