RTR: Toni, has ti atgnamain gia reglà quels puncts da tge che duess capitar cun tai suenter la mort?
Gea. Quai hai jau fatg en scrit. Blers din ussa forsa: suenter che jau sun mort, m'èsi tuttina tge che capita cun mai, ma jau chat per las persunas che restan enavos è tut pli simpel per organisar e decider. Ins è gia en ina fasa da malencurada, forsa er en in schoc, sch'igl ha forsa dà in accident mortal. E perquai mes tip: Avair sclerì tut gia avant. Dal reminent era quai che pertutga pleds-clav da computer u codes da cartas da banca ed era nudar nua ch'ins ha ils documents uffizials sco cudesch da famiglia u ils documents per la taglia. Ed impurtant: Betg scriver e nudar quai en il testament. Pertge quel vegn pir avert suenter la sepultura.
La sepultura, tge è lubì en Svizra e tge betg – spezialmain sche discurrin da la tschendra e derasar quella?
Quai è reglà en leschas e reglaments communals. En Surses per exempel stat scrit en la lescha da sepultura e da santeri: Urnas e tschendra da cremaziun dastg'ins sutterrar u sterner ordaifer ils santeris publics mo sche:
- Las disposiziuns dal dretg da guaud, da la protecziun da las auas, da construcziun e da l'ambient vegnan observadas, (qua vala alura lescha chantunala)
- Las urnas e la tschendra da cremaziun n'èn betg visiblas sco talas e sch'i na pon betg pli vegnir percepidas sco talas suenter curt temp.
- La suprastanza communala po limitar u scumandar da sutterrar urnas u da sterner tschendra da cremaziun ordaifer ils santeris publics, sche quai ha consequenzas che pon disturbar.
Quai èn formulaziuns generalas ch'ins chatta era tar autras vischnancas. Perquai en Svizra n'èsi da princip per privats betg scumandà da derasar la tschendra insanua en la natira. Ins duess simplamain betg derasar la tschendra en lieus sensibels, sco manaivel d'aua. Ma sch'ins n'è betg segir è era recumandà da dumandar l'emprim la vischnanca.
Resta anc la dumonda da testaments e disposiziun da pazients. Tge tips datti qua?
Betg emblidar il mandat preventiv (Vorsorgeauftrag). Sper testament e disposiziun da pazient è quai er fitg impurtant. Il mandat reglescha sch'ina persuna represchenta la persuna che na po betg pli giuditgar e decider. Qua datti reglas per che quai vala era. Sco ch'i dat era reglas per il testament e la disposiziun da pazients. Ina fitg buna adressa per tut quels formulars e propostas da formulars è la pagina d'internet da la Pro Senectute. E nagina tema, ins na sto betg esser en la vegliadetgna da pensiun u insumma pli vegl per ir per tips ed infurmaziuns en quel connex. E surtut guardar, sclerir, reglar e discurrer tut quellas dumondas baud avunda.
Link per infurmaziuns detagliadas
Or da l'archiv: