Maltractaments verbals, repressiun sistematica, atletas ch'han sviluppà disturbis da magliar ed èn en singuls cass perfin daventadas suicidalas. Quai maletg dal sport da gimnastica han ils uschenumnads «protocols da Magglingen» purtà a la glisch avant circa tschintg onns.
Otg anteriuras gimnastas han da lez temps raquintà co ellas èn idas tras l’enfiern per lur siemi dal grond success en il sport d'elita. La consternaziun era gronda e la politica ha decidì d'installar cun la fundaziun Swiss Sport Integrity in post d'annunzia per tals cass da maldiever en il sport.
Dapi passa trais onns pon ussa persunas ch'èn sezzas pertutgadas u ch'èn vegnidas a savair da surpassaments s'annunziar tar la SSI. E las cifras mussan ch'i vegn propi fatg diever da quella purschida. En l’emprim onn hai dà 264 annunzias, l’onn passà è quai dumber creschì sin 412.
Mintga onn dapli annunzias
Per Martina Conte, dapi questa stad la manadra dal post d'annunzia per dumondas eticas, na munta quai dentant betg ch'i dat adina dapli surpassaments en il sport. Las raschuns per la carschen vesa ella cunzunt en las medias che rapportan pli stedi davart sentenzias da la Dretgira da sport svizra e cun quai ina visibilitad pli gronda da la Swiss Sport Integrity.
Jau crai era che la confidenza ha stuì crescher, ch’i dat ussa in post nua ch’ins po s’annunziar e nua ch’ins po era spetgar sustegn.
La SSI rimna las annunzias ed intercurescha las reproschas. Sa cumprovan quellas fa ella er ina denunzia tar la Dretgira da sport svizra. L’onn passà ha lezza decidì en 12 cas pertutgond surpassaments etics. Quai dumber vegni anc a crescher quest onn, manegia Martina Conte.
In da quels cas che la dretgira ha decidì il 2025 – il cas dal trenader da skis enl Grischun che ha cuntrafatg al statut d'etica dal sport svizzer. Tschintg onns na dastga l'um da l’Italia ussa betg pli lavurar cun minorens.
Ma co garantir che quai na schabegia betg? Quai saja schon in problem, conceda Martina Conte. La Swiss Sport Integrity intercureschia ils cas e portia tut tenor la chaussa davant la dretgira da sport e lezza decidia. Sche la persuna vegn sentenziada dastgian els publitgar ina communicaziun da pressa sin lur pagina internet.
Pussaivladad d'infurmar èn limitadas
Numnar il num da la persuna sentenziada dastgian els dentant mo sche la dretgira lubeschia quai. Ils dretgs da la persuna sentenziada stoppian vegnir resguardads. Dapli cumpetenzas n’haja la SSI betg. Sche ina licenza vegnia bloccada, lura fa quai l’Uffizi federal da sport. L’infurmaziun che quella sancziun è decidida giaja lura via la federaziun da sport pertutgada e Swiss Olympic.
Nus sperain che quellas infurmaziuns cuntanschan era las uniuns da sport. Gronda influenza sin la repartiziun da l’infurmaziun n’avain nus dentant betg.
I n’è pia betg garantì ch'ina persuna ch'è suttamessa ad in scumond da lavur temporar, na dastga per exempel betg trenar minorens, mida en in auter sectur u in'autra disciplina da sport e lavura là vinavant cun giuvnas e giuvens?
I dovra ina nova basa legala
Gea, i dettia qua ina sort largia, manegia Martina Conte. Ed i fiss segir bun sche las instituziuns responsablas tschertgassan ina schliaziun adequata per impedir in maldiever. En la lavur quotidiana sentian els ch'i dettia da vart da las uniuns da sport in grond basegn per dapli infurmaziuns per betg emploiar ina persuna ch’è vegnida sentenziada.
Sche quai duess funcziunar sco tar sentenzias da la dretgira penala cun in register e cun la pussaivladad da pretender in extract da quel sch'ins s'annunzia per ina plazza da trenader u funcziunari na possia ella betg dir. I dettia segir anc autras pussaivladads per stgaffir dapli transparenza. Enfin lura possian els da la Swiss Sport Integrity dentant far pauc.