Las organisaziuns d'intervenziun d'urgenza («Blaulichtorgansiationen») ston pudair communitgar ina cun l'autra durant ina situaziun da crisa – saja quai durant inundaziuns, bovas u incendis gronds. Per quai cas datti in sistem federal da func che sa numna Polycom.
Che quel sistem funcziuna na sa chapescha dentant betg da sasez: Durant la navada sur Pastgas en il Vallais hai dà in incaps e Polycom n'ha betg funcziunà sco planisà. Quai fissi da prinzipi era pussaivel en il Grischun, dentant pauc probabel, di il manader da l'uffizi chantunal da militar e protecziun civila, Paul Porchet. En mintga cas na possia quai betg succeder pervia d'ina interrupziun da la forza electrica, mabain sin il pli pervia d'in sbagl tecnic.
Tut las staziuns da Polycom en il chantun Grischun èn equipadas cun electricitad d'urgenza. Quella furnescha forza electrica a tut ils stabiliment per almain 72 uras.
Polycom saja – per la populaziun – dentant sulettamain in plan B, en cas che tut las autras vias da communicaziun na funcziunassan betg pli. Ina fiss l'infurmaziun directa tras las autoritads al lieu, in'autra l'alarm da la sirenas – cun il dischavantatg ch'ins na sa betg furnir in text cun las sirenas. E la davosa pussaivladad saja il radio. Tras quel possia la populaziun vegnir infurmada a moda e maniera nuncumplitgada e svelta.
Communicaziun per la populaziun
Durant ina situaziun d'urgenza hai adina num: Tschentar en il radio per survegnir las infurmaziuns impurtantas. Ma tge sche quel na funcziuna betg perquai che las antennas da DAB+ n'han nagina forza electrica?
Pudess quai esser il cas en Svizra? Per part. La SRG ha l'incumbensa dal Cussegl federal d'infurmar la populaziun almain via radio en situaziuns da crisa. Durant in blackout – pia sche l’electricitad vegniss interrutta per pliras uras u schizunt sur plirs dis – pudessan 96% da la populaziun svizra vegnir cuntanschì sur il radio DAB+, pia ina gronda part.
En il Grischun è quel dumber dentant bler pli bass: 50 %. La mesadad da tut ils Grischuns e las Grischunas, na survegnissan naginas infurmaziuns via radio en in tal cass. Per part èn entiras valladas pertutgadas, sco per exempel l’Engiadina Bassa, il Surses, la Val d’Alvra u la Bregaglia. En questas valladas na fissi betg pussaivel da tadlar las infurmaziuns en il radio.
Daco è quai uschia? En tut datti radund 50 antennas da DAB+ en il chantun Grischun e da questas han dentant mo tschintg in indriz da d'electricitad d’urgenza. In da quests indrizs sa chatta per exempel a Morissen, in auter a Valzeina, datiers da Landquart. Tut tschellas antennas na funcziunan betg sche la forza electrica vegn interrutta. E mo cun quellas tschintg na po nunpussaivel l’entira surfatscha dal chantun Grischun vegnida curclada.
Pertge na survegnan lura betg era tut tschellas antennas uschè in indriz? Proveder tut quellas cun current d'urgenza en ina regiun en la muntogna n'è pauc realistic. En emprima lingia pervia da las cundiziuns d’ambient ch’èn rigurusas per da quels generaturs da diesel che vegnan duvrads ed en secunda lingia perquai ch’ils custs èn simplamain memia auts.
Sto la populaziun grischuna lura far quitads ch’ella na vegn betg infurmada a moda suffizienta durant in’interrupziun d’electricitad? Na, tenor il manader da l'uffizi chantunal da militar e da la protecziun civila, Pascal Porchet, na ston ils Grischuns e las Grischunas betg avair tema. Sche la communicaziun en ina situaziun da crisa na funcziunass betg sur il radio, lura recumonda el da sa radunar tar ils lieus d’inscunter per cas d’urgenza. Là survegn la populaziun infurmaziuns davart la situaziun actuala e po era far cloms d’agid. Damai che la communicaziun vegn transmessa sur il sistem da Polycom en quests lieus – il sistem federal – funcziunescha quella era sch’i n'ha nagina forza electrica.
E co vesi ora en il futur: Èsi planisà – saja quai dal chantun u da la Confederaziun – da meglierar la situaziun da communicaziun en il Grischun? Da la vart chantunala n'è quai betg previs per il mument. Tenor Pascal Porchet funcziuna quella bain sur il canal da Polycom.
Sin nivel federal duai dentant dar in pèr midadas che duajan meglierar la situaziun en l'entira Svizra: Il Cussegl federal ha dà l’incumbensa a l’uffizi pertutgà da preparar ina consultaziun fin la stad 2025. La strategia per ils proxims 10 onns duai tranter auter cumpigliar ch’ils chanals existents sco las sirenas u l’applicaziun «AlertSwiss» vegnan sviluppads e che l’uschenumnà «Cell Broadcast» vegnia introducì da nov – sur quel pon curtas novitads da text vegnidas tarmessas directamain sin ils telefonins en in territori definì – n’emporta betg sch’ins ha installà «AlertSwiss» u betg. Uschia duai ina pli gronda part da la populaziun svizra vegnida cuntanschida anc pli svelt.
E per la communicaziun sur il radio vala: La concessiun oblighescha la SRG sin nivel federal da far tut il pussaivel per ademplir lur pensum e da savair infurmar l'entira populaziun svizra en in cas d'urgenza.
Per il mument vegn intercurì sch’ins pudess silmain anc proveder dus ulteriuras antennas da DAB+ en il Grischun cun current d’urgenza per silmain anc cuntanscher in pèr pertschients dapli. Mo da far quai per tut la glieud na saja finanzialmain simplamain betg pussibel. Uschia ch’ins po dir che la SRG na po – era sch'ella vuless gugent – per il mument betg ademplir lur pensum en il chantun Grischun – u almain mo per 50% – perquai ch’ils daners mancan.
Era sche la situaziun n'è actualmain betg perfecta quai che pertutga la communicaziun d'urgenza per populaziun grischuna, na stoppia nagin far quitads: Cun tut ils meds ch'il chantun e la Confederaziun han – saja quai Polycom, il radio, l'applicaziun ni las sirenas – èsi garantì ch'era la populaziun en il Grischun vegn infurmada ad uras sch'i avess da dar ina situaziun d'urgenza – quai tenor l'uffizi chantunal da militar e da la protecziun civila, tenor l'uffizi federal da protecziun da la populaziun ed era tenor la SRG.