En la debatta actuala dominescha l'aboliziun da la valur da l'atgna locaziun, ma sin il cedel da votar vegni discurrì dal «Conclus federal davart las taglias chantunalas sin immobiglias secundaras». La taglia sin segundas abitaziuns fiss ina midada en la Constituziun, pervia da quai dovri il Gea da la populaziun e dals chantuns, uschia datti ina votaziun dal pievel. Questa votaziun è colliada cun l’aboliziun da la taglia sin la valur da l’atgna locaziun.
Questa aboliziun ha gì ina lunga via enfin qua. Igl ha schon dà pliras emprovas d’abolir questa taxa: pliras giadas en il parlament e dus giadas a l’urna.
Introducir ina taglia e stritgar la existenta
La finamira da la votaziun è d’abolir la taglia sin la valur da l’atgna locaziun. Questa imposta pajan las persunas che possedan in’atgna immobiglia e dovran sez ella – saja quai sco emprima u sco segunda abitaziun. Percunter pon questas persunas trair giu tschains da debits e custs da mantegniment per la chasa u abitaziun. Uss duai l’imposta vegnir abolida e las subtracziuns restrenschidas, questa proposta ha fatg il parlament.
Per cumpensar questas foras da taglia duai vegnir introducida ina imposta sin segundas abitaziuns. Perquai ch'i sa tracta d'ina midada da la Constituziun è necessaria la vusch dal pievel e dals chantuns. Pia votescha il pievel davart las taglias immobigliaras chantunalas sin abitaziuns secundaras ed indirect era sur l’imposta sin la valur da l’atgna locaziun.
Midada d’in entir sistem cun victurs e perdentas
Persunas che possedan immobiglias pon actualmain deducir tschains da debits e custs da mantegniment, dentant han els era da pajar impostas sin lur immobiglia. Las persunas che han anc debits tras lur ipoteca na pon suenter in Gea betg pli trair giu quels e vegnan uschia a stuair pajar dapli impostas.
Cuntrari a persunas che han schon pajà enavos la gronda part da lur ipoteca. Quai pertutga surtut persunas pensiunadas e questas profiteschan da la midada dal sistem. In'excepziun datti per persunas che cumpran per l'emprima giada proprietad d'abitar en Svizra ch'els dovran sco emprima immobiglia. Els profitan d'ina uschenumnada deducziun per tschains da debits d'emprim acquistader. Durant 10 onns pon ellas trair giu ina deducziun limitada.
Per chantuns muntagnards/turistics è la taglia sin la valur da l’atgna locaziun lucrativa, cun quai che era possessurs da segundas abitaziuns pajan quella. Sche quest’imposta vegniss abolida mancassan raps en la cassa dal chantun e da las vischnancas.
En il Grischun fissan quai tenor il minister da finanzas Martin Bühler 90 milliuns francs – 40 milliuns tar las vischnancas e 50 tar il chantun. Sche la nova taglia immobigliara chantunala sin abitaziuns secundaras po egualisar questas foras d’impostas saja grev da dir. Numnadamain sto questa lescha plir vegnir stgaffida dals singuls chantuns.
Bancas profiteschan dals raps ch’ellas survegnan sur las ipotecas per lavurar. La valur da l’atgna locaziun ha per consequenza che la glieud na paja betg giu cumplettamain las abitaziuns u chasas. Cun la midada na fissi betg pli attractiv d’avair debits tar las bancas perquai che quels na pon betg pli vegnir deducids da las impostas.
L’industria da construcziun profitescha da preschent sche glieud bajegia ed investescha. Quai fa la glieud actualmain bler cun quai ch’ins po trair giu ils custs da las impostas, surtut sche las midads èn favuraivlas al clima. Sche la midada dal sistem vegn acceptada teman els ina diminuziun d’incumbensas.
Il Cussegl federal ed era il Parlament federal recumondan d’acceptar questa votaziun. Lur argument è che l’aboliziun da la taxa sin la valur da l’atgna locaziun simplifitgescha il sistem d’impostas ed i reducescha la motivaziun da far debits. Il chantun Grischun sco er la conferenza da las regenzas dals chantuns alpins è dentant cunter questa votaziun.