Per che quai na schabegia betg pli ha l'Ospital d'uffants da Turitg lantschà gia avant intgins onns in project. En il fratemp sa participeschan tut las staziuns d'urgenza dal chantun Turitg. Ils iniziants vulan dentant animar era auters chantuns da sa participar, il mument dentant cun pauc success – era en il Grischun.
Il project SPEK datti dapi circa sis onns. Lantschà el ha Georg Staubli, il schefmedi da l'Ospital d'uffants da Turitg. SPEK è in'abreviaziun che stat translatà per rumantsch per «examinaziun sistematica da pazientas e pazients sin staziuns d'urgenza davart la periclitaziun dal bainstar d’uffants».
Gist quella dumonda, sch’i dettia uffants a chasa, n’hajan blers ospitals betg tschentà pli baud. Els hajan sulettamain tgirà la pazienta u il pazient. Che per exempel era uffants pudessan patir da la situaziun difficila, per exempel tar cass da violenza a chasa, saja ì en emblidanza, di Georg Staubli.
Avant che nus avain cumenzà il 2019, hai jau discutà cun collegas sin las staziuns d’urgenza. Els han ditg ch’i dumondian forsa, sche la pazienta u il pazient haja in animal a chasa. Mo els n’hajan mai dumandà, sch’i dettia era uffants minorens a chasa.
Oz saja quai per cletg auter. Dapi l’onn passà sa participeschian tut las staziuns d'urgenza dals ospitals dal chantun Turitg vi dal project SPEK. Las persunas responsablas guardian pli exact, sch’i pudessan era esser pertutgads uffants. Il 2024 haja quai manà a 38 annunzias a las autoritads, di Georg Staubli. «La gronda part ha da far cun violenza a chasa, suandà da persunas creschidas che sa tschentan sin las staziuns d’urgenza pervia da maldiever da drogas».
Las annunzias dals ospitals van a la KESB, l'autoritad per la protecziun d’uffants e persunas creschidas. Lezza s'occupia lura prontamain da la chaussa, di Käthi Dellenbach da la KESB da la citad da Turitg, ch'è involvida dapi l'entschatta en il project. «Nus discutain cun la famiglia, cun ils uffants, e guardain cun la scola. A la fin vegn lura guardà, sch’i dovra ina curatella u in auter sustegn per la famiglia. Ubain èsi sa mussà che quai è stà ina chaussa singulara, nua ch’i na dovra nagin sustegn supplementar».
Tar ils geniturs pertutgads fruntian els bain savens sin pauca chapientscha che l’ospital ha infurmà la KESB. Per Käthi Dellenbach è dentant cler: Prioritad ha il bainstar dals uffants.
Nossa avischinaziun è: Pli gugent guardar ad uras dals uffants, e pli gugent sclerir ina gia dapli la chaussa che memia pauc.
Georg Staubli da l'Ospital d'uffants da Turitg è cuntent, co il project è sa sviluppà ils davos sis onns. Ussa vul el dentant gudagnar ulteriurs chantuns per la chaussa.
Ospital chantunal dal Grischun gia activ
Il project SPEK è era enconuschent en il Grischun. Tenor Thomas Müller, il schefmedi da la staziun d'urgenza da l’Ospital chantunal dal Grischun a Cuira exista tar els dapi intgins onns in sistem sumegliant. En la lavur quotidiana vegnian tscherts cas discutads. Ultra da quai s’engaschia la gruppa per la protecziun dals uffants ch’i dettia tar els cun scolaziuns e mesiras da sensibilisaziun. Quai però era cun mussar a las collavuraturas ed als collavuraturs, co els pon agir, sch’i dat cas da suspect. Plinavant lavurian tar l’ospital chantunal era persunas da tgira cun ina scolaziun da «forensic nursing» che possian cussegliar.
Il dumber da cas suspectus ed annunzias saja da cumparegliar cun la situaziun a Turitg, di Müller. Quai mussia ch'il sistem ed ils instruments ch'els hajan instradà hajan effect. Impurtant saja dentant da cuntinuar quella lavur ed era da sensibilisar auters ospitals ed instituziuns en il chantun Grischun per quellas dumondas. Qua s’engaschia lur gruppa per la protecziun dals uffants activamain, di Thomas Müller.
Novitads, eveniments ed istorgias interessantas ord tut la Svizra: Ina survista da noss artitgels cun focus Svizra chattais vus qua.