Nus ans avain dumandà en questa episoda dal «Café federal» tge ch'ina tala catastrofa fa cun ina vischnanca e tge che la politica duai u sto far. Dentant dain nus er in sguard davos las culissas da la rapportaziun, nua ch'igl è dumandà gronda sensibilitad.
Davos las culissas da la rapportaziun
Dapi l'evacuaziun da la populaziun da Blatten ha la correspundenta da televisiun dad SRF, Anna-Lisa Achtermann, rapportà dal Lötschental. Ina tala catastrofa è era per il rapportar ina sfida. L'eveniment è numnadamain era per Anna-Lisa Achtermann persunalmain stà in schoc.
Anna-Lisa Achtermann sa regorda anc precis da quel mument ch'ha procurà per ina quietezza en ina sala plaina. Ad ella èn vegnidas las larmas cun vesair quai ch'è capità. Dentant la rapportaziun ha cuntinuà immediat. Ils 28 da matg 2025 analisescha Anna-Lisa Achtermann la situaziun paucs muments suenter la crudada dal grip e dal vadretg en la Tagesschau.
Anna-Lisa Achtermann ans ha dà in’invista fitg persunala en il mintgadi dal rapportar durant ina catastrofa.
Impressiuns da Blatten
Da sez vesair la grippa ed las restanzas dal vadretg che cuvernan la vischnanca da Blatten è fitg impressiunant. Igl n'è strusch pussaivel da s’imaginar ch'in vitg sa chatta sut tut quest material – ed oravant tut ch'il material è, al pli aut punct, 100 meters aut.
Subit ch'ins entra en il Lötschental vesan ins la crudada. Quella marca la val. Da mintga vischnanca ora vesan ins la natta en la muntogna ed ils milliuns cubics material che cuvernan Blatten.
Impressiuns ord la vallada
-
Bild 1 von 6. La crudada da muntogna e dal vadretg è da vesair era dals auters vitgs en il Lötschental. Wiler è il vitg sper Blatten. Era là è la lavina fitg preschenta. Bildquelle: RTR.
-
Bild 2 von 6. Strusch da s'imaginar ch'in entir vitg sa chatta sut il material. Bildquelle: RTR.
-
Bild 3 von 6. En tut èn vegnids giu 3,5 milliuns meters cubics material. En il pli aut lieu è quel 100 meters aut (dretg). Bildquelle: RTR.
-
Bild 4 von 6. Il Lötschental viva dal turissem, oravant tut dal turissem d'enviern. Suenter la catastrofa a Blatten era la vallada serrada per in per dis. Uss vulan ins enavos ils turists. Il Lötschental appellescha da vegnir en vacanzas ed uschia sustegnair la vallada. Bildquelle: RTR.
-
Bild 5 von 6. Era sch'ins ascenda cun la pendiculara sur Wiler è la crudada da grip e dal vadretg da vesair. La natta en la muntogna è gronda. Bildquelle: RTR.
-
Bild 6 von 6. I na dat strusch ina vista en il Lötschental nua ch'ins na vesa betg tge ch’è capità. Bildquelle: RTR.
Co elavurar ina crudada da muntogna?
L’avust dal 2017 hai dà ina crudada da crappa al Piz Cengalo cun otg morts en la Val Bondasca e cun bovas ch’èn arrivadas fin en la vischnanca da Bondo. Las bovas han destruì parts da quella. Da lez temp era Anna Giacometti presidenta da la vischnanca da Bondo. Fertant ch’ins temava il temp suenter la bova mintg'urizi, è la vischnanca oz puspè turnada en in mintgadi senza starment, di l'anteriura presidenta da la vischnanca.
Bondo 2017
-
Bild 1 von 6. Quai ch'il president da Blatten ha uss da far, enconuscha l'anteriura presidenta da la Bregaglia pli che bain. Esser qua per la populaziun e far il pussaivel per il bain da la cuminanza. Bildquelle: Keystone.
-
Bild 2 von 6. La catastrofa a Bondo, la fin d'avust 2017, ha schoccà la Svizra. Sco era a Blatten èn vegnids a Bondo cussegliers federals e la regenza grischuna per sa far in maletg da la situaziun. Bildquelle: Keystone.
-
Bild 3 von 6. Suenter la crudada da grippa dals 23 d’avust 2017 èn pliras bovas vegnidas ed han destruì parts da Bondo. Bildquelle: Keystone.
-
Bild 4 von 6. Igl èn brancladas e pitschnas gestas che gidan da confortar suenter in tal schoc, sa regorda Anna Giacometti. Bildquelle: Keystone.
-
Bild 5 von 6. L'interess per Bondo era enorm – medias da tut il mund èn stadas en la vischnanca ch'è vegnida destruida da la crudada da la muntogna Piz Cengalo, en la Val Bondasca. Bildquelle: Keystone.
-
Bild 6 von 6. Sur onns han ins rumì e reconstruì la vischnanca. Oz regorda la construcziun anc adina a la Bova. Il material da la bova è vegnì duvrà per la reconstrucziun. Bildquelle: Keystone.
Ils purtret da Blatten sveglian regurdanzas a quest temp difficil. Nus avain discurrì cun Anna Giacometti davart las experientschas ch'ella ha fatg durant quel temp, ma oravant tut avain vulì savair d'ella co ch'ina tala catastrofa mida ina vischnanca ed ina vallada.
In destin intschert
Cun ina sumeglianta, dentant era tut autra situaziun, è la populaziun da Brinzauls confruntada. La muntogna è en moviment, las chasas stattan anc, ma ins na sa betg cura che la muntogna vegn e sch'ins po turnar ina giada enavos en vischnanca. Il Telesguard ha discurrì cun persunas da Brinzauls. Tgi spera da pudair turnar e tgi ha gia decis d'ir per adina davent da Brinzauls.
Tge sto la politica far?
L’emprim mument d'ina tala tragedia po la politica gidar cun daners. Ma, malgrà tut las stentas, vegni er en futur a dar crudadas da crappa, grip, muntognas u vadretgs. Tge mesiras datti per proteger la populaziun èn regiuns periclitadas e quant dastgan quellas custar? Quai avain nus dumandà la politica. Las respostas udis vus qua: