Sche Vus avais in chaun, ha quel era num Luna u Rocky? Quai èn tenor statistica ils nums ils pli populars per chauns, tant en il Grischun sco er en l'entira Svizra.
Dapli dunnas han chauns
Sco las infurmaziuns en la banca da datas mussa, èn pli bleras dunnas amias d'animals che umens. Il cumenzament dal 2024 han bunamain dubel usche bleras Svizras che Svizzers in chaun. Sumegliant sa mussi era tar ils giats. Dals passa 750'000 giats registrads en Svizra han bunamain 70% possessuras.
Ma co è quai uss tar ils umens? Han lezs lura forsa chavals? Tge idea sturna, sa chapescha importa era la cumpart da possessuras da chavals passa dus terzs. Vul quai uss dir che dunnas han pli gugent animals?
Nagin rassissem
En tratgas da chauns vegn lavurà cun arbers genealogics per allevar chauns da raz. Ed i dat blers razs da chauns. La Federaziun internaziunala da chinologia (scienza da l'allevaziun ed educaziun da chauns) renconuscha 356 razs da chauns. Ma tge è pia il raz il pli popular en Svizra? Ed en il Grischun?
La pli gronda part dals chauns – passa 100'000 u bunamain mintga quart – n'è betg in chaun da raz, mabain ina cruschada. Ils pli blers chauns da raz en Svizra èn ils chihuahuas, da quels chauns pitschens datti 27'414 en Svizra. Auter vesa quai ora en il chantun Grischun. Sin plazza dus suonda qua il border collie.
Daco sa fatschentar cun las cifras da chauns?
Davart chauns datti cifras crediblas. Mintga Svizzer e mintga Svizra sto registrar ses chaun sin la plattafurma digitala amicus.ch. Quellas datas vegnan elavuradas da l'interpresa Identitas AG per incumbensa da la Confederaziun. Uschia è la cifra naira fitg pitschna e las datas èn represchentativas.
Auters animals da chasa pon ins registrar voluntarmain sin la plattafurma anis.ch. Da questa plattafurma elavura l'Identitas dentant be las cifras da giats, dad ulteriurs animals da chasa sajan las datas memia stgarsas per lubir in rapport. E tar ils giats mussan analisas da l'interpresa che bun in terz saja registrà, la populaziun da giats en Svizra vegn stimada sin passa dus milliuns animals.
Las datas dals animals da chasa
Populaziun crescha en Svizra e Grischun
Dapi che las cifras vegnan registradas (2016) crescha la populaziun da chauns en Svizra sco er en il Grischun. Insumma è quest svilup sumegliant en tut ils chantuns. Remartgabel vi da la curva è il boom che sa mussa ils onns da corona. En tut ils chantuns è il dumber da chauns creschì davent dal 2020 extraordinariamain spert, e dapi l'onn passa è il svilup puspè sa ralentà.
Tge far cun il chaun, sch'ins vul ir en vacanzas?
Il chaun vegn pia pli popular. Ma in animal da chasa dat lavur e responsabladad. Mintga di dar da magliar, ir a spass, charsinar, educar ed uschia vinavant. Il mintgadi survegn structura. Ma blers vulan lura er ina giada ir en vacanzas. Sgular sper la mar ed ir en in hotel per exempel. Ma il chaun na pon ins lura betg simplamain laschar persul a chasa. Co fissi cun era trametter il chaun en vacanzas? Per exempel en l'Engiadina en hotel cun pensiun cumplaina e wellness?
Chaun u giat?
Sco finiziun anc la dumonda da las dumondas. Il cumbat dapi ch'i dat animals da chasa. Chaun e giat èn archinimis – quest fatg sa reflectescha era tar ils amis e las amias umanas dal animals domestitgads. U ch'ins è fan da giat u fan da chaun! U tuttina betg?
