Senza la participaziun da Laax, la gronda da las quatter vischnancas, na fiss ina tala fusiun betg pussaivla, uschia ils responsabels. Quai era perquai che la vischnanca nova, cun las quatter vischnancas da Falera, Schluein, Sagogn e Laax, duai en futur avair num Laax.
Il num Laax saja gia uss ina marca enconuschenta en l’entira Svizra sche betg sin l'entir mund, ha ditg Adrian Wolf il mainaproject. Era il pe da taglia duai vegnir laschà sin 50% da la taglia chantunala simpla sco gia uss a Laax e Schluein. Uschia sajan tut las investiziuns prevedidas, per exempel en l’infrastructura da vias, gia calculadas e quellas possian vegnir realisadas cun il pe da taglia actual da 50%, ha respundì Franz Gschwend ina dumonda ord il public.
Nagina da las 4 vischnancas ston fusiunar
En la fasa actuala d’in preproject n’hajan fin uss anc naginas vischnancas en il chantun gì la pussaivladad da decider democratic, co cuntinuar, di Adrian Wolf, il mainaproject. Quai saja d’ina vart il spezial vid quest process, da l’autra vart saja spezial che nagina da las quatter vischnancas hajan in basegn finanzial da fusiunar cun las vischnancas vischinas. Quai saja era in dals puncts positivs da l’entir project e cunquai che la collavuraziun funcziunia gia uss bain, saja il proxim pass era in pass logic, uschia Wolf.
Linguatg uffizial e da scola duai esser il rumantsch
In dals puncts ch’è vegnì preschentà è ch’il linguatg uffizial da la vischnanca nova duai esser e restar il rumantsch, uschia er il linguatg da scola. La scola lezza duai vegnir unifitgada sut in tetg, ma tuttina duai tenor il preproject mintga singula vischnanca avair vinavant ina part da las classas en lur vitg. La scola saja impurtanta per la communitad d’in vitg, è vegnì accentuà.
Era duai la collavuraziun tar ils pumpiers ed autras chaussas cuntinuar sco fin qua. Las administraziuns communalas duajan restar, uschia na dettia quai betg relaschadas. Ma ins possia cun la fusiun vegnir pli professiunal ed uschia era avair spezialistas dal fatg e betg pli generalists. Era ils gremis politics pudessan cun ina fusiun da las vischnancas esser pli simpels dad occupar en futur.
Futur intschert per las vischnancas burgaisas
Il manader da l’uffizi da vischnancas chantunal, Simon Theus, ha explitgà, co che las vischnancas burgaisas possian agir suenter ina fusiun. Uschia na saja quai per exempel betg pussaivel che pliras vischnancas burgaisas existian vinavant en ina vischnanca fusiunada. I saja sulet pussaivel d’avair ina vischnanca burgaisa sur l’entir intschess communal u da schliar si tut las vischnancas burgaisas existentas.
Il mument enconuschan las vischnancas da Laax, Sagogn e Falera talas vischnancas burgaisas. Per part possedan quellas bler terren sin intschess da quasi tut las 4 vischnancas che vulan fusiunar. Cun ina tala fusiun dess quai uss ina vischnanca burgaisa sur tut l’intschess, ubain ch'il possess e la facultad da quellas vischnancas burgaisas existentas giess vi els mauns da la nova vischnanca politica. Co che quellas vischnancas burgaisas vegnan lura ad agir, na pon ins betg dir il mument.
Ils proxims pass
Fin uss han las duas vischnancas da Laax e Schluein decis da persequitar vinavant il project. Proximamain vegn la vischnanca da Sagogn a far quai, il zercladur alura la vischnanca da Falera. Prendì il cas, che tut las 4 vischnancas vulan vinavant persequitar il project, alura duai en in u dus onns esser sin maisa il project, sur dal qual tut ils votants e las votantas da las 4 vischnancas pon alura decider.
Per ils responsabels dal project na fetschia ina tala votaziuns betg prescha. Els hajan il temp da far las ponderaziuns necessarias. Era per exempel co agir en connex cun las zonas da construcziun. Quellas pon il mument vegnir engrondidas a Laax e Falera, ston dentant vegnir reducidas a Sagogn e Schluein. Ma per sclerir tut quellas dumondas hajan ins avunda temp, ha ditg Wolf.
