Votaziun eroport da Samedan - Discussiuns ed in recurs fatschentan vinavant la plazza aviatica
Il 2017 aveva il pievel dà glisch verda ad in project da renovaziun en il rom da 22 milliuns francs. Quel è però ì a fin en in debachel suenter ch'ils custs èn creschids sin 88 milliuns francs. Uss vai per ina nova emprova cun in nov project e per metter definitivamain ad acta il vegl.
Las 11 vischnancas da l'Engiadin'Ota han da decider ils 17 d'avust davart l'avegnir da l'eroport da Samedan – i va per il nov project da renovaziun e sia finanziaziun. La conferenza da l'eroport ha deliberà ils 2 da fanadur il messadi da votaziun final per il project. Quel cuntgena intgins augments e precisaziuns cumpareglià cun l'emprima versiun deliberada mez avrigl.
Eroport a Samedan: Ina survista dals schabetgs
Avrir la boxSerrar la box
2017
Las 11 vischnancas da l'Engiadin'Ota (Malögia fin S-chanf) han approvà in credit d'obligaziun da 8,5 milliuns francs. Quai per la sanaziun da la plazza aviatica regiunala a Samedan. Ils custs totals per il project: 22 milliuns francs.
2019 – 2021
Elavuraziun d'in nov project tras la INFRA
2022
Preschentaziun dal project da passa 88 milliuns francs, quatter giadas dapli ch'ils custs projectads il 2017. Ina petiziun «22 e betg 88 milliuns èn approvads» vegn inoltrada. Il project è suenter sistì.
2023 – 2024
Ina nova valitaziun da la situaziun suonda cun in'expertisa giuridica. La critica va a l'adressa dals organs da planisaziun che han surpassà lur cumpetenzas. La Conferenza Plazza aviatica, sco organ il pli aut, n'ha betg agì en sia funcziun da controlla.
2024–2025
Midament en il gremi da la Infra. Mario Cavigelli, anteriur cusseglier guvernativ, daventa president da la Infra. Ils custs per il project da sanaziun da la plazza aviatica regiunala muntan a 68,5 milliuns francs per l'emprima etappa, 12 milliuns per la segunda.
Ussa
Las vischnancas da l'Engiadin'Ota duain contribuir 38 milliuns francs al project e consentir en pli ina garanzia da 20 milliuns francs. Ultra da quai ha il suveran dad abolir la decisiun dal 2017.
Tar la votaziun a l'urna ils 17 d'avust 2025 en tut las 11 vischnancas vala la maioritad absoluta da las vuschs en tut la regiun.
Il messadi cuntegna duas dumondas. L'emprim sto il suveran abolir la votaziun dal mars 2017 per investiziuns en l'infrastructura da l'eroport. Lura vai era per conceder in credit d'impegn da 38 milliuns francs e da surpigliar la responsabladad per emprests da terzs da total 20 milliuns francs.
San Murezzan che profitescha ordvart da l'eroport da Samedan ha approvà la fin da zercladur 2025 cleramain ina contribuziun speziala da 5 milliuns francs.
La conferenza da l'eroport discurra cun deliberar il messadi d'in pass impurtant per renovar l'eroport regiunal a Samedan. Dapi dus onns vegnan fatgas preparativas en quest connex. Sper il messadi da votaziun ha la Conferenza da l'eroport approvà il quint annual, il rapport da gestiun ed il rapport d'indemnisaziuns dal 2024.
Legenda:
Durant ina discussiun publica ils 5 d'avust hai sa mussà ch'i dat intginas vuschs criticas.
RTR
Vinavant vuschs criticas ed in recurs
Durant ina discussiun publica ils 5 d'avust hai sa mussà ch'i dat intginas vuschs criticas. A blers steva sin il magun tut l'istorgia precendenta (dapli giusut en la box «Il crap da stgarpitsch»). La critica è surtut ida en direcziun da las persunas responsablas da l'INFRA e da la Conferenza da la plazza d'aviatica. Ellas hajan negligì lur incumbensa da controlla e cun quai derasà disfidanza. Plinavant datti critica envers l'emprima dumonda dad abolir la votaziun dal 2017.
