Il nov rapport da whistleblowing – che sa referescha sin datas da l'onn 2024 – mussa cler: radund mintga terza interpresa svizra è pertutgada d'in cumportament illegal. L'expert da la Scola auta spezialisada dal Grischun e manader dal project dal studi, Christian Hauser, accentuescha cunzunt duas furmas: Abus per donnegiar l'interpresa, per exempel sche in collavuratur engola da l'interpresa. Ed abus dal qual l'interpresa sappia e – lain dir – profiteschia en furma da cartels ubain corrupziun. E gist tar quella davosa furma – pia, nua ch'i va per profitar – sa mussia lura sch'ina interpresa manegia propi serius cun las valurs moralas, uschia Christian Hauser.
Sch’ina interpresa manegia propi serius cun las annunzias ves’ins sch’ella va e suenter als cas nua ch’ella para da pudair profitar.
La Svizra è pli pauc pertutgada da cumportaments illegals
Prest 40% da las interpresas svizras èn pertutgadas d'in cumportament illegal. Tenor ils perscrutaders èn las interpresas svizras en media pli pauc pertutgadas d'in cumportament illegal che interpresas da l'exteriur. Dentant, sch'ellas èn pertutgadas, lura èn ils donns finanzials dal rest pli gronds.
Pertge che quai saja uschia, saja grev da dir, di Christian Hauser. In motiv possia esser che la Svizra saja in pajais ritg nua ch'i va spert per blers daners – quai saja dentant mo speculaziun. Quai ch'il rapport mussa dentant cler: tar in tschintgavel da las fatschentas svizras haja l'abus chaschunà in donn da prest 100'000 francs l'onn passà. Grazia a l'agid dals posts d'annunzia – interns sco er externs – saja quest donn vegnì pli pitschen – in bun segn.
Il privel sch’ina interpresa n'haja betg in post d’annunzia intern è ch'il problem vegnia purtà a las autoritads ubain a la medias.
Annunzias anonimas na mainan betg tar dapli abus
La maioritad da quels posts d'annunzia porschian era anonimitad – cunzunt ils posts interns. Ed uschia conferma quai studi, ch'ina purschida anonima chaschunia betg dapli abus sco ins savess forsa pensar.
Nus na vesain quai en nagina da nossas studias. I dat nagin connex ch’ina annunzia anonima maina tar dapli abus.
Meds classics d’annunzia domineschan
E co vegn quest cumportament illegal insumma annunzià? Tar las interpresas svizras domineschan quatter chanals. Sin plazza 1 (cun 79%) saja anc adina cler l'e-mail, sin plazza 2 (cun 68%) inscunters persunals e sin plazza 3 (cun 59%) il telefon. E tuttina, plattafurmas d'internet survegnan adina dapli influenza. En Svizra vegnan quellas anc purschidas pli pauc (cun 37%) cumpareglià cun l'exteriur (cun 45%). Gist sch'i va per prevenziun, gioga er l'intelligenza artifiziala adina ina rolla pli gronda. Tenor Christian Hauser saja dentant da dar adatg cun duvrar IA, perquai ch'il privel fiss lura grond ch'i pudess dar interpretaziuns falladas.
Il grond mument dad AHA per il perscrutader: La Svizra stagnescha
Schegea che las interpresas svizras sajan pli pauc pertutgadas d’in cumportament illegal che fatschentas en l'exteriur, saja per Christian Hauser il pli grond mument dad AHA da quai studi: che l'entira tematica enturn whistleblowing e prevenziun stagneschia in pau en Svizra.
Ord las datas da quai studi pon ins interpretar che la Svizra stagneschia in zic quai che pertutga promover ils posts d’annunzia – en cumparegliaziun cu l'exteriur.
Auters pajais dettian dapli gas, uschia l'expert. Ina raschun per quai saja segir er la lescha che l'UE ha implementà il 2019 – nua che posts d'annunzia èn obligatorics. Tar nus en Svizra n'ha ina tala lescha – fin ussa – betg gì success.