Vischnancas a l'urna - La survista da las decisiuns communalas

Mustér: Project e credit per la sanaziun da la Via Cons

• Il project da sanar la Via Cons custa 1’463’000 francs. Quai è tenor la vischnanca necessari, perquai che la canalisaziun d’aua maschadada saja en il schlet stan. Cun ir digls onns sa haja la via disfurmada. La Via Cons è l’access als quartiers Gonda, Dulezi e Cons. Plinavant vegn la via usitada sco ruta alternativa per la Via Alpsu e Via Lucmagn. Tar il project tutga la sanaziun da la Via Cons cun ils parcadis ed il passape.  Sche las votantas e votants da Mustér dian gea a l’urna, alura duain las lavurs da construcziun cumenzar dal 2026 e cuntinuar il 2027.

San Murezzan: Nova lescha e revisiun parziala da la constituziun

• Lescha davart l'indemnisaziun da commembras e da commembers d'organs, da las autoritads e da las cumissiuns communalas: Las indemnisaziun èn actualmain regladas en ina ordinaziun. Dapli che la nova constituziun è en vigur a San Murezzan ston tut las decisiuns impurtantas vegnir relaschadas en ina lescha – uschia era quest da las indemnisaziuns. Questa duai esser actuala e flexibla, quai munta che vegn decidì ina dimensiun da pajas e lura po la suprastanza fixar questas. Per il presidi duai vegnir definì in pensum da 80 enfin 100 pertschent e la pli auta classa da salarisaziun. Commembras e commembers da la suprastanza duessan survegnir ina pauschala annuala da 30'000 enfin 40'000 francs – tut tenor chargia da lavur. Singulas persunas duessan era pudair survegnir ina plazza fixa da maximalmain 30 pertschent tar la vischnanca. Questa votaziun va a l’urna perquai ch’il referendum facultativ è vegnì prendì.

• Revisiun parziala da la lescha communala, introducziun dal model da CEO + reducziun da las commembras e dals commembers dal cussegl communal sin 11: La vischnanca San Murezzan vul concepir sias structuras pli effizient. Tar quai tutga da separar la gestiun strategica-politica e la gestiun operativa – il uschia numnà model da CEO. Tar quest model maina ina persuna la vischnanca e survegn cumpetenzas ch’èn oz tar il presidi e las ulteriuras persunas da la suprastanza. La plazza dal actuar vegniss stritgada e las incumbensas surdadas a differentas persunas en l’administraziun.
  Questa revisiun parziala lubescha da reducir ils commembers e commembras dal cussegl communal da 17 sin 11 persunas. La populaziun decida davart la revisiun parziala da la constituziun che lubescha d’introducir il model da CEO. Sche quai vegn introducì decida alura il cussegl communal cun la revisiun parziala da la lescha d’organisaziun. Sche i dess in referendum facultativ, alura vegnissan questas dus chaussas, il model da CEO e la reducziun sin 11 persunas separà a l’urna – uschia che la populaziun sa pudess era decider mo per in ni l’auter.

Poschiavo: Lescha d'agricultura

• Approvaziun da la nova lescha d'agricultura da la vischnanca da Puschlav ed abolir la lescha communala per promover l'allevament da muvel bovin e manidel dals 2 da favrer 1964: Questa lescha communala na saja betg pli actuala e cun quai che l’agricultura saja in sectur relevant, duess questa lescha vegnir actualisada. En la nova lescha duai vegnir sustegnì da duvrar surfatscha nuncultivada. Il terren duess vegnir utilisà economicamain e ecologicamain persistent. En pli è reglada l’utilisaziun dal terren da la vischnanca, cun evitar conflicts tranter ils manaschis purils. La nova lescha meglierescha pia la basa legala, sin la quala questa ordinaziun sa basa. 

Claustra: Elecziuns e nova chasa da parcar

• Elecziun substitutivas per dus commembers dal cussegl da scola + elecziun per il presidi stritgada: Claustra elegia successurs e successuras per il cussegl da scola. La hai dat dus demissiuns per immediat en la perioda d’uffizi 2025 – 2028. In segund scrutini avess lieu ils 30 november 2025. Sin questa data è era vegnida spustada l’elecziun per il presidi communal. Hansueli Roth da la partida Il Center ha demissiunà en sia segunda perioda d’uffizi per la fin dal 2025 u per il termin che la nova persuna entra en il uffizi presidial. Perquai che candidaturas mancan, è questa elecziun vegnida spustada sin ils 30 november.