Trais dumondas a Mario Cavigelli
Avrir la boxSerrar la box
RTR: Mario Cavigelli, sco president da la cumissiun administrativa, cun tge sentiments guardais Vus en direcziun votaziun dals 17 d'avust?
Mario Cavigelli: Jau hai l'impressiun ch'i dat in grond interess da la populaziun, dentant er da proprietaris da segundas abitaziuns. Sco segund aspect datti dentant er bleras remartgas criticas.
Critica datti er pervia da l'emprim punct en la missiva, numnadamain l'aboliziun da la decisiun dal 2017. Dovra quai quella propi?
Giuridicamain na dovri quella dumonda betg, dentant è quai ina dumonda da la hofliadad politica. Igl è vegnì discutà uschè savens davart differents projects, pretschs ed uschia vinavant. Qua ston ins far urden. [...] Cun la responsabladad da differentas persunas ils ultims onns n'ha quai dentant da far nagut.
Sch'il suveran decida ils 17 d'avust da Na a tuttas duas dumondas. Tge capita lura?
Sco emprim ston ins lura segir ir sur ils cudeschs ed interpretar il votum da la populaziun da l'Engiadin'Ota e lura forsa parter si quellas differentas sfidas en differents projects.
Quai èn extracts or da l'intervista dad Anna Caprez cun Mario Cavigelli dals 05-08-2025. L'entira intervista datti giusut per tadlar.
Plinavant ha Cornel Widmer, commember da la cumissiun sindicatoria da l'INFRA, annunzià d'avair mess sin via in recurs pertutgant il dretg da vuschar. El metta en dumonda la missiva che na saja betg adequata e na cuntegnia betg las infurmaziuns per ch'in e mintgina possia decider infurmà, cun arguments pro e contra. Cura che quel vegn prendì per mauns dal tribunal chantunal, n'è betg cler. Il recurs signifitga tenor Mario Cavigelli, il president da la cumissiun administrativa, en mintga cass in retard dal project.
Raportaziun da radio da l'occurrenza dals 5 d'avust
Renovaziun en trais etappas
Il project da renovar sa cumpona da pliras etappas. En in'emprima etappa vegn la Rega a construir il heliport per tut las trais interpresas da helicopter a Samedan, quai enfin la fin 2026. En la segunda etappa enfin il 2031 è planisà da renovar las construcziuns autas da la plazza aviatica sco er ulteriura infrastructura (edifizis, hallas da vehichels etc). En in'ulteriura etappa è planisada da engrondir la plazza da preparaziun da partenza e la sanaziun da la pista. Quest pass è previs suenter l'onn 2031 e vegn a custair 12 milliuns francs. Tgi che surpiglia quels custs, saja anc avert, i dettia pliras opziuns.
Il crap da stgarpitsch
Avrir la boxSerrar la box
L’onn 2017 aveva la populaziun da l'Engiadin'Ota approvà investiziuns da 22 milliuns francs per modernisar l'infrastructura da la plazza aviatica. Il 2021 aveva la plazza orientà davart lur plans d'investiziuns. Quels èn cun 88 milliuns francs quatter giadas pli auts che approvà tschintg onns avant dal suveran da l'Engiadin'Ota.
Tranter auter sa dosta il «Forum Engiadina» encunter ils plans da finanziaziun e vul evitar ina privatisaziun da la plazza aviatica a Samedan ed aveva rimnà il schaner 2022 1’100 suttascripziuns per ina petiziun cun il num «22 e betg 88 milliuns francs èn approvads».
L’avust dal 2022 hai dà ina midada nunspetgada al timun da la cumissiun administrativa. Il president, Christian Meuli, ha demissiunà per immediat, il vizepresident, Gian Peter Niggli ha surpiglià ad interim enfin che Mario Cavigelli è vegnì elegì sco nov president l’atun 2022.
Dapi il 2023 è la cumissiun administrativa vi da surlavurar il project da sanaziun. Ensemen cun tut las gruppas d’interess han ins elavurà in project consolidà che prevesa 35 milliuns francs. Per il credit supplementar è prevesida in’ulteriura votaziun dal pievel l’onn 2025.
Dapli davart las entschattas e las etappas da l'eroport:
