Be paucs meters sper la via tranter Glion e Rueun vegn actualmain lavurà vi dals fundaments d'ina lingia d'auta tensiun. Tenor il mainafatschenta da la Regiun Surselva Roger Tuor sa tracti d'in project impurtant che fatschenta dapi il 2012 las autoritads da la regiun. Dentant vegn quest project pir en ils rapports annuals dals onns 2023 e 2024 menziunà explicitamain.
Pertge auzar be ina lingia?
Avant dus onns ha la cumissiun regiunala suttascrit la cunvegna cun la possessura da la lingia e gestiunaria da la rait Swissgrid. Ussa, dus onns pli tard, vegn la pitga da tensiun auta a Plaun Grond remplazzada – cun ina ch'è 18 meters pli auta. L'actuala è 55 meters, la nova vegn ad esser 73 meters. Duas lingias traversan parallelamain l'areal da Plaun Grond. «Ina transporta la producziun electrica da la Repower, l'autra dapi 1961 la producziun da l'Axpo», explitgescha Roger Tuor.
La Repower transportescha sur sia lingia da 60 kilovolts energia electrica. La lingia parallela ha muntada naziunala e maina electricitad cun ina tensiun da 380 kilovolts. La radiaziun pli auta pretenda ina distanza correspundentamain pli gronda dal terren.
Transportar 380 kilovolts tras ina zona nua ch'i vegn lavurà pretenda mesiras e distanzas. «Tras la pitga nova ch'è 18 meters pli auta pudain nus lavurar suten senza restricziuns. Uschia pudain nus utilisar la deponia finala e deponer supplementarmain 20'000 tonnas glitta setga», explitgescha Roger Tuor.
Toc per toc
Il project per augmentar la pitga d'auta tensiun a Plaun Grond n'è betg in cas unic en Svizra. «Talas mesiras èn necessarias dapertut. Tranter auter ston vegnir prendidas mesiras da protecziun cunter privels da la natira», declera Jan Schenk. Il manader da la communicaziun da Swissgrid accentuescha ch'i vegnian prendidas tut las mesiras necessarias per far segiras las lingias d'auta tensiun per la populaziun e per l'ambient e per garantir il provediment d'electricitad.
Sco emprim vegn engrondì il fundament da betun. La nova pitga ha la medema furma sco la veglia e vegn construì toc per toc enturn la structura existenta che vegn lura demontada. Ils montaders da Swissgrid vegnan a construir il nov mast fin ad in'autezza da 73 meters. Uschia che la pitga crescha cuntinuadamain. Cura ch'ella è pronta, vegnan ils conducts che transportan il current aut attatgads vi dals isolaturs.
Er il Minisguard da quest'emna è stà a Rueun
El tutga tar noss mintgadi sco l'aua da baiver u l'electricitad – il rument. Sch'il satg è plain, bittain nus quel en il moloc, en il container u en la chasetta da rument. Ma t'has er gia dumandà nua ch'el va suenter?