La vischnanca da Trin è ritga da funtaunas d’aua. L’onn 1904 han ils da Trin tratg a niz l’aua da la Turnigla, per la quala ins aveva fundà l’Ovra electrica Mulin. Pli tard ha la vischnanca dà la concessiun a la Patvag per bajegiar la centrala Pintrun cun il lai da fermada vers la Ruinaulta.
La producziun d’energia è e resta ina tematica a Trin. Actualmain na realisescha dentant betg la vischnanca, mabain ina firma privata in implant d’energia regenerabla. Quella na tira dentant betg a niz in’aua da Trin, mabain la forza dal sulegl. L’Uffizi da construcziun bassa dal Grischun ha confermà a la FMR ch’el haja lubì la dumonda per in implant fotovoltaic a l'ur dal stradun da l'Alpsu H19.
Betg in dals gronds implants
La fin da november vegnian ils panels montads, declera Andreas Jossi. I na saja betg in dals gronds implants, conceda il mainafatschenta da l’interpresa «SN Erneuerbare Energie AG» (SNEE) da Son Gagl. Igl è l’interpresa che avess gugent realisà en Val Stussavgia ils implants solars sin l’Alp da Tenna e sin l’Alp Falätscha. Per mancanza da temp ed en consequenza era perquai ch’i n'avess betg rendì, hajan els desistì da quai project, di Andreas Jossi en discurs cun la FMR. Persuenter han els chattà a Trin Mulin in project pli pitschen, dentant in che sa lascha realisar senza discussiuns politicas.
«Quai project innovativ metta l’accent sin il potenzial da l’energia solara en cumbinaziun cun infrastructura existenta», di Andreas Jossi. El specifitgescha:«Ina fitg gronda cumpart da la producziun succeda ils mais d’enviern - nus spetgain numnadamain 48%.» El conferma che la construcziun suten, montada vid la punt cun spunda sur ils quartiers Aua Alva e Ruegna, saja installada e finida. Ussa spetgian ins mo anc sin il termin da montar las tablas solaras, di Andreas Jossi.
En la rait da Flims Trin Electric
Anc quest onn duai il nov implant da 620 meters producir, cun ina prestaziun da 477 kWp, passa 500 MWh current electric. L’energia che l’implant producescha, va directamain en la rait da l’interpresa locala Flims Trin Electric SA. Sur il consum d’energia inscuntra quella quint cun la realisadra SNEE che ha finanzià l’implant.
Andreas Jossi renda anc attent la FMR ad in aspect che giess bunamain en emblidanza: La punt dal stradun, nua che l’implant vegn montà, cunfinescha cun ils quartiers Aua Alva e Ruegna. Cun radund 15'000 vehichels per di producescha il stradun da l'Alpsu pulita canera. Era cunter quella duai l'implant gidar.
L’implant che nus construin è il medem mument ina paraid encunter la canera.
La montascha dals panels solars retegn quella essenzialmain sin la distanza da bun 600 meters.
Panels verticals enstagl orizontals
L'enviern ch’igl è fraid dovr’ins dapli energia che la stad. Trair a niz dapli la forza dal sulegl pon ins cun drizzar optimalmain las tablas nairas che «tschitschan» ils radis dal sulegl. En las zonas tempradas cun stagiun d’enviern e da stad variescha la forza dal sulegl. En las valladas alpinas ha quai gronda influenza sin la producziun d’energia. L'enviern leva il sulegl relativamain tard e va baud da rendì. En valladas, nua ch’ils culms e la pizza fan umbriva, ston ins drizzar ils panels tenor la posiziun dal sulegl. Enfin avant paucs onns installav’ins ils panels a moda orizontala. Ins n'ha betg resguardà che la cuverta da naiv sin las tablas solaras na lieua betg uschè spert, mabain tatga memia ditg vid quellas. Per ch’ils panels possian producir effectivamain energia d’enviern, na dastgan els betg esser ils mais da schaner e fevrer pli che 10% en l’umbriva. Decisiva è la posiziun dal sulegl il pli curt di da l'onn.
Ils panels ston esser posiziunads cun in anghel tranter 60° e 90°, l’exposiziun vers ost, sid e vest sto esser garantida per ina radiaziun globala minimala. Igl è cler ch’ils panels ston esser montads, pervia da la naiv, sin ina tscherta autezza davent dal terren. La posiziun verticala reflectescha la naiv ed era senza naiv duai l’implant esser adattà a la posiziun dal sulegl da l'enviern. Implants fotovoltaics vid mirs e fatschadas èn uschia montads il meglier.