Era l'onn 2023 è stà difficil per animals e plantas. Il WWF vesa dentant per quest onn er perspectivas positivas. En Svizra tutgan surtut la raunetta da plantas ed il tschierv cotschen tar ils victurs. La raunetta che valeva il 2005 anc sco periclitada da svanir dal tut – vala oz be pli sco periclitada. E dals tschiervs cotschens ch'eran vegnids extirpads il 1850 datti oz puspè 40'000 exemplars. Tar ils perdents tutga il Roi du Boubs – dal pesch da 20 centimeters lunghezza hajan ins quest onn be pli chattà in exemplar. Actualmain periclitada saja er la natra glischa. Radund 80% dals reptils indigens sajan periclitads, scriva il WWF.
Internaziunal – Pli paucs liuns e delfins da flums
Sin l'entir mund haja dà – tranter auter – pli paucs liuns en l'Africa, pinguins da Humboldt, delfins da flums en l'Amazonas ed amfibis, uschia il WWF. Tar ils amfibis sajan ils salamanders la gruppa ch'è periclitada il pli fitg. Als pinguins hajan cunzunt la grippa d’utschels che furia en il Chile. Ils delfins hajan problems cun temperaturas d’aua da passa 39 grads: «10% da la populaziun da delfins en il Lago Tefé èn crappads en mo in’emna», di il WWF. Il problem là è ina sitgira extrema.
Questas spezias stattan tenor il WWF exemplaric per millis autras spezias periclitadas. La glista cotschna internaziunala cuntegnia entant passa 44'000 spezias d'animals, plantas e bulieus che sajan periclitadas.
Dapli tighers e rinoceros
Sco victurs numna il WWF en sia bilantscha tranter auter ils tighers da l'India, ils rinoceros da l'Africa ed ils bisons europeics en il Caucasus. Il rinoceros alv era avant in onn anc sin la glista per species ch'èn periclitadas spezialmain – uss dentant vegn discurrì d'in emprim augment dal dumber da quests animals, dapi 10 onns. Era tar ils tighers saja il dumber en intgins pajais asiatics ì «a moda legraivla ensi», hai gì num. En l'India haja per exempel dà passa 3'600 exemplars dapli, in grond augment.
Las raschuns principalas per la sminuziun da las cifras tar bleras spezias èn tenor la fundaziun la destrucziun da spazis da viver, fraud, surexplotaziun, spezias invasivas, polluziun da l’ambient e la crisa dal clima, di René Kaspar, responsabel per la protecziun da las spezias tar il WWF Svizra.
