Ir al cuntegn
Play RTR

Ils pli novs films documentars

Dokumentarfilme mit deutschen Untertiteln.

Tge che l'aura na po betg tut far. Stemprads èn bain normals sin alps – ma il stemprà che quest pastur experienta, è in auter che tschels. Co avessas ti decidì en sia situaziun?
2 min
Intoleranzas, celiachia, allergias - quai èn tut furmas che restrenschan il mangiar da persunas pertutgadas.
24 min
«L’auto è la pli impurtanta invenziun dal 20avel tschientaner. Bleras persunas han sa laschà fotografar cun lur auto, èn sesidas sin el, han tutgà en el», uschia l’istoricher Simon Bundi. Petra Rothmund è ida a la tschertga da persunas che han posà davant lur auto ed ha laschà raquintar ellas lur istorgias. Questas istorgias mussan co che l’auto è daventà popular ils ultims 100 onns e co che quel ha – suenter ina partenza crappusa – era conquistà il Grischun.
26 min
60’000 persunas che giubileschan en in stadion – quai è oz era realitad en il ballape da dunnas. Livia Peng da Domat viva quest siemi sco goli da Werder Bremen en la 1. Bundesliga. Ma i dat autras dunnas cun ambiziuns pli pitschnas che s’engaschan era cun cor ed ardiment per il ballape. Livia Peng, Bea Caduff, Sofia Schmed ed Ursina Kerlin-Capeder han in’amur communabla: il ballape. Livia Peng è cun 23 onns goli nr. 1 da Werder Bremen en la 1. Bundesliga. Ella è vegnida fin en il final da la cuppa tudestga ed il magazin «Kicker» ha elegì ella en l’equipa da l’onn. Ursina Kerlin-Capeder è stada l’emprima ballapedista rumantscha en l’equipa naziunala svizra e giugadra mez professiunala en l’America. Il ballape ha gidà ella da s’avrir e da cumbatter sias temas. Sofia Schmed stat a l’entschatta da sia carriera. Ses siemi: vegnir en la Super League ed en l’equipa naziunala. Sia tenuta: «Sch’ins vul propi, dumognan ins tut!» E Bea Caduff è trenadra dal Team Surselva Dunnas. Per ella è ballape cuminanza ed avair plaschair. Il team è vegnì dacurt en la 3. liga.
24 min
Currer, magliar e star da cumpagnia: quai correspunda a la natira dals chavals – e betg da purtar enturn umans. Per la trenadra Iris Hauschild che scolescha en la Val Müstair umans e chavals èsi perquai pli che cler: «Igl è fitg impurtant per mai che nus faschain quai che nus faschain qua cun fitg grond respect.» Di per di lavura ella per perfecziunar la collavuraziun tranter umans e chavals. Sia via per far quai è l’art academic da chavaltgar. Ils chavazzins èn plaschair e respect vicendaivel – saja quai en la scolaziun da principiantas, scolars pli avanzads u en il coaching per persunas da manar. Da s’occupar cun chavals faschess bain a nus tuts, è persvadida era la presidenta communala da Puntraschigna, Nora Saratz Cazin. Tge ch’ils umans pon emprender dals chavals – quai mussan ils «Cuntrasts» en il film «Dialog tranter uman e chaval» dad Isabelle Jaeger.
27 min
Quant grev fissi da desister d'ir cun auto? Tge capita, sch'insatge na funcziuna tuttenina betg pli uschè bain? Questas dumondas èn malcumadaivlas, dentant necessarias. En il Clic emprova Ian Spescha da respunder la dumonda: cura vegn il mument da dar giu il permiss d'ir cun auto per adina?
23 min
Da la staziun, sur la Plazza Gronda fin vi Sur Punt – las duas redacturas da RTR, Élin Batista e Petra Rothmund, èn idas per las vias dal vitg da Lavin a la tschertga d’inscunters spontans cun las abitantas ed ils abitants. E quai in di fraid da primavaira durant l’uschenumnada «stagiun morta». Inscuntrà han ellas tranter auter ina chaschadra, in pur che ama il film e la pli veglia dunna dal vitg. Ellas han vis pavuns e savurà cornets frestgs. Da las impressiuns han las duas redacturas creà in film documentar en il stil da «visual history». Gia avant 30 onns aveva la Televisiun Rumantscha visità il vitg da Lavin – bler è sa midà en be trais decennis.
26 min
Per Luis Coray è tut art. La vita, performances, pictura e musica – tut va in en l’auter, tut viva el cun ardur ed energia. «Envidar la chandaila endadens» saja impurtant, di el en il film dal cineast Casper Nicca. E quella energia, quel gust da far art è lura er il fil cotschen dal film. Il film accumpogna l’artist grischun a sias ragischs artisticas en la Toscana. Là visita el ils lieus, nua ch’el ha entschavì seriusamain cun la pictura. Ma en il film visita Luis Coray era lieus en il Grischun ch’èn impurtants per el: Laax, nua ch’el è creschì si, Cuira, nua ch’el ha ses atelier ubain Segl-Maria, nua ch’el dat curs da malegiar per uffants. Ed adina vai per «percepziun», per il sguard spezial, cun il qual l’artist multifar vesa ed interpretescha il mund.
26 min
La gruppa Furbaz è fin ussa l’unica band rumantscha che ha cuntanschì il final da l’Eurovision Song Contest. Avant 36 onns han ils Furbaz represchentà la Svizra a Losanna cun la chanzun «Viver senza tei». Malgrà ch’igl ha bastà mo per il 13avel plaz, ha questa preschentaziun dà in stausch enorm a lur carriera. Ils «Cuntrasts» recapituleschan l’istorgia dal success dals Furbaz. Per questa retrospectiva filmica han ils «Cuntrasts» visità dus commembers dals Furbaz: Marie Louise Werth, la chantadura e pianista da la gruppa, sco er Ursin Defuns, in dals chantadurs da background ch’è stà da la partida a partir dal cumenzament. Tge fan els oz e s’interesseschan els anc per l’Eurovision Song Contest? A maun d’intervistas e da material d’archiv vegn recapitulà il viadi che ha manà quella gruppa da la Surselva ils onns 1980 e 1990 al success naziunal ed internaziunal. La part principala da questa documentaziun deriva dal film «Giu bambin? – Il recept per il success dals Furbaz» (2009) da l’autura Carin Camathias.
26 min
L’avaina verda che cura tras la Surselva ha da cumbatter cun problems da sanadad. Il numer da peschs pigliads sa sminuescha onn per onn. Dapi l’onn 2003 vegn registrà e documentà las cifras da peschs pigliads en tut las auas grischunas. Questa statistica mussa ina digren considerabla e conferma quai che ils pestgaders raquintan schon dapi blers onns: i dat adina pli e pli paucs peschs en flums e lais grischuns. Daco è quai uschia? L’uffizi da chatscha e pestga ha incumbensà l’institut da perscrutaziun HYDRA dad intercurir il Rain Anteriur sin differents tschancuns tranter Sedrun e Glion. Quest film dals «Cuntrasts» ha accumpagnà la perscrutaziun dal cumenzament davent e mussa nua ch’il flum clutscha. Ils resultads avran novs aspects e fan urden cun speculaziuns. Ils fatgs scientifics duain dentant er esser in manual ed in guaffen che duai gidar al flum da guarir.
28 min
ConfiguraziunsAgidContact e propostaPodcastServetschs Dretgs
SRG SSRRTR Radiotelevisiun Svizra Rumantscha, succursala da la Societad svizra da radio e televisiun
SRFRSIRTSSWIPlay Suisse