La baselgia catolica e la baselgia refurmada n’han betg mo da sbatter cun extradas, ellas na rabitschan era betg pli natiers la massa glieud al servetsch divin. Ils temps ch'ins po discurrer d'ina raspada en ils bancs-baselgia la dumengia, paran d'esser passads. Passa dus terzs da la populaziun svizra n'èn en il davos onn insumma mai stads en baselgia, uschia l’Uffizi federal da statistica.
Mariano Tschuor vesa la necessitad da far midadas. El di: «Igl è probablamain il mument d'abandunar l'idea da la pleiv territoriala e da pensar ad ina baselgia pli gronda cun in center spiritual.» Uschia vul el concentrar las cartentas ed ils cartents sut in tetg. In lieu pussaivel tenor el: La claustra dominicana da Glion.
Igl è probablamain il mument d'abandunar l'idea da la pleiv territoriala.
En l’avegnir dovria ina midada pastorala e betg structurala, manegia il commember dal cussegl da fundaziun da la claustra. Las plaivs na fetschian ozendi nagut auter ch’administrar las chasas-pravenda e las massas baselgias e chapluttas. Mariano Tschuor propona perquai da crear la cuminanza da cartentas e cartents en in’autra moda, vesì che la mobilitad pussibiliteschia da vegnir ensemen en in lieu per furmar questa cuminanza en cardientscha.
Mariano Tschuor è dapi l'october passà commember dal cussegl da fundaziun da la Claustra dominicana da Glion. En il mument maina el era il project «Aufbruch ins Weite – Mariastein 2025», che duai manar il lieu da pelegrinadi Mariastein en l'avegnir. El è il manader da fatschenta da l'agentura da communicaziun e projects Agradora GmbH che s'occupa da projects strategics e lavur publica.
La plaiv territoriala – la basa da las baselgias chantunalas
Las plaivs èn tar la baselgia catolica sco era tar la baselgia refurmada, autonomas. Quai munta ch’ellas pon decider sezzas sur da lur fatgs. Il pli aut gremi da mintga plaiv è la radunanza da la plaiv. Tuttas duas baselgias han ina organisaziun tetgala chantunala, pia la Baselgia evangelica refurmada dal Grischun e la Baselgia catolica dal Grischun. Tge din ellas da las pretensiuns da Mariano Tschuor?
Tuttas duas baselgias vesan las plaivs territorialas sco la basa da lur baselgias, uschia che l'idea da Mariano Tschuor va en la cuntradirecziun. Las baselgias chantunalas èn conscientas da la digren da cartentas e cartents. Al servetsch divin da la dumengia va mo pli ina minoritad.
Da la vart catolica manegia il vicari general da l’uvestgieu da Cuira, Peter Camenzind: «Quai che na tira betg pli uschè ferm è quai ch'è vegnì accentuà pli baud sco obligaziun dals catolics, sco il servetsch divin da la dumengia e la confessiun.» Dentant, autras purschidas tradiziunalas sco l'emprima communiun, il servetsch divin da Nadal e Sontgilcrest restan popularas. Consequentamein vegnia la glieud tar da quellas festas ensemen. I dettia fitg bleras plaivs che vivian e che hajan ina gronda purschida, di il president da la Baselgia catolica chantunala, Thomas M. Bergamin. Ma quai na vegnia betg publitgà en las medias.
Quai na vegn uschia betg publitgà en las medias. Nus avain oz fitg fitg bleras plaivs che vivan. E che han ina gronda spierta.
El menziunescha ch’i dat sforzs per fusiunar plaivs che na pon betg pli surviver u satisfar als basegns da lur commembers. «Nus sustegnain sch’ins vul crear plaivs pli grondas» di el, ma quest giavisch stoppia vegnir da la plaiv sezza. Il represchentant da la baselgia catolica accentuescha l'impurtanza da l'engaschi voluntar: I dovra er il dumber necessari da persunas ch'èn prontas da s'engaschar voluntarmain per la plaiv, forsa era mo punctualmain. En ils ultims onns sajan naschidas diversas cooperaziuns, entant che autras plaivs pli pitschnas tegnian vi da lur structuras, uschia era Peter Camenzind.
Da la vart refurmada, declera Erika Cahenzli, la presidenta dal Cussegl da la Baselgia refurmada dal Grischun: «Pervia da la diminuziun dals commembers èn adina pli paucs commembers che ston purtar las medemas structuras grondas e quai na po betg funcziunar.»
Pervia da la diminuziun dals commembers èn natiralmain adina pli paucs commembers che portan las medemas structuras grondas e quai na po betg funcziunar.
Quai muntia er in pool pli pitschen da glieud per recrutar commembers d'autoritads e finanziar ils edifizis da la baselgia. Ina plaiv duess avair idealmain almain 400 commembers. Quella plaiv fiss lura dotada cun in post da plevon da 50%. Quai permettess da porscher ina tscherta purschida da basa.
Era per la Baselgia refurmada chantunala èsi cler che la plaiv resta al lieu, nua che la vita ecclesiastica capita. Sia rolla saja d'esser qua per tuttas e tuts. Quai sa reduceschia betg mo sin commembras e commembers.
Or da l'archiv:
