- Las autoritads svizras ed il Cussegl federal èn cunresponsabel ch'il servetsch secret american ha pudì spiunar cun agid d'apparats da cifrar da la Crypto SA.
- Quai ha constatà la delegaziun da la controlla da gestiun (GPDel).
- En il center è stà tge che las autoritads svizras hajan savì.
Dapi il 1993 ha il Servetsch d'infurmaziun strategic (SND) gì infurmaziuns fidadas davart la Crypto SA, stat en il rapport ch'è vegnì publitgà mardi. Il SND è l'organisaziun antecessura dal servetsch federal d'infurmaziun (BND).
Tenor las investigaziuns dal GPDel haja la Svizra pli tard er profità da la spiunascha dal servetsch secret dals Stadis Unids CIA – en enclegientscha cun ils Stadis Unids. La Svizra ha pia spiunà cun.
«Or dal fatg ch'il SND ed ils servetschs americans han agì en consentiment vicendaivel, datti uschia ina cunresponsabladad da las autoritads svizras per las activitads da al Crypto SA», documentescha il rapport.
Confederaziun è cunresponsabla
Ord vista giuridica saja quai stà lubì ch'il SND e la CIA nizzegian ensemen ina firma en Svizra per vegnir tar infurmaziuns davart l'exteriur. «En vista a la gronda muntada politica da questa collavuraziun», è il GPDel dentant da l'avis ch'i saja stà fauss ch'il Cussegl federal, enfin tar la parsura dal Departament federal da defensiun protecziun da la populaziun e sport dad oz, Viola Amherd, na sajan betg stads infurmads davart la collavuraziun.
Il fatg che la collavuraziun da la Svizra e la CIA è vegnida zuppada uschè ditg dal Cussegl federal, mussia «ina mancanza tar la direcziun e la controlla entras il Cussegl federal». Sco consequenza saja il Cussegl federal cunresponsabel che Crypto SA haja exportà sur onns apparats flaivels, scriva il GPDel.
Reacziun dal Cussegl federal «illegala»
Il Cussegl federal è vegnì infurmà pir l'atun 2019 davart ils eveniments. Ch'il Cussegl federal haja sistì las lubientschas generalas d'exportar per las firmas successuras da al Crypto SA, è tenor la GPDel illegal. «La pussaivladad da sistir n'è betg previsa en il dretg», ha communitgà lezza. Perquai ch'ils exports da quellas firmas vegnan uschia bloccads dapi il 2019, dettia uschia er in surpassament tar il principi da buna fai.
PS pretenda vinavant ina PUK
La Partida socialdemocratica insista vinavant ch'i dettia ina cumissiun parlamentara d'inquisiziun (PUK). Il Cussegl federal sto tenor la partida sclerir la chaussa: Qua vai tranter auter er per las consequenzas da l'affera da crypto sin la credibilitad da la politica d'exteriur da la Svizra. L'anteriur directur dal NDB, Markus Seiler, che saja stà involvì fermamain en l'affera, lavura oz sco secretari general en il Departament federal per affars exteriurs (EDA).
Plinavant sa tschenta tenor la PS er la dumonda per la responsabladad politica. Sco para haja il NDB agì cumplainamain autocratic. Ni il Cussegl federal ni las instanzas da controlla sajan stadas infurmadas. Sco terz sa dumonda la partida co i po esser che actas centralas da l'affera han pudì svanir.