• Nova chasa da parcar Casanna, decisiun da construcziun e da credit: La suprastanza communala ha elavurà in project per ina chasa da parcar en la zona nua che la chasa da parcar actuala Casanna stat. Quest project fa part d’ina planisaziun centrala. La chasa da parcar e la concepziun enturn custan 31.1 milliuns francs. Claustra votescha davart quest credit ed il contract da cumpra tranter Granova Management SA e la vischnanca. Collià cun quai è da rumper giu il Chalet Montana che custa 450’000 francs. Sche las votantas e votants dian na a la nova chasa da parcar alura duai quest Chalet Montana vegnir mantegnì per 3.5 milliuns francs.

• Quint annual 2024: La populaziun votescha, sch’ella approva il quint annual dal 2024. Quest è vegnì serrà cun in gudogna da 17’152 francs.
• Plinavant votescha Claustra pertutgant in pass da loipa che duess finanziar la rait da loipas da la vischnanca.

Glion: Segund scrutini

• Durant l'ultima elecziun per il parlament communal han en tut 20 persunas cuntanschì il pli absolut da 173 vuschs. La fin settember duain vegnir occupads ils tschintg sezs restants.

Churwalden: Elecziuns

• Elecziuns da renovaziun totala communalas: La fin da quest onn è la legislatura da quatter onns en l’administraziun communala afin. Per la legislatura 2026-2029 vegn elegì il presidi communal, presidi da scola, suprastanza da scola, cumissiun da gestiun e cussegl da scola. In segund scrutini avess lieu ils 19 october 2025. Tenor la vischnanca Churwalden èn actualmain enconuschentas las suandantas candidatas e candidats (Stand 03.09.2025):

Flem: Ina revisiun ed in credit

• Revisiun totala da la lescha da pumpiers: Questa revisiun duai actualisar la lescha ed adattar ella a las circumstanzas actualas. La lescha da pumpiers datti numnadamain dapli il 1997 – la veglia lescha duai vegnir abolida e la nova duai ir en vigur per ils 1 schaner 2026 sche i dat in gea a l’urna. La nova è tematicamain sumeglianta a la lescha chantunala.
• Credit per via dal guaud da Fidaz: La via da guaud duai vegnir sanada dal lavuratori forestal da Flem e Trin. In bun access saja impurtant per savair tgirar il guaud da protecziun. Era la nova via duai esser ina da natira e mo accessibla per traffic forestal ed agricul. Il project custa 925’000 francs, ina part da quai surprenda il chantun. Uschia che la vischnanca Flem sto contribuir 268’250 francs per quest project.
• Plinavant han las votantas ed ils votants d’eleger ina successura u successur per il cussegl da scola per il rest da la perioda d’uffizi.

Lumnezia: Vischnanca duai cumprar immobiglia privata

• Cumpra da l'immobiglia nr. 6-108, parcella 4235  a Vella: La cuminanza d’ertavels Martin Solèr vulan vender il bajetg vegl da la pasternaria per 1,35 milliuns francs. Quai èn trais abitaziuns. Lur intent è, da vender al maun public e betg a persunas privatas che han l’intenziun da specular, uschia stat quai en il messadi da votaziun. La vischnanca desista da cumprar l’entir object, per la chasa annexa cun dus abitaziuns datti numnadamain schon interess da famiglias indigenas.

Favugn: Actualisar ina lescha ed in contract

• Revisiun parziala da la lescha da guaud: La stad 2025 ha la radunanza communala approva la fusiun dal manaschi forestal e dal lavuratori communal da Favugn e Tamins. Ord quest motiv sto la lescha da guaud da Favugn vegnir revedì. Las cumplettaziuns en la lescha duessan manar cleritad e segirezza dal dretg per la collavuraziun.

• Renovaziun dal contract da dretg da construcziun cun il club da tennis: Il club da tennis da Favugn ha dapli l’onn 1980 in contract da dretg da construcziun cun la vischnanca. Quest vala anc enfin l’onn 2030. Il club da tennis vul schon uss prolungar quest contract cun quai ch’els han da remplazzar lur plazzas da tennis. Per survegnir raps dal fonds da sport sto l’uniun avair in contract da dretg da construcziun ed era ina cumprova da durada d’utilisaziun da diesch onns. La suprastanza da vischnanca è per questa prolungaziun e vul prolungar quest contract fin l’onn 2080.