Dentant tgi fa quai anc ozendi per salvar sia olma per l’eternitad sco quai ch’igl era pli baud il cas? «Ozendi vai plitost per salvar l’olma per la vita qua», di l’istoricher da baselgias e teolog Jan-Andrea Bernhard. «La glieud pelegrinescha per gronda part per la vita qua sin il mund, per esser cuntent e chattar la pasch ed il ruaus en l’olma.» Avant l’illuminissem pelegrinavan cartentas e cartents cristians dentant anc per pudair salvar lur olma d’in putgà e per betg vegnir en il purgiatieri.
Insumma mussa in sguard en l’istorgia che questa tradiziun da pelegrinar è cuntinuadamain sa sviluppada en il cristianissem e ch’ella ha la fin finala era gidà al cristianissem da sa derasar e da crear ina cuminanza mundiala. E quai malgrà ch’il pelegrinar sistematic en il cristianissem ha pir cumenzà en il quart e tschintgavel tschientaner – pia relativamain tard.