Siglir tar il cuntegn

Vita e cretta Natalina Signorell: «Impurtant è ch'els san l'istorgia da Nadal»

Curt avant Nadal datti bain in pau caos a chasa tar Natalina Signorell. «Sco adina in zic», di la scolasta e mamma da quatter uffants cun in rir. Ma era sch'i na guardia il mument anc betg ora da Nadal tar els a chasa a Cuira, haja ella bain gia preparà tut en testa per la festa. «Jau hai ina glista tge ch'jau vi far tut. Dentant per il solit essan nus in zic cnap vidlonder», constatescha l'Engiadinaisa che sa legra gia fitg sin Nadal e quest temp pli quiet cun vacanzas.

E cunquai ch'ella e ses um han tadlà sin il giavisch dals uffants e repartì las festas in zic auter ch'ils ultims onns, quinta ella ch'i saja quest giada anc in zic pli patgific da Nadal. Ils onns avant festegiavan els numnadamain ils 24 a Basilea cun la famiglia da ses um, ils 25 tar els a chasa a Cuira ed ils 26 tar ses geniturs en l'Engiadina. Questa giada èn els tant ils 24 sco era ils 25 a chasa a Cuira.

Tut las chaussas che vegnan sin il pignol da Nadal han ina istorgia.
Autur: Natalina Signorell scolasta e mamma da quatter uffants

Cunzunt impurtant a Natalina Signorell èsi d'avair da Nadal in bel pignol ch'è bel decorà. Quai ch'ha bain era da far cun sia uffanza. Pertge sia mamma metteva adina chaussas sin il pignol ch'avevan er in'istorgia. Ed uschia haja en sasez tut quai che vegnia sin il pignol da Nadal en l'Engiadina er ina istorgia. Sper chaussas ch'ellas han fatg sezzas, sco per exempel il bambin che sia sora ha fatg or da pasta da sel e ch'ha in lieu tut spezial sin il pignol, èn quai er chaussas ch'ellas han cumprà en vacanzas, regals da citads u er chaussas ch'ellas han cumprà a differentas fieras da Nadal. «Nossa istorgia da la famiglia è uschia da Nadal quasi in zic sin quest pignol.»

In pignol plain utschels

Il medem vala entant era per lur pignol a chasa a Cuira che daventa para durant ils dis da festa il dachasa d'ina rotscha utschels. Sper las chandailas decoreschan els lur pignol numnadamain cunzunt cun ils pli differents utschels. «E quels utschels han tuts er ina istorgia», explitgescha ella. «Insaquants ha mia cusrina fatg or da cheramica. Auters avain nus cumprà a fieras da Nadal.»

Utschels ch'almain il pli pitschen da ses uffants vesa pir da Nadal, suenter ch'els turnan per exempel d'ina spassegiada u d'esser stads cun patinas. Pertge el na duai vinavant betg vesair tgi che porta propi il pignol da Nadal. Cura ch'els turnan lura a chasa splendura il pignol decorà ed illuminà da chandailas tar els a chasa ed ils pachets èn pronts da vegnir averts. Insatge ch'els fetschian per il solit avant da mangiar per che tut saja in zic pli patgific.

Prender pli patgific

Las tradiziuns da Nadal ha Natalina Signorell surpiglià da sia famiglia senza grond ponderar. Era perquai che ses um festivava Nadal da giuven sumegliant sco ella. «Chantar ensemen, era sche mes bab na chantava betg uschè gugent, tadlar musica u apunto festivar ensemen cun avrir ils pachets e pir lura avair ina buna tschaina e star da cumpagnia en famiglia e discurrer», declera Natalina Signorell. In temp ch'els sajan propi ensemen en famiglia.

In bel Nadal è per mai da vesair mintgin cuntent en la famiglia.
Autur: Natalina Signorell scolasta e mamma da quatter uffants

E sch'ella vesa lura er che mintgin è cuntent en famiglia, lura èsi per ella er in bel Nadal. «Quiet, en il dretg lieu ed in mument d'esser cuntent ensemen, quai è per mai in bel Nadal.» Per evitar stress, frust e dispitas durant Nadal èsi en tutta cass impurtant d'esser sez ruassaivla. «Jau hai badà che sch'jau sun quieta e prend las chaussas in zic pli patgific, lura è la schanza bler pli gronda ch'igl è er per il rest da la famiglia pli patgific.» Laschar tiers dapli e betg avair tschertas aspectativas è ses recept per in Nadal paschaivel en famiglia. «Ils uffants han era ideas e qua emprov'jau d'esser in zic pli spontana.»

Uschia fiss ella era pronta da rumper cun tschertas tradiziuns, sch'ils uffants vulessan festivar in zic auter Nadal. Per exempel da festivar ina giada senza regalar insatge in a l'auter sco proponì quest onn dals uffants. «Per la figlia veglia è quai crai jau ina buna opziun, per il pitschen dentant anc betg. Regals fan part da Nadal per el», manegia Natalina Signorell. Dentant ch'els festiveschan quest onn tant ils 24 sco er ils 25 a chasa a Cuira saja la fin finala bain stada l'idea dals uffants, perquai ch'els vulevan esser ina giada propi a chasa da Nadal.

Viver avant las valurs

Dad ir da Nadal a messa per festivar la naschientscha da Jesus Cristus, il figl da Dieu ch'ha tenor la cardientscha cristiana purtà la glisch en noss mund e salvà nus umans, na fa dentant betg part da lur tradiziun da festivar Nadal.

Quai che na vul dentant betg dir che ses uffants na san betg daco ch'els festiveschan insumma Nadal. Per ella èsi numnadamain impurtant ch'els enconuschian l'istorgia da Nadal e sin tge valurs questa festa sa basa insumma. Forsa era tge ch'il senn da Jesus sin quest mund è.

Per mai èsi impurtant ch'els san tgi che nus festivain, pertge e tge valurs che stattan davostiers.
Autur: Natalina Signorell scolasta e mamma da quatter uffants

Ord vista propi religiusa n'è la cardientscha cristiana betg uschè impurtanta ad ella. Pli impurtantas èn per ella las valurs cristianas co ins va enturn cun ses concarstgauns, cun la natira ed ils animals. E Nadal è per ella il temp ideal da pensar in zic vi da questas chaussas. «Apunto, da pensar tge che quai vul dir da viver ina vita sco Jesus ha vivì, co ins van enturn cun il proxim u er da stimar tge ch'ins ha en cumparegliaziun cun autra glieud sin quest mund», declera Natalina Signorell, la scolasta a la scola chantunala e mamma da quatter uffants.

Valurs impurtantas ad ella ch'ella emprova da dar vinavant a ses uffants cun viver avant ellas, cun declerar tge ch'è capità e tge che impurtant ad ella.

RTR vita e cretta 08:00

Artitgels legids il pli savens