La fin da l'emna proxima decidan las vischnancas da Falera, Laax e Flem, sch'ellas duain cumprar da la Finanz Infra SA l'infrastructura da l'Arena Alva SA. Il gust da prender posiziun davart questa impurtanta fatschenta n'è para betg grond, sco quai che la FMR ha constatà. In pau dapli infurmaziuns datti en connex cun il contract d'affittaziun.
La gievgia proxima, ils 23 d'october 2025, decida la radunanza communala da Falera sco emprima davart la cumpra da l'infrastructura da las pendicularas Arena Alva SA. Il venderdi suenter è la radunanza communala da Laax vidlonder e la dumengia è lura il suveran da la vischnanca da Flem clamà a l'urna.
La dumonda che la radunanza communala ha da decider tenor il messadi da votaziun è simpla. La suprastanza communala propona al suveran da Falera da conceder il credit da 10 milliuns francs, inclus la finanziaziun da la Finanz Infra SA, cun la finamira da surpigliar cumplainamain l'infrastructura da l'Arena Alva SA cun pendicularas ed ustarias.
Responsabladad nua investir
Il plan, co finanziar la cumpra da l'infrastructura da l'Arena Alva SA via la Finanz Infra SA, è publitgà detagliadamain en il messadi da votaziun. La dumonda ch'il suveran da las trais vischnancas decida surpassa dentant la simpla dumonda da credit. En l'avegnir è la Finanz Infra SA responsabla per las investiziuns futuras en l'infrastructura da las pendicularas da Flem, Laax e Falera. Sche la Finanz Infra SA dovra ulteriur capital ester per finanziar quella infrastructura, stattan las trais vischnancas botta per quests credits.
Senza dubi profiteschan ils crediturs, vul dir las bancas, dal transfer da daivets da l'Arena Alva SA tar la Finanz Infra SA. La schanza che las vischnancas na pon in di betg pajar enavos ils credits è bler pli pitschna cumpareglià cun in'interpresa privata che fa concurs. Distgargiada vegn era la bilantscha da l'Arena Alva SA. Tenor il rapport da fatschenta 2024/25 ha l'Arena Alva SA daivets da 187 milliuns francs. Ina summa che vegn distgargiada per 75 milliuns tras la vendita da l'infrastructura a la Finanz Infra SA. D'ina interpresa cun pli paucs daivets profiteschan sa chapescha er ils acziunaris.
Centrala è la forza fiscala
Philipp Lütolf sa fatschenta, sco docent a la Scola auta da Lucerna, cun servetschs da finanzas ed era cun la branscha da pendicularas. El ha publitgà avant intgins onns ina rangaziun da la rentabilitad da las pendicularas svizras. La fatschenta tractandada da las trais vischnancas, di Philipp Lütolf, d’enconuscher sulettamain nà da las medias.
La dumonda centrala è, sche las entradas da taglia da las vischnancas èn suffizientas per garantir en l'avegnir las investiziuns en l’infrastructura da las pendicularas.
El conceda da senza auter avair ina tscherta simpatia per la finamira da las vischnancas d'avair in pled en il chapitel davart l'avegnir da las pendicularas. «La dumonda centrala è bain, sche las entradas da taglia da las vischnancas èn suffizientas per garantir en l'avegnir las investiziuns en l’infrastructura da las pendicularas.» Il docent da la Scola auta da Lucerna spera che las votantas ed ils votants survegnian dapli infurmaziuns davart la fatschenta che quai ch’el sez haja survegnì via las medias. «Impurtant è natiralmain tge che las vischnancas, respectiv la Finanz Infra SA, survegn da l'Arena Alva SA per duvrar l’infrastructura.»
Tschainsir tenor amortisaziun
A chaschun da l'infurmaziun publitgada ha il mainaproject, Adrian Wolf, sulet discurrì d'ina summa che possia variar d'onn tar onn e menziunà in tschains d’affittaziun a curta vista, da probabel 13 milliuns francs ad onn. Critica davart quest contract d’affittaziun e la mancanza d’infurmaziuns concretas è vegnida da singulas brevs da lecturs. L'anteriur president communal da Flem, Adrian Steiger, ha numnà il contract d’affittaziun ina «blackbox». Roger Reinhold da Flem è medemamain sa dumandà en sia brev da lecturs en la Ruinaulta daco ch’ils detagls dal contract d’affittaziun – «il coc da la fatschenta» – na saja betg sin maisa.
I n'è betg uschia che nus avain definà in tschains d’affittaziun fix da paregliar per exempel cun in tscheins ch’ins paga per affittar in'abitaziun.
Sin dumonda da la FMR è Adrian Wolf stà pront da precisar la dumonda da l'indemnisaziun reglada en il contract d’affittaziun. «I n'è betg uschia che nus avain definà in tschains d’affittaziun fix da paregliar per exempel cun in tschains ch’ins paja per affittar in'abitaziun.» Il tschains che l'Arena Alva SA paja a la Finanz Infra SA sa drizza al stan da las amortisaziuns da mintga singul edifizi e mintga singula pendiculara.
Adrian Wolf menziuna per exempel il Flemxpress. «Quel è nov ed anc betg amortisà e per duvrar il Flemxpress paja l’Arena Alva SA in aut tschains.» Per indrizs e bajetgs pli vegls, ch’èn amortisads cumplettamain, na datti era nagin tschains. «Nus avain sa chapescha calculà uschia che nus essan vegnids sin ils 13 milliuns francs tschains actuals.» Dapli che la Finanz Infra SA investescha en il futur en l’infrastructura e dapli tschains che l'Arena Alva SA sto pajar e cuntrari.
Pauc gust da prender posiziun
Interessantamain è strusch insatgi pront da prender posiziun publicamain davart questa fatschenta. Adrian Steiger di, ch’el na stettia betg a disposiziun e fa attent ch’il «Sonntagsblick» haja en ses artitgel da la fin d'emna sulet cità sia brev da lecturs da pli baud. In burgais giuven da Falera, che na vul per tut pretsch betg avair ses num en la gasetta, di: «La pli gronda discussiun publica è per il mument quella daco ch'i na dat nagina discussiun publica».
L'anteriur president communal da Falera, Wendelin Casutt, n'ha era betg constatà blera discussiun publica en chaussa. «Nà da mes engaschi politic da pli baud enconusch jau bain la Finanz Infra SA che profitescha da tschains per credits bler pli favuraivels ch’ina interpresa privata.» Ulteriuras persunas privatas ed anteriurs exponents da la politica locala han dentant prendì per bun da taschair.
Or da l'archiv:
L'atun 2024 n'eri anc nagin tema per il CEO Reto Gurtner, da vender l'Arena Alva. Perquai ch'investurs da l'exteriur han mussà interess da surpigliar l'infrastructura turistica da l'Arena Alva han las vischnancas Laax, Flem e Falera dentant reagì.