Il matg para d'esser stà in mais privlus per far turas da skis. Tut en tut han 11 persunas pers lur vita durant ina tura en ils culms svizzers – la maioritad pervia d’ina lavina.
L'exempel il pli giuven: l'incident tragic da la fin d'emna passada en il Vallais, nua che 5 persunas èn sa disgraziadas – tgunsch pervia d'ina lavina. Dal tut cler saja quai anc betg, declera Célia Lucas da l'Institut da perscrutaziun da naiv e lavinas a Tavau (SLF) envers il Schurnal regiunal grischun. La geologa – che s'occupà intensivamain cun lavinas – manegia il suandant davart l'aut dumber d'unfrendas.
En media haja el matg dat pli pac ch’ina unfrenda da lavinas els davos 20 onns. Perquai saja quella cifra auta da quest onn fitg extraordinaria.
Durant l’entir enviern – pia a partir dal december fin l'avrigl – haja il SLF dumbrà totalmain 10 unfrendas da lavinas. La mesadad da quellas sajan sa disgraziadas en il Grischun. Las cundiziuns actualas sajan franc era la culpa per quai aut dumber da mortoris. L’aura saja fitg variabla ed i dettia adina puspè naiv nova. Las temperaturas èn fraidas. En ils culms auts regian perquai anc adina cundiziuns d’enviern, uschia Célia Lucas dal SLF. Quai ha sco consequenza ina cuverta da naiv pli instabila.
Situaziun en il Grischun
Betg be il Vallais ed l'Oberland bernais èn periclitads da lavinas – er il Grischun saja pertutgà. Il privel da lavinas exista cunzunt en ils culms auts da 3’000 meters sur mar. Surtut la regiun dal Bernina saja periclitada. Là regian anc adina cundiziuns d’enviern.
Durant ils mais d’enviern publitgescha il SLF mintga di in bulletin da lavinas, nua che tut las infurmaziuns èn inditgadas. La primavaira e la stad saja quai different. Durant quels mais pli chauds cumparia il bulletin da lavinas mo magari: ina sfida per fans da turas da skis. Uschia saja pli grev da valitar la situaziun.
La primavaira publitgain il bulletin da lavinas mo situativ – cunzunt sch'i dat blera naiv. Per publitgar in bulletin da lavinas ston tscherts criteris esser ademplids.
Per la fin d’emna d’Anzainzas vegn in nov bulletin da lavinas mess a disposiziun, cunzunt era perquai che la situaziun resta tendida cun l'aura variabla.
